Cô gái Việt ứng dụng AI ở hãng hàng không Mỹ

Delta Airlines hiện khai thác khoảng 4.000 chuyến bay mỗi ngày, tới năm châu lục.

Nguyễn Khánh Vy, 28 tuổi, làm ở mảng machine learning (máy học), Trí tuệ nhân tạo trong vận hành máy bay, phát triển công cụ AI hỗ trợ phân tích dữ liệu và dự đoán như vị trí cổng đáp cho tàu bay, gợi ý đường bay và thời tiết. Gần đây nhất, cô triển khai công cụ AI tóm tắt nội dung từ phi công gửi về để giúp bộ phận quản lý nắm bắt thông tin và đưa ra quyết định. Hiệu suất xử lý yêu cầu tăng lên đáng kể từ khi hãng áp dụng công cụ này, theo cựu sinh viên Đại học Kinh tế TP HCM.

“Phi công thường gửi ‘tâm thư’ về những vấn đề trong chuyến bay, hàng nghìn phi công như vậy nên xử lý thủ công sẽ lâu”, cô nói.

Khánh Vy tốt nghiệp thạc sĩ khoa học dữ liệu từ Đại học Pennsylvania (Upenn) – top 11 thế giới theo bảng xếp hạng QS, hồi năm ngoái. Trước đó, cô lấy bằng thạc sĩ Quản trị kinh doanh ở Đại học North Florida, rồi làm quản lý dữ liệu ở The One Trading – công ty hàng đầu về tiêu dùng nhanh tại Mỹ.

“Mình làm việc với dữ liệu nhiều, nhưng kỹ năng cứng về nó còn thiếu và cần phải được nâng cấp, nên bỏ để học tiếp”, Vy chia sẻ. Một động lực khác là Vy muốn xây dựng mối quan hệ với các chuyên gia trong ngành, cũng như cơ hội làm việc cho các ông lớn như Microsoft, Google, Amazon…

Tại Upenn, định hướng ban đầu của cô là phân tích dữ liệu thông thường. Bước chuyển đến vào cuối năm 2022, khi Vy theo một lớp về Reasoning (lý luận trong trí tuệ nhân tạo). Đây cũng là thời điểm bùng nổ của công cụ AI tạo sinh như ChatGPT.

Cô liên tục phải tìm hiểu, đọc 3-4 bài nghiên cứu mỗi tuần và tham gia phản biện về điểm mạnh, yếu của mỗi AI, đề xuất giải pháp cải thiện.

“Mình dần thấy trí tuệ nhân tạo sẽ đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực, kể cả dữ liệu nên quyết định dấn thân”, Vy kể. Vì thế, cô đăng ký thêm nhiều lớp liên quan, được học về thuật toán, lập trình, toán học, giúp hiểu thêm về cấu trúc và cách huấn luyện AI.

Vy cho biết từng phát triển các sản phẩm ứng dụng trí tuệ nhân tạo như công cụ lọc và tóm tắt bài báo nghiên cứu cho IEEE (hội Kỹ sư Điện, Điện tử lớn nhất thế giới) hay chatbot hỗ trợ nghiên cứu tâm lý cho một nhóm bác sĩ…

Cùng đó, cô gái Việt thường xuyên chia sẻ kiến thức về trí tuệ nhân tạo với các bạn trẻ. Với nhóm chuyên sâu, Vy chia sẻ cách huấn luyện AI bằng bộ dữ liệu chuyên sâu về lĩnh vực, ví dụ như y khoa, luật, hay cách tích hợp các mô đun AI như ChatGPT, Deepseek vào website phục vụ công việc riêng.

Với nhóm còn lại, cô hướng dẫn các nội dung đơn giản, gần gũi như cách học tiếng Anh cùng ChatGPT, hay cách viết prompt (câu lệnh) hiệu quả. Vy cũng tham gia dự án Bình dân học AI, giúp học viên tiếp cận cách ứng dụng trong marketing, học tiếng Anh,… một cách đơn giản và dễ hiểu.

Qua các lớp học, Vy thấy nhiều người tiếp cận AI ở dạng hỏi đáp một chiều.

“Mọi người vẫn chỉ đơn giản hỏi AI một cách mơ hồ, không đưa yêu cầu đầu ra, dẫn đến câu trả lời chung chung, không có ích”, Vy nói.

Theo cô, tư duy đúng khi dùng AI là sự đồng hành. Cô lấy ví dụ về cách hướng dẫn ChatGPT nghiên cứu vấn đề ô nhiễm môi trường tại Hà Nội. Thay vì chỉ nhập câu lệnh chung chung “Viết cho tôi một bản báo cáo về ô nhiễm môi trường”, Khánh Vy đặt ChatGPT ở vai trò chuyên gia phân tích môi trường. Cô gợi ý cấu trúc báo cáo, cho phép AI này dùng công cụ tìm kiếm thông tin mới nhất, yêu cầu trích xuất dữ liệu và nguồn tin.

“Mình cần viết khung, đầu vào và đầu ra nhất định, yêu cầu minh bạch, thì kết quả trả ra mới tốt”, Vy nói.

Anh Đinh Ngọc Thạnh, Phó chủ tịch mạng lưới trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, nhìn nhận Vy được đào tạo bài bản về AI và khoa học dữ liệu. Các lớp phổ cập AI dành cho đại chúng khó ở chỗ là làm thế nào để mọi người hiểu và thực hành theo. Anh thấy Vy đáp ứng được điều này.

“Vy có năng khiếu chia sẻ và luôn đầu tư chuẩn bị bài giảng bài bản, dễ hiểu”, anh nói.

Vy cho hay sẽ tiếp tục các dự án chia sẻ kiến thức về AI đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ trong thời gian tới.

Doãn Hùng