Yêu cầu từ thực tiễn
Ngành nông nghiệp luôn là nền tảng vững chắc, trụ cột kinh tế đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo an ninh lương thực và là nguồn cung cấp các sản phẩm thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân.
Tuy nhiên, ngành này đang đối mặt nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, cạnh tranh quốc tế và áp lực gia tăng năng suất. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số không chỉ giúp giải quyết các bài toán khó mà còn mang lại cơ hội lớn để nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ dừng lại ở việc áp dụng các công nghệ hiện đại như Internet vạn vật (IoT), Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) mà còn hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện. Hệ sinh thái này kết nối người nông dân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các bên liên quan để tối ưu hóa quá trình sản xuất, phân phối và tiêu thụ.
Chuyển đổi số đã tạo điều kiện để nhiều ứng dụng công nghệ được triển khai trong nông nghiệp Việt Nam. Các thiết bị IoT như cảm biến độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng được sử dụng rộng rãi để giám sát và điều chỉnh môi trường trồng trọt; cung cấp dữ liệu thời gian thực, giúp người nông dân kiểm soát tốt hơn các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.
Trong chăn nuôi, AI được áp dụng để quản lý sức khỏe và dinh dưỡng của vật nuôi. Các hệ thống thông minh có khả năng phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, từ đó giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả kinh doanh. Đồng thời, công nghệ Blockchain được sử dụng để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo tính minh bạch và nâng cao giá trị hàng nông sản.
Tập trung vào truy xuất nguồn gốc và bán hàng đa kênh
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, chuyển đổi số trong nông nghiệp vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là trình độ ứng dụng công nghệ của người nông dân. Tại nhiều khu vực nông thôn, việc tiếp cận và sử dụng các thiết bị công nghệ còn hạn chế do thiếu kỹ năng và kiến thức.
Hạ tầng công nghệ tại vùng sâu, vùng xa cũng là vấn đề cần giải quyết. Để triển khai các giải pháp số, cần có mạng lưới kết nối internet ổn định và phổ cập, nhưng điều này hiện chưa được đảm bảo ở nhiều khu vực nông thôn. Ngoài ra, chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ hiện đại như IoT, AI hay Blockchain thường khá cao, gây khó khăn cho các hộ nông dân nhỏ lẻ hoặc các hợp tác xã có nguồn lực tài chính hạn chế.
Ông Phạm Văn Quân – Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Checkee, Chuyên gia Chuyển đổi số quốc gia đề xuất 6 giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp nông nghiệp, bao gồm: Truy xuất nguồn gốc; Thu thập, phân tích dữ liệu; Cung cấp thông tin và hỗ trợ kết nối người bán/ người mua; Tự động hóa trong sản xuất; Bán hàng đa kênh; và Giải pháp quản lý thông tin lưu kho.
Trong đó, ông Quân nhấn mạnh 2 giải pháp doanh nghiệp cần ưu tiên triển khai sớm là giải pháp truy xuất nguồn gốc và bán hàng đa kênh nhằm tăng doanh thu, tăng liên kết trong chuỗi giá trị ngành nông nghiệp. Nói cách khác, doanh nghiệp nông nghiệp nên bắt đầu chuyển đổi số từ minh bạch thông tin sản phẩm và mở rộng kênh tiêu thụ, vì hai yếu tố này tác động trực tiếp nhất đến thị trường và lợi nhuận.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho rằng, cần xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ và minh bạch để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số. Chính phủ cần hoàn thiện khung pháp lý về dữ liệu nông nghiệp, truy xuất nguồn gốc điện tử, thương mại điện tử nông sản và bảo vệ quyền lợi của nông dân trong môi trường số.
Đồng thời, các chương trình khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao cần được mở rộng nhằm tạo ra động lực phát triển bền vững.
Thanh Tùng
https%3A%2F%2Fvietq.vn%2Fchuyen-doi-so-giai-quyet-bai-toan-nang-suat-cua-nganh-nong-nghiep-d237901.html
