Cuộc đua AI của các big tech đang dần tới hồi kết?

Nếu Google đạt được điều mà doanh nghiệp này đề ra trong hội nghị thường niên với sự ra mắt của “AI Mode” – bản đại tu toàn diện nhất với công cụ tìm kiếm trong lịch sử công ty, tương lai sẽ không còn thanh tìm kiếm, không còn cụm từ tìm kiếm, và thậm chí không còn chuyện tìm kiếm – ít nhất là do con người thực hiện. Công cụ vốn định hình nên tên tuổi của công ty này và có lẽ là cả Internet trong gần ba thập kỷ qua, có thể sớm bị thay thế bởi một chatbot, tác giả Matteo Wong viết trên trang The Atlantic.

Trí tuệ nhân tạo đã xuất hiện trong các kết quả tìm kiếm của Google với các đoạn tóm tắt được đặt ngay đầu kết quả tìm kiếm, trước danh sách các liên kết dẫn tới các trang web bên ngoài.

Thay vào đó, AI Mode về cơ bản sẽ thay thế Google Search bằng thứ gì đó giống như ChatGPT. Đơn cử, người dùng đặt một câu hỏi và AI sẽ đưa ra câu trả lời. Thay vì phải dò tìm qua một loạt liên kết màu xanh, người dùng chỉ cần hỏi tiếp.

Google đã bắt đầu triển khai AI Mode đến người dùng tại Mỹ, dưới dạng một tab phía dưới thanh tìm kiếm (trước các mục như “Hình ảnh”, “Mua sắm” và các mục khác).

Công ty cho biết sẽ sớm bổ sung hàng loạt tính năng thử nghiệm tiên tiến hơn cho AI Mode. Khi đó, mô hình này có thể viết một bản báo cáo nghiên cứu chỉ trong vài phút, “nhìn” bằng camera của Điện thoại để hỗ trợ những việc ngoài đời thực như làm đồ thủ công, giúp đặt chỗ nhà hàng, thực hiện thanh toán.

CUỘC ĐUA TẠO RA ỨNG DỤNG LÀM ĐƯỢC MỌI VIỆC?

Cần nhiều thời gian nữa mới có thể biết được AI Mode có thể phát triển đến mức liền mạch và mạnh mẽ như những gì Google hứa hẹn hay không, nhưng công ty dường như đang hướng đến việc biến mô hình thành một ứng dụng “làm được mọi thứ”: một công cụ duy nhất có thể thực hiện hầu hết công việc người dùng mong muốn trên mạng.

Không chỉ có Google, dường như các tập đoàn công nghệ lớn đều đang nhắm đến cùng mục tiêu đó. OpenAI quảng bá ChatGPT là công cụ có thể viết mã, tóm tắt tài liệu, hỗ trợ mua sắm, tạo hình ảnh và, đương nhiên, tìm kiếm trên web.

Ông Elon Musk nổi tiếng ám ảnh với ý tưởng biến X thành một ứng dụng vạn năng trong khi Meta tuyên bố người dùng có thể dùng AI của họ cho “mọi nhu cầu của mình”.

Amazon gọi Alexa+ mới, được trang bị AI tạo sinh, là “trợ lý luôn sẵn sàng hỗ trợ bất cứ khi nào bạn cần”; Microsoft mô tả AI Copilot là người bạn đồng hành “cho mọi việc bạn làm”; còn Apple quảng bá Apple Intelligence và Siri mới như những công cụ sẽ cách mạng hóa cách con người sử dụng Iphone – mà với nhiều người, chiếc điện thoại này bao hàm gần như mọi hoạt động.

Thậm chí cả Airbnb, trước đây chỉ tập trung vào dịch vụ cho thuê kỳ nghỉ, cũng đang tái thiết thành một nền tảng nơi “bạn có thể bán và làm gần như bất kỳ điều gì”, theo lời CEO Brian Chesky mới đây.

Ông Matteo Wong nhận định, ở một khía cạnh nào đó, các ứng dụng vạn năng chính là kết quả tất yếu của cuộc chạy đua tại Thung lũng Silicon nhằm xây dựng trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI). Một con bot đủ thông minh để làm mọi thứ thì đương nhiên sẽ được dùng để vận hành một sản phẩm cũng có thể làm mọi thứ.

Thế nhưng, những ứng dụng này cũng là sự hội tụ của mục tiêu lâu dài mà ngành công nghệ theo đuổi: cắm chặt sản phẩm của mình vào đời sống hằng ngày của người dùng.

Google hiện tại đã có đủ thứ tính năng để mua sắm, định vị, lưu trữ dữ liệu, làm việc, thanh toán, du lịch, chưa kể cả loạt điện thoại, máy tính bảng, thiết bị nhà thông minh và nhiều hơn nữa. Apple cũng sở hữu một hệ sinh thái sản phẩm trọn gói tương tự, và thậm chí là cả ba ứng dụng lớn nhất của Meta (Facebook, Instagram và WhatsApp) đều có hàng tỷ người dùng trên mỗi ứng dụng.

“Có lẽ điều duy nhất còn quyền lực hơn những hệ sinh thái công nghệ đồ sộ này là việc gom tất cả chúng lại thành một sản phẩm duy nhất”, ông Matteo Wong viết.

DỮ LIỆU NGƯỜI DÙNG – CHÌA KHÓA THEN CHỐT

Việc các công ty công nghệ này thậm chí có thể mơ đến tham vọng khổng lồ xây dựng ứng dụng vạn năng là nhờ vào thế độc quyền mà họ đang nắm giữ. Ngành này đã dành nhiều năm thu thập thông tin về các mối quan hệ, công việc, sở thích, thói quen của người dùng, và giờ đây, tất cả đang trở thành nguyên liệu cho những công cụ AI đầy quyền năng.

Một đặc điểm then chốt của các ứng dụng vạn năng này là chúng hứa hẹn sẽ được cá nhân hóa tối đa, khai thác dữ liệu cá nhân để mang lại trải nghiệm mượt mà hơn. Lịch sử tìm kiếm trước đây của người dùng, và sau này có thể cả email, sẽ giúp AI Mode điều chỉnh câu trả lời.

“Đơn cử, khi gõ “line up” vào AI Mode, tôi nhận được đội hình thi đấu của đội New York Mets trong ngày – Mets là đội bóng chày tôi yêu thích. Nhưng khi gõ cụm từ đó vào Google Search truyền thống, tôi chỉ nhận được định nghĩa”, ông Matteo Wong cho hay.

Nói cách khác, sự trỗi dậy của các ứng dụng vạn năng tích hợp AI là một phiên bản mới của những thỏa thuận mà các hãng công nghệ từng đề xuất với mạng xã hội và nhiều công cụ khác: dữ liệu của bạn đổi lấy dịch vụ của chúng tôi.

Trợ lý AI của Meta có thể truy cập thông tin từ tài khoản Facebook và Instagram của người dùng. Apple mô tả AI của họ là “trí tuệ cá nhân”, có thể phân tích tin nhắn, email và ghi chú trên thiết bị. Trong khi đó, ChatGPT cũng vừa có tính năng “nhớ” mới, cho phép chatbot tham chiếu lại tất cả các cuộc trò chuyện trước đó.

Nếu công nghệ này phát triển đúng như kế hoạch, viễn cảnh sẽ là Google – hoặc bất kỳ đại gia công nghệ nào khác – biết bạn sắp chuyển nhà từ Texas đến Chicago, và tự động đề nghị đặt mua sẵn một chiếc áo khoác mùa đông bạn chưa có, chọn đúng hãng bạn thích, màu bạn yêu thích, giao đến địa chỉ mới. Hoặc khi đọc được các email bạn đang bàn bạc về một chuyến đi Ý, nó sẽ gợi ý một lịch trình đến Venice vừa túi tiền, vừa khớp đúng gu của bạn.

NỖI BĂN KHOĂN VỀ ĐỘ TIN CẬY

Dĩ nhiên, có không ít lý do để nghi ngờ các mô hình AI hiện nay có thể đủ năng lực và đáng tin cậy để vận hành một ứng dụng vạn năng thực sự.

Các chatbot vẫn thường bịa đặt thông tin và tính toán sai những phép toán cơ bản. Cùng với đó, lo ngại về tác động môi trường của AI và nguy cơ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng có thể làm chậm quá trình phát triển công nghệ này.

Mới chỉ một năm trước, Google tung ra AI Overviews – tính năng tìm kiếm bằng AI – và người dùng nhận được câu trả lời rằng dùng keo dán pho mát lên pizza.

Trong ngày Google ra mắt AI Mode, doanh nghiệp này cũng giới thiệu một công cụ mua sắm bằng AI thử nghiệm. Thế nhưng, theo thử nghiệm của ông Matteo Wong và đồng nghiệp, công cụ này có thể dễ dàng bị lợi dụng để tạo ra hình ảnh khiêu dâm của trẻ vị thành niên.

Thậm chí, AI Mode có thể sẽ đặt nhầm món hàng hai size lớn hơn và gửi đến sai địa chỉ, hoặc gợi ý bạn ghé Venice Beach thay vì Venice.

Dù gặp không ít tình huống bẽ bàng như vậy, Google và các đối thủ AI lớn khác vẫn không có dấu hiệu chững lại. Sự tiện lợi mà các ứng dụng vạn năng hứa hẹn thực sự quá hấp dẫn: càng dùng nhiều sản phẩm của cùng một công ty, các sản phẩm đó càng được tích hợp tốt, ứng dụng vạn năng của họ càng có thể trở nên cá nhân hóa và toàn diện.

Google thậm chí còn có một ứng viên thứ hai trong cuộc đua này – mô hình Gemini của họ, mà theo công bố tại hội nghị vừa qua, sẽ trở thành “trợ lý AI đa năng toàn diện”. Dù là thông qua Search hay Gemini, công ty này dường như rất nóng lòng tích hợp càng nhiều sản phẩm và dữ liệu người dùng càng tốt.

Nhìn từ bên ngoài, AI và các ứng dụng vạn năng dường như sắp sửa thay đổi hoàn toàn cách con người tương tác với công nghệ khi gom tìm kiếm, mạng xã hội, công cụ văn phòng và nhiều thứ khác vào một chatbot.

Nhưng một loạt ứng dụng vạn năng cùng tranh giành khách hàng nghe có vẻ giống một cuộc chiến giành lãnh thổ hơn là một cuộc chạy đua đổi mới.

Các hãng công nghệ đang áp dụng y nguyên chiêu bài thu thập dữ liệu từng giúp họ thống trị các thị trường trước đây cho các ứng dụng vạn năng mới này. Ngay cả OpenAI – từ một tổ chức phi lợi nhuận vô danh trở thành một thế lực khổng lồ của Thung lũng Silicon – cũng có vẻ khao khát gom dữ liệu người dùng đến mức, theo tin đồn, đang lên kế hoạch ra mắt cả một mạng xã hội. Công nghệ của tương lai xem chừng vẫn lệ thuộc rất nhiều vào công thức của quá khứ.