Nền tảng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ số hóa và mô phỏng trong đào tạo nha khoa

Trong bối cảnh giáo dục y khoa ngày càng đòi hỏi sự linh hoạt, trực quan và bám sát thực hành lâm sàng, nhu cầu số hóa học liệu trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với tính mới, tính thực tiễn và khả năng mở rộng, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS.BS. Đỗ Thị Thảo, Phó Trưởng khoa Khoa Răng Hàm Mặt, CTUMP, Dự án đã xuất sắc giành giải Nhất Cuộc thi “Sinh viên CTUMP với ý tưởng khởi nghiệp năm 2025 – CTUMP Startup 2025”.

Từ nhu cầu thực tiễn đến ý tưởng đổi mới bằng AI

Ở khối ngành sức khỏe, đặc biệt là nha khoa, sinh viên cần tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân để rèn luyện kỹ năng lâm sàng. Tuy nhiên, số lượng bệnh nhân thật để thực hành thường không đủ cho nhiều sinh viên trong cùng một thời điểm. Bên cạnh đó, một ca điều trị nha khoa thường diễn ra nhanh; sinh viên chỉ quan sát được một phần quá trình rồi bệnh nhân được xử lý xong hoặc chuyển sang giai đoạn mới, khiến việc nắm bắt toàn bộ diễn tiến ca bệnh gặp nhiều hạn chế.

Dưới sự hướng dẫn của PGS.TS.BS Đỗ Thị Thảo, nhóm sinh viên: Bùi Thị Phương Anh, Nguyễn Trần Như Ngọc, Nguyễn Thúy Vy, Nguyễn Lê Hải Nam và Huỳnh Trọng Nhân bắt đầu xây dựng nền tảng AIDE – AI Dental Education. Điểm nổi bật nhất của AIDE chính là việc ứng dụng mô hình ngôn ngữ lớn để mô phỏng hội thoại giữa sinh viên và “bệnh nhân ảo”.

Khi sinh viên đặt câu hỏi, hệ thống AI phản hồi theo logic lâm sàng dựa trên dữ liệu của ca bệnh thật. Nhờ đó, người học có thể thực hành đầy đủ quy trình: Khai thác tiền sử bệnh, đặt câu hỏi khám lâm sàng, gợi ý chẩn đoán, định hướng xử trí điều trị. Với nguồn dữ liệu của AIDE được xây dựng từ 22 hồ sơ bệnh nhân thực do PGS.TS Đỗ Thị Thảo cung cấp. Các dữ liệu này được làm sạch và chuẩn hóa trước khi đưa vào mô hình AI, đảm bảo độ chính xác, tính đạo đức và phù hợp mục tiêu đào tạo.

Ban đầu, nhóm sử dụng chatbot thương mại từ các nền tảng phổ biến. Tuy nhiên, họ gặp không ít rào cản kỹ thuật: Hệ thống ghi nhớ kém, dễ trả lời sai, giới hạn lượt trao đổi và chi phí duy trì khá cao. Điều này khiến nhóm nhận ra sự cần thiết phải xây dựng một nền tảng riêng, tối ưu cho dữ liệu y khoa.

Nhóm hợp tác với lập trình viên để phát triển website AIDE, họp hằng tuần để kiểm tra lỗi, cải thiện giao diện, hoàn thiện quy trình mô phỏng hội thoại và tối ưu tốc độ phản hồi. Sau nhiều tháng, phiên bản web chính thức của AIDE đã vận hành ổn định, lưu trữ dữ liệu ca bệnh lâu dài và cho phép AI mô phỏng tương tác một cách thống nhất, logic và phù hợp với chuyên môn.

Trải nghiệm thực tế và phản hồi tích cực từ sinh viên

AIDE đã được thử nghiệm với 122 sinh viên năm thứ 5 ngành răng – hàm – mặt. Kết quả cho thấy nhiều ưu điểm nổi bật: Sinh viên có thể luyện tập không giới hạn số lần, bất cứ lúc nào; hệ thống cung cấp phản hồi tức thì, bao gồm giải thích, gợi ý hướng cải thiện và điểm tự đánh giá; mô phỏng các bước rõ ràng giúp sinh viên xác định mình đang thiếu sót ở phần nào của quy trình hỏi bệnh hoặc lập luận chẩn đoán, v.v.

PGS.TS.BS. Đỗ Thị Thảo cho biết, phần mềm không chỉ hữu ích cho rèn luyện kỹ năng khai thác bệnh sử, mà còn thúc đẩy tư duy phản biện và khả năng đặt câu hỏi đúng trọng tâm -một yêu cầu quan trọng trong thực hành lâm sàng. Nhóm sinh viên cũng bày tỏ mong muốn mở rộng AIDE sang các ngành khác như Y khoa, Điều dưỡng, Dược, Y tế công cộng và tiến tới triển khai cho toàn trường.

Tiềm năng của AI trong giáo dục sức khỏe

Ngoài mô phỏng ca bệnh, AIDE còn cho thấy nhiều hướng phát triển sâu hơn nhờ ứng dụng AI: Tạo kho học liệu số hóa theo chuẩn quốc tế; AI có thể phân loại tự động, chuẩn hóa ngôn ngữ, gợi ý thuật ngữ chuyên môn, giúp xây dựng thư viện ca bệnh song ngữ Việt – Anh; phân tích mẫu hỏi bệnh của sinh viên. Nhờ năng lực xử lý ngôn ngữ tự nhiên, AIDE đánh giá được mức độ đầy đủ, logic của câu hỏi, từ đó đưa ra nhận xét cá nhân hóa. Hệ thống có thể tái tạo diễn tiến bệnh, tạo biến thể ca bệnh, thậm chí mô phỏng phản ứng của bệnh nhân khi được đặt những câu hỏi khác nhau. Những tính năng này mở ra cơ hội để AIDE trở thành công cụ giáo dục thông minh, bổ trợ mạnh mẽ cho dạy – học lâm sàng vốn phụ thuộc nhiều vào bệnh nhân thật.

Tại CTUMP Startup 2025, AIDE được đánh giá cao không chỉ vì tính sáng tạo mà còn vì khả năng mở rộng. Nền tảng được xây dựng song ngữ, phù hợp triển khai trong các trường đại học y dược trong nước và có thể tiến tới hợp tác quốc tế.

Đại diện lãnh đạo CTUMP – đơn vị đào tạo công lập duy nhất thuộc Bộ Y tế tại Đồng bằng sông Cửu Long cho biết, Trường hiện là một trong các trường trọng điểm đào tạo khối ngành khoa học sức khỏe của cả nước. Trong giai đoạn 2020-2025, Nhà trường đã duy trì quy mô đào tạo đại học với hơn 12.000 sinh viên và cung cấp cho ngành y tế gần 4.000 sinh viên tốt nghiệp theo diện hợp đồng đào tạo với các địa phương. Công tác đào tạo sau đại học cũng tăng trưởng ấn tượng, dự kiến vượt mốc 5.700 học viên trong năm học 2025-2026.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển, Trường đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 20% chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế; trên 90% giảng viên có trình độ sau đại học, trong đó 50% có trình độ TS và 9% đạt học hàm PGS, GS. Một mục tiêu trọng điểm là hoàn thành và đưa vào sử dụng giai đoạn 1 của Bệnh viện Trường với quy mô 400 giường bệnh vào năm 2030.

Về chiến lược dài hạn, Nhà trường đưa ra giải pháp căn cơ là xây dựng một “Hệ sinh thái nhân lực y tế bền vững”, liên kết chặt chẽ giữa ba nhà: Nhà trường – Nhà nước (chính quyền) – Nhà tuyển dụng (cơ sở y tế). Chiến lược của Trường sẽ tập trung đẩy mạnh cơ chế đào tạo theo đặt hàng từ ngân sách nhà nước và địa phương. Song song đó là đổi mới toàn diện chương trình theo hướng tích hợp liên ngành, đạt chuẩn quốc tế, đặc biệt là các ngành kết hợp y – dược – kỹ thuật – công nghệ số – AI, sẵn sàng cho kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề từ năm 2027./.