Giải pháp cho môi trường thương mại trực tuyến an toàn

Chiều ngày 1/11/2025, trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất – năm 2025, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) tổ chức tổ chức Hội nghị “Ứng dụng định danh và xác thực để nâng cao an toàn trong hoạt động thương mại điện tử”.

Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương; bà Phạm Tuyết Trang, đại diện Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an; bà Vũ Xuân Linh, Giám đốc Quan hệ đối tác chiến lược, Công ty TNHH Shopee; ông Nguyễn Hoàng Tùng, Giám đốc VVN AI và Trusting solution; ông Vũ Văn Luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc điều hành CTCP Đầu tư công nghệ và thương mại Softdreams cùng đại diện lãnh đạo các Vụ, Cục thuộc Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan, các Sở Công Thương, cơ quan xúc tiến thương mại, hiệp hội và các doanh nghiệp. 

Triển khai giải pháp toàn diện: Yêu cầu cấp thiết để bảo mật giao dịch điện tử

Trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức mới, đặc biệt là các rủi ro trong giao dịch, tình trạng gian lận và các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong hoạt động thương mại điện tử.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử, ví dụ như qua nền tảng VNeID của Bộ Công an, là yêu cầu cấp bách. Việc này giúp xác thực chính xác danh tính người dùng, ngăn chặn hành vi gian lận, đồng thời tăng cường niềm tin của người dân trong các hoạt động mua sắm trực tuyến và giao dịch điện tử nói chung.

Theo thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại 1.660 tỷ đồng. Ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh những con số này cho thấy sự cần thiết phải triển khai các giải pháp toàn diện nhằm đảm bảo an toàn và tin cậy cho các giao dịch điện tử.

Tại Hội nghị, các đại biểu và chuyên gia đã cùng thảo luận các tham luận chuyên sâu, tập trung nhấn mạnh vào chủ đề chuyển đổi số và đảm bảo an toàn trong giao dịch trực tuyến, nhằm tìm kiếm các giải pháp thực tiễn và chính sách cụ thể để thúc đẩy một môi trường thương mại điện tử an toàn.

Thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, trở thành một trong năm thị trường phát triển nhanh nhất thế giới. Dự báo tăng trưởng đến năm 2025 đã được điều chỉnh từ 20% lên 25,5%, với mức chi tiêu bình quân 600USD/người/năm cho mua sắm trực tuyến.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn thông tin tại Hội nghị, song song với tốc độ tăng trưởng chung, thanh toán số cũng tiếp tục bùng nổ, đặc biệt là mã QR (QR Code) với tốc độ tăng trưởng kép 40%, cùng các hình thức thanh toán trực tuyến tăng trên 100%.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ này đi kèm với nhiều rủi ro và hành vi gian lận trực tuyến. Các hình thức lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước, người thân hay sử dụng công nghệ deepfake để chiếm đoạt tài sản ngày càng tinh vi, với khoảng 6.000 vụ việc mỗi năm, tập trung chủ yếu ở lĩnh vực tài chính, tiền ảo và lừa đảo sinh viên. 

Thời gian qua, nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính, nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến, hãng hàng không và các đơn vị khác đã phối hợp với Trung tâm để tích hợp, triển khai các dịch vụ định danh và xác thực điện tử.

Bà Phạm Tuyết Trang, đại diện Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân cho biết, đến nay hệ thống đã thực hiện hơn 42,6 triệu lượt xác thực, bao gồm 17,8 triệu lượt xác thực khuôn mặt, đồng thời triển khai thành công giải pháp VN AI Verify tích hợp với 8 nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

“Giải pháp định danh điện tử không chỉ giúp nâng cao chất lượng xác thực người dùng, giảm gian lận giao dịch mà còn tạo nền tảng cho các dịch vụ số an toàn, minh bạch và cá nhân hóa hơn”, bà Phạm Tuyết Trang nhấn mạnh.

Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân đang phối hợp cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số để mở rộng kết nối dữ liệu, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường truyền thông, hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng VNeID trong giao dịch thương mại điện tử.

Triển khai định danh và chữ ký số từ xa nâng cao an toàn thương mại điện tử

Trong hai năm qua, Shopee đã chủ động triển khai kế hoạch dài hạn nhằm xây dựng môi trường thương mại điện tử an toàn, lành mạnh, hướng tới phát triển bền vững. Bà Vũ Xuân Linh, Giám đốc Quan hệ đối tác chiến lược Công ty trách nhiệm hữu hạn Shopee cho biết, một trong những trọng tâm là ứng dụng định danh điện tử cho người bán. Đây là bước chuẩn bị được Shopee thực hiện từ sớm, phù hợp với định hướng của Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) đang được Quốc hội xem xét.

“Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là cung cấp nền tảng bán hàng, mà là tạo ra một không gian giao dịch an toàn, minh bạch và đáng tin cậy cho cả người bán lẫn người mua”, bà Vũ Xuân Linh nhấn mạnh và cho biết thêm, trong 15 thị trường Shopee đang hoạt động, việc củng cố trải nghiệm người dùng luôn được xem là yếu tố then chốt để đảm bảo phát triển bền vững.

Từ tháng 6/2025, Shopee đã phối hợp với Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06), Bộ Công an, triển khai định danh toàn bộ người bán trên sàn thông qua căn cước công dân gắn chíp. Tính đến ngày 30/10/2025, nền tảng này đã hoàn tất định danh cho 81% nhà bán hàng và đặt mục tiêu đạt 100% trong thời gian tới. Đặc biệt, 100% người bán mới hiện nay đều phải hoàn tất quy trình định danh trước khi được phép kinh doanh.

Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh, vấn đề gian lận, lừa đảo và giả mạo thông tin vẫn là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tại Hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Tùng, Giám đốc VVN AI và Trusting solution, đã chia sẻ về kinh nghiệm triển khai các giải pháp định danh điện tử tại Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Hoàng Tùng, các hình thức gian lận phổ biến hiện nay bao gồm: bán hàng giả, lập tài khoản ảo, chiếm đoạt thẻ tín dụng hoặc đánh cắp mã OTP, và lợi dụng dữ liệu định danh cũ để vay tiền trực tuyến. Ông cho rằng ứng dụng chữ ký số từ xa là một giải pháp thiết thực cho nền tảng thương mại điện tử.

Đồng quan điểm, ông Vũ Văn Luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghệ và Thương mại Softdreams nhấn mạnh, chữ ký số từ xa giúp mọi giao dịch được xác thực, chống chối bỏ và đảm bảo toàn vẹn dữ liệu, từ hợp đồng điện tử, giao dịch chứng khoán, đến các thủ tục bảo hiểm y tế hay thương mại điện tử. Giải pháp này đang mở ra cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tích hợp công nghệ số vào mọi khâu giao dịch, tạo tiền đề cho một nền kinh tế số an toàn, minh bạch và hiệu quả.