Chuyển đổi số, AI là xu hướng tất yếu trong quản lý thuế

TCDN –
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, để tăng thu ngân sách nhà nước và hạn chế nguy cơ thất thu, ngành thuế cần đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và Trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là xu hướng tất yếu để xây dựng nền hành chính thuế hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp.

Kỷ lục thu ngân sách nhà nước

Chiều 24/12, Cục Thuế tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thuế năm 2025 triển khai nhiệm vụ công tác thuế năm 2026 và chiến dịch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng biểu dương những kết quả ngành Thuế đạt được trong năm 2025.

Thứ nhất, thu ngân sách năm 2025 do cơ quan thuế quản lý ước đạt 2.236.900 tỷ đồng (lần đầu tiên vượt mốc 2,2 triệu tỷ), bằng 130,1% dự toán (vượt 517.344 tỷ đồng), tăng 27,6% so với thực hiện năm 2024.

Bộ trưởng chỉ rõ, số thu ngân sách nhà nước toàn ngành Tài chính tính đến 22/12 tăng khoảng 22%. Kết thúc năm 2025 dự kiến tăng thu 30%. Đây là con số kỷ lục, rất đáng mừng. Trong đó thu ngân sách do cơ quan thuế quản lý chiếm khoảng 90% tổng thu ngân sách.

Đáng lưu ý, có 17/19 khoản thu và 34/34 địa phương đã hoàn thành vượt dự toán được giao. Giai đoạn 2021-2025, ngành Thuế thu đạt 8,402 triệu tỷ đồng, chiếm 86,1% tổng thu ngân sách nhà nước; tốc độ tăng trưởng hàng năm ước đạt 11,5%.

Thứ hai, cơ quan thuế triển khai quyết liệt và hoàn thành tốt nhiệm vụ tổ chức, sắp xếp tổ chức bộ máy khi đã giảm từ hơn 4.000 đầu mối xuống còn hơn 700 đầu mối. Các đơn vị đã nhanh đi vào ổn định, triển khai nhiệm vụ thông suốt.

“Ngành thuế đã thực hiện 2 lần sắp xếp. Lần đầu là thuế khu vực. Lần thứ hai, sau khi chuyển đổi từ 63 tỉnh thành xuống 34 thì cơ quan thuế lại tiếp tục thay đổi. Chúng ta đã hoàn thành được nhiệm vụ sắp xếp bộ máy để tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ của cơ quan thuế”, Bộ trưởng bày tỏ.

Thứ ba, khối lượng văn bản quy phạm pháp luật lớn đã được hoàn thành trong năm với 01 Luật, 09 Nghị định và 04 Thông tư. Đặc biệt Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã tạo nền tảng pháp lý đồng bộ và là bước tiến rõ nét trong hoàn thiện thể chế và cải cách quản lý nhà nước về thuế.

Thứ tư, tiếp tục chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác quản lý thuế và hỗ trợ NNT. Theo đó, số lượng NNT đăng ký và sử dụng eTax Mobile kể từ khi triển khai đạt trên 13 triệu lượt tải và cài đặt (riêng năm 2025 đạt hơn 7 triệu lượt, gấp 1,2 lần tổng số lượng cả 3 năm trước), với hơn 1,01 triệu HKD đăng ký sử dụng (đạt tỷ lệ 88,3%, tăng 19,8% so với cùng kỳ).

Triển khai hiệu quả chức năng hoàn thuế TNCN tự động (đã triển khai hoàn thuế cho 282.108 hồ sơ đủ điều kiện với tổng số tiền là 1.315 tỷ đồng) và là một trong năm đơn vị nhà nước được vinh danh tại Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam với hạng mục “Cơ quan nhà nước chuyển đổi số xuất sắc”…

Thứ năm, tham mưu Bộ Tài chính triển khai rất quyết liệt việc chuyển đổi hộ khoán đồng thời chủ động xây dựng và triển khai Kế hoạch 60 ngày đêm cao điểm theo phương châm “đi từng ngõ, gõ từng hộ”.

Bộ trưởng chỉ rõ, Kế hoạch này hôm nay chúng ta đã xem clip với nhiều hành động cụ thể, rất sát với từng hộ kinh doanh, người dân. Kế hoạch nhận được sự quan tâm và đánh giá rất cao của các đồng chí lãnh đạo Đảng và nhà nước đặc biệt là đồng chí Thủ tướng Chính phủ…

Thứ sáu, các mặt công tác khác như kiểm tra, hợp tác quốc tế, công tác nội ngành cũng đã được triển khai và đạt nhiều kết quả tích cực…

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng chỉ rõ, ngành Thuế còn một số tồn tại, hạn chế: một bộ phận người nộp thuế chưa tuân thủ pháp luật thuế, tình trạng mua bán hóa đơn, gian lận hoàn thuế vẫn phức tạp; nợ thuế có xu hướng tăng cao mặc dù chủ yếu tới từ các khoản thu từ đất; còn một số cán bộ công chức thuế vi phạm kỷ luật.

Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, ngành Thuế đối mặt với 2 thách thức lớn. Kinh tế thế giới có sự biến động sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế Việt Nam. “Cùng với đó, các hành vi, vi phạm về thuế vẫn diễn biến phức tạp, xuất hiện các phương thức thủ đoạn mới tinh vi hơn. Dù ngành thuế đã thực hiện nhiều giải pháp, ứng dụng công nghệ thống tin, chuyển đổi số, AI… trong việc phát hiện xử lý trường hợp gian lận nhưng tình hình vẫn còn phức tạp”, Bộ trưởng chỉ rõ.

Xây dựng nền tảng thuế điện tử

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, năm 2026, với nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế nhanh bền vững với mục tiêu tăng trưởng 2 con số, ngành Tài chính nói chung và ngành Thuế đang phải đối mặt với nhiệm vụ hết sức nặng nề, yêu cầu phải tập trung mọi nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện ngay từ những ngày đầu năm.

Do đó, Bộ trưởng đề nghị Cục Thuế bám sát chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Bộ Tài chính để thực hiện 7 nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị (các Nghị quyết số 57, 59, 66, 68, 70, 71 và 72).

Ngành Thuế cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Chiến lược phát triển hệ thống thuế giai đoạn 2021-2030, trọng tâm là tiếp tục xây dựng nền tảng thuế điện tử để đáp ứng yêu cầu quản lý thuế trong bối cảnh kinh tế số.

Tập trung ban hành Nghị định, Thông tư hướng dẫn các Luật được Quốc hội thông qua.

Bộ trưởng yêu cầu ngành Thuế phấn đấu hoàn thành vượt mức thu ngân sách nhà nước năm 2026. Chủ động triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chỉ đạo điều hành của Chính phủ và Bộ Tài chính, phấn đấu hoàn thành toàn diện nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2026, tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thu của cả giai đoạn 2026–2030; tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong điều hành thu, phối hơp chặt chẽ với các Bộ, ngành, chính quyền địa phương để quyết tâm phấn đấu 100% các tỉnh/thành phố hoàn thành và hoàn thành vượt mức thu ngân sách nhà nước.

Theo Bộ trưởng, nhiệm vụ chống thất thu thuế cần tiếp tục được tập trung. Xu thế thanh toán trong những năm tới càng thay đổi mạnh mẽ hơn, đặc biệt thanh toán không dung tiền mặt rất đa dạng nên nguy cơ thất thu rất lớn. Bộ trưởng chỉ rõ, nếu không ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, AI thì khó phát hiện trốn thuế. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị ngành Thuế tiếp tục tập trung chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng AI, quản lý hóa đơn… xây dựng nền hành chính thuế hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển của kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số và hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới.

”Vừa rồi tôi nghe Thuế Hà Nội thực hiện rất tốt. Không có con đường nào khác muốn tăng thu phải dùng AI mới phân tích được dữ kiện, dữ liệu. Ngoài dòng tiền còn hàng hóa, xuất nhập khẩu, sản xuất… phải có sản xuất mới có bán. Đây là xu hướng và nhiệm vụ tất yếu của ngành Thuế”, Bộ trưởng chia sẻ.

Song song với đó, Bộ trưởng yêu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ thuế; nâng cao chất lượng dịch vụ công về thuế. Đồng thời, đổi mới công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế theo hướng chủ động, phù hợp từng nhóm đối tượng; bảo đảm thông tin chính sách thuế được cung cấp kịp thời, dễ tiếp cận, dễ thực hiện; giải quyết vướng mắc từ sớm, từ cơ sở, lấy sự hài lòng của người nộp thuế làm thước đo hiệu quả.

Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng; chú trọng công tác tư tưởng, sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ gắn với đổi mới công tác đánh giá, sử dụng, đề bạt, bổ nhiệm theo hướng thực chất, công khai, minh bạch; tạo động lực cần thiết để phát huy, thu hút và giữ chân cán bộ có năng lực, tâm huyết và tinh thần trách nhiệm cao. Kiên quyết loại bỏ những trường hợp không đủ năng lực, phẩm chất ra khỏi bộ máy. Đồng thời, tăng cường siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thường xuyên tổ chức quán triệt cán bộ công chức thực hiện nghiêm các quy định pháp luật, quy trình, quy chế của ngành trong thực thi công vụ…

Thay đổi diện mạo ngành Thuế

Tiếp thu ý kiến Bộ trưởng Bộ Tài chính, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành nhấn mạnh, năm 2026 – năm đầu tiên của Kế hoạch 5 năm 2026-2030, yêu cầu đặt ra đối với ngành Thuế là rất lớn, toàn ngành sẽ quán triệt nghiêm túc các chủ trương của Đảng, Nhà nước, các chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bộ Trưởng, Cục Thuế sẽ khẩn trương cụ thể hóa thành Chương trình, Kế hoạch hành động với các giải pháp đồng bộ, hiệu quả; thực hiện phân công, phân nhiệm rõ ràng tới từng cấp Lãnh đạo và từng cán bộ công chức.

Theo Cục trưởng, bên cạnh những kết quả, thành tích đã đạt được trong năm 2025, vẫn còn những tồn tại hạn chế yếu kém bộc lộ trong quá trình cải cách bộ máy đó là năng lực quản lý, điều hành, năng lực cán bộ. Vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức vi phạm pháp luật,… Những điểm yếu này cần làm rõ nguyên nhân và có giải pháp kịp thời, quy trách nhiệm rõ ràng.

Lãnh đạo Cục Thuế cam kết với Bộ trưởng sẽ tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ công tác thuế; phấn đấu hoàn thành và vượt nhiệm vụ thu ngân sách năm 2026 được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao.

“Ngành sẽ quyết tâm hiện đại hóa công tác quản lý thuế trên cơ sở ứng dụng AI và quản lý dữ liệu, hướng tới trình độ quản lý thuế của các nước tiên tiến. Năm 2026, với đề án tái cấu trúc công nghệ thông tin của ngành thuế, diện mạo toàn ngành sẽ có nhiều thay đổi, phấn đấu ngay trong quý 4, các nền tảng tương tác, phục vụ người nộp thuế và kết nối với các bộ, ngành sẽ “lột xác”, ông Mai Xuân Thành khẳng định.

Tại Hội nghị, Cục Thuế công bố quyết định khen thưởng cho tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc

(1) Trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba cho tập thể Cục Thuế;

(2) Trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba cho Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn;

(3) Trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tài chính cho tập thể, cá nhân thuộc Bộ Công an;

(4) Trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tài chính cho các tập thể thuộc Cục Thuế.

(5) Trao tặng Giấy khen của Cục trưởng Cục Thuế cho các tập thể thuộc Cục Thuế.