Giữa mùa tuyển sinh đại học sau kỳ thi Cao khảo (gaokao) đầy căng thẳng, em He Junjie, 18 tuổi, đến từ tỉnh Chiết Giang, đã nhanh chóng đưa ra lựa chọn của mình: kỹ thuật và công nghệ là con đường phía trước. Cùng với nhiều bạn bè cùng trang lứa, He tập trung vào các ngành như công nghệ thông tin, truyền thông và kỹ thuật ô tô, những lĩnh vực được đánh giá là “đại diện cho xu thế phát triển công nghiệp tương lai”.
Đáng chú ý, việc chọn ngành của He và các bạn không chỉ dựa vào đam mê cá nhân mà còn cân nhắc đến nhu cầu công việc liên quan đến lĩnh vực này hiện nay.
“Nhiều bạn cùng lớp của em cũng đã chọn các chuyên ngành liên quan đến công nghệ và kỹ thuật mới, vì chúng em nghĩ rằng đây là những lĩnh vực sẽ có nhu cầu khá nhiều trong tương lai”, em He Junjie chia sẻ.
Thực tế, xu hướng này đang diễn ra mạnh mẽ trong hệ thống giáo dục đại học Trung Quốc, khi nhiều sinh viên chuyển hướng từ các ngành truyền thống như thương mại quốc tế hay quy hoạch đô thị – vốn thịnh hành từ đầu những năm 2000 – sang nhóm ngành kỹ thuật và công nghệ mới. Sự chuyển dịch này đến đến từ nhu cầu việc làm thực tế trong thời đại công nghệ ngày nay.
“Kỹ thuật thế hệ mới” trở thành trọng tâm đào tạo
Từ năm 2017, Bộ Giáo dục Trung Quốc chính thức đưa vào hệ thống đại học khái niệm “kỹ thuật thế hệ mới” – nhóm ngành tích hợp các lĩnh vực tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), khoa học dữ liệu, sản xuất thông minh, robot và kỹ thuật sinh học. Chỉ trong vòng gần một thập kỷ qua, đã có khoảng 20.000 chương trình đào tạo mới được phê duyệt trên toàn quốc, trong đó các ngành kỹ thuật chiếm tỷ trọng lớn nhất.
Nhiều trường đại học trọng điểm ở Trung Quốc đã điều chỉnh cơ cấu tuyển sinh để ưu tiên đào tạo nhân lực kỹ thuật. Chẳng hạn, Đại học Phúc Đán (Thượng Hải), vốn nổi tiếng với các ngành khoa học xã hội, đã tuyên bố giảm tỷ lệ tuyển sinh khối này từ trên 30% xuống còn 20%, đồng thời tăng mạnh chỉ tiêu cho các ngành kỹ thuật. Riêng năm nay, trường dành hơn 1.000 suất tuyển sinh bậc đại học cho nhóm ngành kỹ thuật, chiếm gần 30% tổng số, tăng hơn 20% so với năm ngoái.
Theo ông Chu Zhaohui, chuyên gia cao cấp tại Viện Khoa học Giáo dục Quốc gia Trung Quốc, xu hướng này phản ánh định hướng phát triển dựa trên công nghệ cao của chính phủ Trung Quốc, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng.
Tương lai ngành học: Cần sự cân bằng
Dù vậy, ông Chu Zhaohui cũng lưu ý rằng việc lựa chọn ngành học mang tính “thời vụ” và thiên về mục tiêu nghề nghiệp, thiếu sự gắn kết với đam mê cá nhân, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của các em.
“Nhiều sinh viên chỉ chọn ngành vì thấy có triển vọng việc làm, nhưng lại không thật sự hiểu rõ hay yêu thích lĩnh vực đó. Để việc học đạt được kết quả tốt nhất, các em phải tự mình lựa chọn theo đuổi những gì mình quan tâm”, ông nói.
Thực tế cho thấy, dù thị trường lao động đang ưu tiên các kỹ năng công nghệ, việc định hướng ngành học cho học sinh, sinh viên nếu chỉ đơn thuần dựa vào nhu cầu thị trường sẽ có thể không bền vững về lâu dài. Chính vì vậy theo các chuyên gia giáo dục Trung Quốc, cần có sự cân bằng giữa nhu cầu nhân lực và phát triển cá nhân, để sinh viên không chỉ có việc làm khi ra trường, mà còn có cơ hội phát triển sự nghiệp theo đúng sở trường và động lực của bản thân.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, khả năng thích nghi, tư duy liên ngành và sáng tạo sẽ là những năng lực cốt lõi giúp thế hệ sinh viên mới, dù ở Trung Quốc hay ở bất cứ đâu, thành công. Và để đạt được điều đó, giáo dục không chỉ có nhiệm vụ đào tạo ra các kỹ sư công nghệ, mà còn phải giúp các em hiểu: vì sao mình chọn con đường này.
https%3A%2F%2Fdaibieunhandan.vn%2Fkhi-ai-va-robot-dinh-hinh-nganh-hoc-10382304.html
