Các công ty Big Four chạy đua phát triển dịch vụ kiểm toán cho sản phẩm AI

Các tập đoàn kế toán hàng đầu đang nỗ lực tạo ra một loại hình kiểm toán mới nhằm xác minh hiệu quả của các công cụ Trí tuệ nhân tạo (AI), với mục tiêu tận dụng nhu cầu của khách hàng về việc đảm bảo rằng hệ thống AI của họ hoạt động đúng chức năng và an toàn.

BIG FOUR KỲ VỌNG NHU CẦU VỀ DỊCH VỤ ĐẢM BẢO AI SẼ TĂNG MẠNH

Theo Financial Times, Deloitte, EY và PwC cho biết họ đang chuẩn bị ra mắt các dịch vụ đảm bảo AI (AI assurance services), tận dụng uy tín từ hoạt động kiểm toán tài chính để giành được hợp đồng đánh giá hiệu quả của các hệ thống AI, chẳng hạn như những hệ thống được sử dụng trong xe tự lái hay các chương trình phát hiện ung thư. 

Loại hình kiểm toán này sẽ mở ra một nguồn doanh thu mới cho các công ty kiểm toán, tương tự như khi họ từng thu lợi lớn từ việc cung cấp dịch vụ đảm bảo cho các chỉ số môi trường, xã hội và quản trị (ESG) của các công ty. Động thái này diễn ra trong bối cảnh một số công ty bảo hiểm bắt đầu cung cấp các gói bảo hiểm cho những thiệt hại do các công cụ AI hoạt động sai, như chatbot dịch vụ khách hàng.

Các công ty kiểm toán kỳ vọng rằng nhu cầu về dịch vụ đảm bảo AI sẽ tăng mạnh nhờ vào yêu cầu ngày càng cao về niềm tin vào công nghệ AI và mong muốn của các doanh nghiệp trong việc đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật.

Richard Tedder, đối tác kiểm toán của Deloitte, nhấn mạnh rằng dịch vụ đảm bảo AI là “yếu tố cốt lõi” để thúc đẩy việc ứng dụng AI. Ông cho biết: “Các công ty sẽ muốn có sự đảm bảo về hệ thống AI mà họ sử dụng để quản lý các chức năng quan trọng. Người tiêu dùng cá nhân cũng sẽ mong muốn có sự đảm bảo này nếu họ bắt đầu sử dụng các dịch vụ AI để quản lý những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống, chẳng hạn như sức khỏe hoặc tài chính”.

Marc Bena, Giám đốc Công nghệ Kiểm toán của PwC UK, tiết lộ rằng công ty sẽ sớm ra mắt dịch vụ đảm bảo AI. Hiện tại, PwC đã thực hiện một số công việc liên quan, như đánh giá các công cụ AI cụ thể của khách hàng, chẳng hạn kiểm tra xem chatbot có trả lời chính xác các câu hỏi hay không và xác định các vấn đề như thiên kiến trong hệ thống.

Vào tháng trước, Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales (ICAEW), một tổ chức chuyên môn, đã tổ chức hội nghị đầu tiên về chủ đề này, cho thấy các công ty kế toán lớn đang nỗ lực định hình lĩnh vực kiểm toán AI mới nổi và tránh bị các công ty khởi nghiệp nhanh nhẹn vượt mặt.

DỊCH VỤ ĐẢM BẢO AI “KHÔNG DỄ ĂN”

Tuy nhiên, Pragasen Morgan, lãnh đạo bộ phận rủi ro công nghệ của EY tại Anh, cảnh báo rằng việc phát triển các hệ thống đảm bảo AI có thể mất nhiều thời gian, đặc biệt do các rủi ro pháp lý lớn mà các công ty kiểm toán phải đối mặt nếu một sản phẩm AI được đảm bảo hoạt động không đúng như kỳ vọng. 

Ông giải thích: “Chúng tôi vẫn còn khá xa để có thể tuyên bố rằng mình hoàn toàn cung cấp sự đảm bảo cho một mô hình AI. Vì các mô hình AI liên tục thu nhận dữ liệu và phát triển theo thời gian, chúng không phải lúc nào cũng phản ứng giống nhau trong một tình huống nhất định. Do đó, việc đưa ra đảm bảo toàn diện cho AI là điều mà chúng tôi, cũng như các công ty Big Four khác, chưa thể sẵn sàng thực hiện vào thời điểm này”.

Theo nghiên cứu của chính phủ Anh, hiện có hàng trăm công ty tại Anh đang cung cấp các hình thức đảm bảo AI. Tuy nhiên, phần lớn các dịch vụ này do chính các nhà phát triển AI cung cấp, làm dấy lên lo ngại về tính độc lập. Không giống như kiểm toán báo cáo tài chính, thị trường đảm bảo AI còn non trẻ và thiếu các tiêu chuẩn thống nhất, dẫn đến mức độ xác minh khác nhau đáng kể. Một số dịch vụ “đảm bảo” chỉ là tư vấn sơ bộ hoặc chỉ giới hạn ở việc kiểm tra xem AI có tuân thủ một quy định pháp luật cụ thể hay không.

Nghiên cứu từ Bộ Khoa học, Đổi mới và Công nghệ Anh cho thấy nhu cầu về dịch vụ đảm bảo AI cao hơn ở các lĩnh vực như dịch vụ tài chính, khoa học đời sống và các công ty dược phẩm.