Hội báo toàn quốc 2025: Tối ưu hóa AI cho báo chí và chiến lược “đi vào tâm bão” của các startup công nghệ Việt

Chiều ngày 19/06/2025, tại Hội báo toàn quốc 2025 – một dấu mốc kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, gian hàng của Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã diễn ra cuộc thảo luận sôi nổi và chuyên sâu về công nghệ của các startup Việt.

Tại đây, anh Lưu Quang Trung, Giám đốc Phát triển Sản phẩm Hemera Media và anh Phạm Văn Mạnh, kỹ sư AI từ Actable AI Việt Nam, đã cùng chia sẻ những góc nhìn đột phá và các giải pháp công nghệ số tiên tiến, định hình lại bức tranh toàn cảnh về báo chí và truyền thông trong bối cảnh hiện đại.

Buổi chia sẻ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động thích nghi và dẫn đầu trong dòng chảy công nghệ, đặc biệt là ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI), để nâng cao hiệu quả hoạt động và giữ vững vị thế trong lòng độc giả. 

Đại diện Hemera và Actable AI đã cùng đưa ra một quan điểm chiến lược đáng chú ý: thay vì cố gắng chạy đua với các mô hình AI tổng quát khổng lồ, Việt Nam nên tập trung phát triển những sản phẩm AI riêng, đặc thù (specific) cho các đối tượng và lĩnh vực nhỏ hơn, cụ thể hơn. Đây được ví như chiến lược “đi vào tâm bão” – một cách tiếp cận táo bạo và thực tế, tập trung giải quyết những vấn đề cốt lõi mà các doanh nghiệp trong nước có ưu thế để làm tốt, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh riêng biệt và bền vững.

VÌ SAO CẦN MỘT MÔ HÌNH AI RIÊNG VÀ ĐƯỢC PHÁT TRIỂN TRÊN MÔ HÌNH NGÔN NGỮ ĐẶC THÙ? 

Các mô hình AI đặc thù này được xây dựng dựa trên sự thấu hiểu sâu sắc bài toán mà từng cơ quan báo chí đang đối mặt. Hemera và Actable AI sẽ tiên phong phát triển các giải pháp công nghệ “được đo ni đóng giày” cho các cơ quan báo chí cũng như quy trình đào tạo mô hình ngôn ngữ riêng biệt, đòi hỏi các cơ quan báo chí chỉ cần cung cấp dữ liệu. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả và độ chính xác của AI cho từng lĩnh vực chuyên biệt mà còn giảm đáng kể gánh nặng kỹ thuật cho các đơn vị báo chí.

Anh Lưu Quang Trung, đại diện Hemera, chia sẻ kinh nghiệm quý báu trong việc tùy chỉnh hệ thống CMS (Content Management System) cho từng tòa soạn. Việc này đảm bảo rằng các giải pháp công nghệ được thiết kế để đáp ứng chính xác các bài toán đặc thù mà mỗi tòa soạn đặt ra khi ứng dụng AI, từ đó giúp họ tối ưu hóa quy trình xuất bản, quản lý nội dung và tương tác với độc giả. Mục tiêu là tạo ra những hệ thống tùy biến cao, phù hợp nhất với nhu cầu và đặc điểm riêng của từng đơn vị báo chí.

“Điểm khác biệt của CMS thế hệ mới chính là khả năng ứng dụng AI một cách toàn diện từ khâu sáng tạo, biên tập, quản lý, xuất bản cho tới hỗ trợ ra quyết định. Mục tiêu của nền tảng là giúp tối ưu hóa quy trình làm báo theo hướng “lấy người dùng làm trung tâm”, phục vụ ba nhóm đối tượng chính: phóng viên, ban biên tập và độc giả”, anh Trung cho biết.

Đặc biệt, nền tảng CMS thế hệ mới này cũng được xây dựng để thúc đẩy mô hình tòa soạn hội tụ, cho phép sản xuất đồng thời cho cả báo in và báo điện tử trên một nền tảng duy nhất. Hệ thống này không chỉ hợp nhất quản trị nội dung và nhân sự sản xuất mà còn cung cấp các công cụ ra quyết định thông minh cho lãnh đạo thông qua các tính năng như trợ lý ảo. 

Trong khi đó, anh Phạm Văn Mạnh, đại diện của Actable AI Việt Nam lại nhấn mạnh lí do vì sao cần xây dựng một mô hình AI riêng và đặc thù để giải quyết các vấn đề phức tạp trong báo chí.

Ví dụ, mô hình ngôn ngữ đặc thù có thể giúp xác định nguyên nhân sâu xa của các xu hướng, phân tích hành vi độc giả để hiểu tại sao một bài báo lại thu hút nhiều tương tác hơn bài khác, hoặc đánh giá tác động thực sự của một sự kiện cụ thể lên thị trường và dư luận. Điều này mang lại cái nhìn sâu sắc hơn, giúp các cơ quan báo chí đưa ra những quyết định chiến lược hiệu quả và kịp thời, không chỉ dựa trên “điều gì đang xảy ra” mà còn “tại sao nó lại xảy ra”.

Đơn cử như chatbot kinh tế Askonomy, được VnEconomy chính thức ra mắt lần đầu vào tháng 3/2023 dựa trên ChatGPT3.5 và sau đó là phiên bản mới của Askonomy sử dụng mô hình ngôn ngữ riêng do chính đội ngũ kỹ sư của Actable AI phát triển. Mô hình này nhỏ gọn, dễ triển khai, tiết kiệm chi phí, và có thể chạy trên server cấu hình thấp đặt tại Việt Nam. Điều này đảm bảo kiểm soát toàn diện về dữ liệu, bảo mật và quyền riêng tư, một yếu tố tối quan trọng đối với các cơ quan báo chí.

Askonomy giờ đây đã phát triển vượt bậc, không còn đơn thuần là một chatbot hỏi đáp. Giờ đây, Askonomy hoạt động như một trợ lý kinh tế (agentic AI) toàn diện, với các chức năng nổi bật như: Vẽ biểu đồ; Tra cứu giá cổ phiếu; Deep search (Tìm kiếm sâu); Deep research (Nghiên cứu chuyên sâu); Phân tích dữ liệu.

Từ “bộ não” của Askonomy ban đầu, Actable AI cùng VnEconomy/Tạp chí Kinh tế Việt Nam hiện đã phát triển cả bộ ứng dụng AI với tên gọi Asko Platform hiện bao gồm nhiều công cụ khác nhau như Chatbot thông minh, Công cụ tìm kiếm dữ liệu chuyên sâu (Askonomy/AskoChat); Công cụ dịch thuật chuyên ngành (AskoVerse); Công cụ tóm tắt dữ liệu kinh tế (AskoBrief); Công cụ chuyển đổi văn bản thành giọng nói (AskoVocal); Công cụ chuyển đổi giọng nói thành văn bản (AskoScript); Công cụ viết bài (Asko Writer)… và nhiều công cụ khác đang tiếp tục được phát triển… Các công cụ này đều giúp tối ưu những tác vụ trong lĩnh vực truyền thông. 

BÍ QUYẾT “ÍT MÀ CHẤT” VÀ TẦM NHÌN TƯƠNG LAI CỦA AI TRONG BÁO CHÍ

Theo anh Lưu Quang Trung, bí quyết thành công của Hemera trong việc phát triển hệ thống CMS được đánh giá cao chính là sự tập trung cao độ và tâm huyết trong từng dự án. Với số lượng khách hàng giới hạn, Hemera có thể dành nhiều nguồn lực và sự tỉ mỉ để tinh chỉnh sản phẩm, tạo ra những hệ thống chất lượng cao, đáp ứng tối ưu nhu cầu riêng biệt như với Tạp chí Kinh tế Việt Nam. Đây là một minh chứng cho triết lý “ít mà chất”, nơi sự tận tâm mang lại giá trị vượt trội.

Về chiến lược mở rộng (scale up) mô hình kinh doanh, đại diện Hemera và Actable AI đều khẳng định không nhìn vào những khó khăn hiện tại mà hướng tới mục tiêu dài hạn đầy tham vọng. Họ tập trung xây dựng các tài nguyên và hạ tầng mang tính nền tảng, có khả năng tái sử dụng cao cho nhiều tòa soạn báo khác trong tương lai. Cách tiếp cận này giúp giảm đáng kể chi phí phát triển và tối ưu hóa quy trình triển khai.

Cụ thể, họ sẽ xây dựng các quy trình chuẩn hóa mà sau này chỉ cần một vài tùy chỉnh nhỏ là có thể áp dụng cho các tòa soạn hoặc cơ quan báo chí khác nhau, mở rộng khả năng tiếp cận thị trường mà vẫn duy trì chất lượng cao.

AI VÀ TƯƠNG LAI CỦA NĂNG SUẤT TRONG NGÀNH BÁO CHÍ

Hướng tới tầm nhìn 2-3 năm tới, đại diện Hemera dự đoán rằng hệ thống CMS sẽ được tích hợp sâu hơn nữa với AI, tạo ra một cuộc cách mạng trong quy trình làm việc của người làm báo.

Cụ thể, AI sẽ đảm nhận những công việc lặp đi lặp lại, giúp giảm tải đáng kể thời gian và công sức, từ đó nâng cao năng suất tổng thể của tòa soạn.

Bên cạnh đó, AI sẽ đóng vai trò tối ưu hóa việc xử lý thông tin, phân tích dữ liệu và hỗ trợ ra quyết định.

“Tuy nhiên, một điểm quan trọng được nhấn mạnh là phải tìm được sự cân bằng để không quá phụ thuộc vào công nghệ, giữ vững vai trò chủ động của con người”, anh Trung chia sẻ.

Đại diện Hemera và Actable AI cũng đều khẳng định mạnh mẽ rằng AI bản chất chỉ là một công cụ hỗ trợ. Con người vẫn là yếu tố chủ chốt trong việc phát triển, vận hành và định hướng chiến lược.

Theo anh Phạm Văn Mạnh, sự phát triển của AI trong những năm tới sẽ là sự hợp tác chặt chẽ giữa AI và người dùng, nơi AI ngày càng thông minh hơn để hiểu được nhu cầu của con người và giúp họ phát huy tối đa năng suất. Mục tiêu cuối cùng là AI trở thành một phần không thể thiếu, một “đồng nghiệp” đắc lực, giúp người làm báo nâng cao chất lượng công việc và đạt được những thành tựu lớn hơn trong kỷ nguyên số.