Thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ số

Phát triển thương mại điện tử và những khó khăn

Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Lại Việt Anh cho biết, năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử sớm vượt mốc 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 9% so với tổng mức bán hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Tỷ trọng của thương mại điện tử chiếm 2/3 giá trị của nền kinh tế số Việt Nam.

Tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử, kinh tế số Việt Nam tiếp tục tăng trưởng con số vững chắc, thuộc Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới, tạo động lực phát triển kinh tế số và dẫn dắt chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

Năm 2024, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã tiếp nhận hồ sơ, tư vấn và hỗ trợ 8.794 doanh nghiệp, tổ chức và 1.520 cá nhân đăng ký tài khoản, thực hiện thủ tục thông báo cho 13.340 website thương mại điện tử và 583 website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử thực hiện thủ tục đăng ký.

Bên cạnh đó, Cục tiếp nhận và xử lý 165 lượt phản ánh, trong đó bao gồm các hành vi vi phạm chính như: không đăng ký, thông báo website/ứng dụng, cung cấp sản phẩm không đảm bảo chất lượng, giả mạo doanh nghiệp khác nhằm lừa đảo khách hàng.

Đồng thời, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã tích cực triển khai nhiều hoạt động nhằm đảm bảo trật tự an toàn trong môi trường thương mại điện tử.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, doanh nghiệp Việt đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình tham gia và phát triển trên nền tảng số. Một trong những khó khăn lớn nhất đó là năng lực công nghệ và nguồn nhân lực số của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vẫn còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp chưa có chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, thiếu kinh nghiệm trong việc vận hành các kênh thương mại điện tử, quản trị dữ liệu khách hàng hay ứng dụng Trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu để tối ưu hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó, niềm tin của người tiêu dùng đối với giao dịch trực tuyến vẫn là vấn đề đáng quan tâm, khi tình trạng hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại và lộ lọt thông tin cá nhân vẫn còn xảy ra, ảnh hưởng đến uy tín của các sàn và thương hiệu Việt.

Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cũng chỉ ra rằng, chi phí logistics, thanh toán điện tử và các quy định về thuế, hải quan đối với giao dịch xuyên biên giới vẫn là những rào cản khiến doanh nghiệp Việt khó cạnh tranh với các nền tảng quốc tế lớn. Trong khi đó, năng lực tiếp cận thị trường, quảng bá sản phẩm, cũng như kỹ năng số của người lao động chưa theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ. Để thương mại điện tử trở thành bệ phóng thực sự cho doanh nghiệp Việt, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các nền tảng công nghệ trong việc hoàn thiện thể chế, hỗ trợ đào tạo và xây dựng môi trường số an toàn, minh bạch.

Với sự đầu tư đúng hướng của Chính phủ và cam kết mạnh mẽ từ cả khu vực công và tư, thương mại điện tử Việt Nam sẽ không chỉ là kênh bán hàng hiện đại, mà còn là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường khu vực và toàn cầu.

Ứng dụng công nghệ: Chìa khóa cho sự bứt phá

Tại Hội nghị, các chuyên gia đã dành nhiều thời gian chia sẻ về vai trò công nghệ số. Phó Chủ tịch Hội Tin học TP Hồ Chí Minh Phí Anh Tuấn nhấn mạnh rằng, công nghệ là đòn bẩy then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Trong bối cảnh công nghệ phát triển thần tốc và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chuyển đổi số được xem là “chìa khóa sinh tồn”.

Theo đó, mặc dù doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức như vận hành kém hiệu quả, chi phí cao, áp lực thay đổi công nghệ số và yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn sạch và xanh, nhưng cần một cách tiếp cận toàn diện xoay quanh ba trụ cột: con người – dữ liệu và quy trình – công nghệ.

Chia sẻ về sự phát triển của công nghệ hiện đại, Tổng giám đốc Next Robotics Nguyễn Đức Hiển cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, để đáp ứng yêu cầu hội nhập, bên cạnh yếu tố con người, việc đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị phục vụ sản xuất là đặc biệt quan trọng.

Công nghệ robot tự động trong giám sát sản xuất và kiểm tra chất lượng sản phẩm theo thời gian thực đã giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng suất mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe quốc tế.

Những giải pháp này đang tạo ra một bước tiến lớn trong việc chuyển đổi số và tối ưu hóa quy trình sản xuất, điều này đồng hành cùng xu hướng trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

Với mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam coi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khóa vàng, là yếu tố sống còn cho sự phát triển.

Công nghệ số đang ngày càng khẳng định vai trò trụ cột ở mỗi quốc gia, trở thành công cụ đắc lực hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội. Đối với các doanh nghiệp, số hóa hoạt động sản xuất – kinh doanh là một trong những ưu tiên hàng đầu để bắt nhịp xu thế toàn cầu, tăng sức cạnh tranh trên thị trường./.