Sinh viên trước làn sóng cơ hội mới

Tại Hội thảo về ứng dụng các giải pháp và hướng mới trong thương mại điện tử cho sinh viên diễn ra ngày 15/12, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX) cho biết: Thương mại điện tử không còn chỉ là kênh bán hàng bổ trợ mà đã trở thành mô hình kinh doanh cốt lõi, đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số ngành bán lẻ toàn cầu.

Ở góc độ quốc tế, ông Tuấn cho biết doanh thu bán lẻ thương mại điện tử toàn cầu năm 2025 được dự báo đạt khoảng 6,86 nghìn tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng 8,3%.

Trong đó, Trung Quốc hiện chiếm khoảng 44% thị phần thương mại điện tử bán lẻ toàn cầu, tiếp theo là Hoa Kỳ với khoảng 16%. Đáng chú ý, khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Indonesia và Thái Lan, đang nổi lên là khu vực có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới, nhờ dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng internet cao và sự bùng nổ của các nền tảng số.

“Những xu hướng này cho thấy thương mại điện tử sẽ tiếp tục là lĩnh vực giàu tiềm năng, đòi hỏi nguồn nhân lực trẻ có tư duy số, sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh”, ông Tuấn nói.

Đối với Việt Nam, ông Tuấn cho biết quy mô thị trường thương mại điện tử năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng trên 25%, đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới.

Dự kiến trong năm 2025, quy mô thị trường sẽ vượt mốc 30 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước. Mức chi tiêu thương mại điện tử bình quân đầu người đạt khoảng 400 USD/năm, với hơn 55% dân số đã tham gia mua sắm trực tuyến.

“Những con số này cho thấy nhu cầu lớn về nguồn nhân lực thương mại điện tử trong thời gian tới, đồng thời mở ra nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường”, ông Tuấn chia sẻ.

Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Hữu Tuấn cũng chia sẻ nhiều mô hình và xu hướng kinh doanh trực tuyến mới đang hình thành và phát triển mạnh tại Việt Nam, như kinh tế chia sẻ, du lịch trực tuyến, mô hình dropshipping và bán hàng trực tiếp từ doanh nghiệp tới người tiêu dùng.

Đặc biệt, xu hướng người tiêu dùng trẻ, nhất là thế hệ Gen Z, có thói quen tiếp cận nội dung giải trí trước khi ra quyết định mua sắm đã thúc đẩy mạnh mẽ các hình thức như livestream bán hàng, video mua sắm tương tác và gamification (áp dụng các yếu tố của trò chơi vào những lĩnh vực không phải trò chơi).

Theo ông Tuấn, đây là lợi thế rất lớn của sinh viên nếu biết tận dụng tư duy sáng tạo, khả năng làm nội dung và kỹ năng số để tham gia vào lĩnh vực thương mại điện tử.

Bên cạnh việc phân tích xu hướng thị trường, nội dung pháp lý cũng được ông Nguyễn Hữu Tuấn đề cập trong phần chia sẻ. Ông Tuấn cho biết Luật Thương mại điện tử đã chính thức được Quốc hội thông qua hôm 10/12 vừa qua đã tạo hành lang pháp lý quan trọng cho sự phát triển của thương mại điện tử trong giai đoạn tới.

“Việc nắm bắt các quy định pháp luật mới, đặc biệt là trách nhiệm của người bán, nền tảng và các chủ thể tham gia thương mại điện tử, là yêu cầu cần thiết không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với sinh viên – lực lượng lao động tương lai của nền kinh tế số”, ông Tuấn nêu.

Trong khuôn khổ Hội thảo, ông Cao Quí Long, giảng viên eComDX, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương khẳng định: Trí tuệ nhân tạo là một lĩnh vực công nghệ đột phá, đang định hình lại tương lai.

Những mặt tích cực chính của AI là tự động hóa công việc (giảm thời gian thủ công), tiết kiệm thời gian và chi phí nhờ các chatbot hỗ trợ khách hàng 24/7, và hỗ trợ ra quyết định nhanh và chính xác do khả năng xử lý dữ liệu nhanh hơn con người hàng ngàn lần.

Đặc biệt, trong thương mại điện tử, AI đóng vai trò thiết yếu trong chuyển đổi số, thông qua việc cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng (dựa trên hành vi mua sắm và lịch sử tìm kiếm), tối ưu hóa giá bán và khuyến mãi, cũng như tạo nội dung tự động (ảnh sản phẩm, mô tả, tiêu đề, video giới thiệu).

Theo ông, để khai thác tối đa tiềm năng của AI, yếu tố quan trọng đó là việc sử dụng câu lệnh hiệu quả, coi câu lệnh là cầu nối quan trọng giữa con người và Ai.

“Một câu lệnh hiệu quả phải bao gồm đầy đủ các thành phần cốt lõi như: ngữ cảnh, nhiệm vụ cụ thể, phong cách/giọng văn, định dạng đầu ra và giới hạn cụ thể”, ông Long nói.