Từ ước mơ tới hành động

Cơ hội lớn từ những “bước đi nhỏ”

Trong quán cà phê nhỏ ở Hà Nội, Trần Ngọc Huyền (27 tuổi, nhân sự ngành Marketing) đang miệt mài chỉnh sửa bản báo cáo phân tích hành vi khách hàng. Nếu trước đây, Huyền phải mất tới ba ngày lọc thủ công hàng trăm bình luận để tổng hợp, thì nay, với công cụ phân tích ngôn ngữ tự nhiên, cô chỉ cần vài giờ.

“Khách hàng của mình – một thương hiệu mỹ phẩm nội địa rất bất ngờ khi mình có thể đưa ra bảng phân tích chủ đề, xu hướng và cả gợi ý chiến lược chỉ trong 24 giờ. Nhờ vậy, mình có thể nâng phí dịch vụ từ 4 triệu lên 7 triệu đồng/tháng”, Huyền chia sẻ.

Nếu trước đây, Huyền phải mất tới ba ngày lọc thủ công hàng trăm bình luận để tổng hợp, thì nay, với công cụ phân tích ngôn ngữ tự nhiên, cô chỉ cần vài giờ

Bước ngoặt đến khi cô đăng ký một khóa học trực tuyến về AI ứng dụng trong marketing giữa năm 2024. Ban đầu, Hà chỉ nghĩ học để không tụt hậu, nhưng càng tìm hiểu, cô càng nhận ra AI giúp tăng tốc công việc gấp nhiều lần. Chỉ vài tháng sau, Huyền đã “đóng gói” được dịch vụ mới: phân tích dữ liệu khách hàng bằng AI, viết nội dung quảng cáo gợi ý từ mô hình ngôn ngữ và tư vấn kế hoạch truyền thông.

“Điều quan trọng là mình không chỉ bán công cụ, mà bán kết quả. Khách hàng quan tâm họ tiết kiệm bao nhiêu thời gian, doanh thu tăng thế nào, chứ không cần biết mình dùng phương pháp gì”, Huyền nói.

Khác với Ngọc Huyền, xuất phát điểm từ ngành xã hội, Phạm Minh Đức (21 tuổi, sinh viên năm thứ 3 tại Hà Nội) lại đến với AI bằng nền tảng kỹ thuật từ một lần được một chủ cửa hàng phụ kiện Điện thoại quen biết nhờ Đức tìm cách tự động trả lời tin nhắn khách hàng. Sau hai tuần loay hoay, cậu tạo được chatbot trả lời được 80% câu hỏi cơ bản. Chủ cửa hàng hài lòng, ký hợp đồng bảo trì sáu tháng với mức 5 triệu đồng/tháng cho Đức.

“Đó là khoản thu nhập ổn định đầu tiên của mình nhờ AI. Quan trọng hơn, mình học được cách làm việc với dữ liệu thật, xử lý phản hồi khách hàng và đảm bảo hệ thống không ‘trả lời linh tinh’”, Minh Đức nói.

Nhờ thành công này, chàng trai trẻ tiếp tục nhận thêm hai dự án nhỏ: chatbot cho lớp học ngoại ngữ và hệ thống trích xuất dữ liệu hóa đơn. “Nếu chịu khó học, không ngại thử sai, chỉ vài tháng là có thể đi từ con số 0 đến mức đủ năng lực bán dịch vụ”, Minh Đức khẳng định.

Từ dự án nhỏ, khóa học trực tuyến cho đến những hợp đồng thật, người trẻ đang chứng minh rằng AI không chỉ là công nghệ của tương lai, mà đã là công cụ mưu sinh ngay trong hiện tại

Minh Đức hay Ngọc Huyền không phải là những người trẻ duy nhất có thể tận dụng Trí tuệ nhân tạo để tạo ra thu nhập cho bản thân. AI đang mở ra nhiều con đường khác nhau cho người trẻ như: phân tích marketing, hỗ trợ bán lẻ, xây dựng sản phẩm giáo dục cá nhân hóa, hay tạo ứng dụng công nghệ thử nghiệm (MVP) siêu tốc… Bên cạnh đó, thị trường còn cần dịch vụ gắn nhãn dữ liệu, viết prompt chuyên sâu, kiểm thử chất lượng hay đào tạo nội bộ. Những công việc tưởng nhỏ nhưng lại là mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị AI.

Thách thức và con đường bền vững

Tuy nhiên, “kiếm tiền từ AI” không hẳn là con đường trải đầy hoa hồng. Nhiều bạn trẻ dễ rơi vào “ảo tưởng năng lực” khi nghĩ rằng có công cụ thì việc gì cũng làm được. Nhưng thực tế, khách hàng đòi hỏi giải pháp ổn định, đáng tin cậy.

Ngọc Huyền thừa nhận: “Có lần mình giao báo cáo phân tích mà không kiểm tra kỹ, khiến AI phân loại sai cảm xúc khách hàng. Báo cáo bị lệch, mình phải làm lại từ đầu và mất uy tín. Bài học là không thể phó mặc hoàn toàn cho máy”.

Còn với Minh Đức, thách thức là tốc độ thay đổi chóng mặt của công cụ. “Một API mình dùng hôm nay, vài tháng sau đã có phiên bản mới, giá khác, cách kết nối khác. Mình phải cập nhật liên tục, nhưng chính điều đó buộc mình học nhanh hơn”, Minh Đức nói.

Ngoài kỹ thuật, vấn đề đạo đức và pháp lý cũng không thể bỏ qua. Nội dung sinh bởi AI có thể vướng bản quyền, dữ liệu khách hàng cần được bảo mật, và kết quả phải có cơ chế gắn nhãn để tránh gây hiểu nhầm.

Theo các chuyên gia, để theo đuổi con đường này, người trẻ không nhất thiết phải trở thành nhà nghiên cứu AI, nhưng cần ba yếu tố cốt lõi.

Với sự nhanh nhạy, khả năng thích ứng và khát vọng khẳng định bản thân, thế hệ trẻ Việt Nam đang biến AI thành công cụ mưu sinh, mở đường khởi nghiệp và góp phần định hình diện mạo nền kinh tế số của đất nước (Ảnh tạo bởi AI)

Đầu tiên, cần xuất phát từ vấn đề thực tế. Người trẻ hãy bắt đầu bằng một nhu cầu thật, như phân tích khách hàng hay tự động trả lời tin nhắn; Tiếp đến, cần hiểu nguyên lý cơ bản như biết cách dữ liệu đi vào, kết quả đi ra, cách kiểm soát và đánh giá… Cuối cùng, người trẻ cần tính toán và đo lường hiệu quả. Khách hàng chỉ trả tiền khi thấy con số cụ thể như tiết kiệm thời gian, tăng doanh thu hay giảm chi phí…

Theo khảo sát đầu tháng 7/2025 của Google trên 1.000 doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam cho thấy hơn 60% doanh nghiệp muốn ứng dụng AI nhưng thiếu nhân lực phù hợp. Đây chính là khoảng trống để thế hệ trẻ nhanh nhạy, linh hoạt bước vào.

Có thể thấy rõ một xu hướng rằng người trẻ Việt không chỉ “nghe” về AI, mà đã chủ động học, ứng dụng và biến nó thành giá trị kinh tế. AI không phải chiếc “máy in tiền” thần kỳ, nhưng là đòn bẩy khi được đặt đúng chỗ, giải quyết vấn đề thật, gắn với nhu cầu thật và được vận hành bằng tinh thần trách nhiệm.

Với sự nhanh nhạy, khả năng thích ứng và khát vọng khẳng định bản thân, thế hệ trẻ Việt Nam đang biến AI thành công cụ mưu sinh, mở đường khởi nghiệp và góp phần định hình diện mạo nền kinh tế số của đất nước.