Động lực cho chuyển đổi bền vững

TS. Phạm Thái Lai, Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc Siemens ASEAN và Việt Nam

Thế giới đang đứng trước ngã rẽ quan trọng: vừa đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về suy thoái môi trường, vừa nắm bắt cơ hội lớn để kiến tạo một tương lai bền vững, kiên cường và công bằng hơn. Nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng, thời tiết cực đoan xuất hiện thường xuyên hơn, trong khi nhu cầu năng lượng và tài nguyên ngày càng gia tăng cùng với sự phát triển dân số. Trong bối cảnh này, vai trò của hạ tầng – những hệ thống vận hành đô thị, kết nối cộng đồng và thúc đẩy nền kinh tế – trở nên tối quan trọng. Tại Ban Cơ sở hạ tầng của Siemens, chúng tôi tin rằng, việc chuyển đổi chiến lược các hệ thống nền tảng này không chỉ là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để đảm bảo một tương lai tươi đẹp.

Đây không phải là những cải tiến nhỏ bé, mà là một “cuộc chuyển đổi hạ tầng” mang tính căn bản và hệ thống. Theo Báo cáo Giám sát chuyển đổi hạ tầng Siemens 2025, sự chuyển đổi này dựa trên 4 trụ cột liên kết: khử carbon, số hóa, phi tập trung và khả năng chống chịu. Đây không phải là những khái niệm xa vời, mà là những con đường hành động cụ thể để thế giới vận hành trong giới hạn của hành tinh. Khử carbon nhằm loại bỏ phát thải từ hệ thống năng lượng và quy trình công nghiệp. Số hóa cung cấp công cụ thông minh và dữ liệu để đạt được mục tiêu này. Phi tập trung trao quyền cho việc sản xuất và tiêu thụ năng lượng tại chỗ, thúc đẩy sự độc lập và hiệu quả. Và khả năng chống chịu đảm bảo các hệ thống trọng yếu có thể đứng vững và phục hồi trước những cú sốc không thể tránh khỏi từ biến đổi khí hậu và các gián đoạn khác. Bốn trụ cột này tạo nên khung chiến lược cho một tương lai bền vững.

Số hóa: Động lực cho chuyển đổi bền vững

Trung tâm của quá trình chuyển đổi hạ tầng chính là số hóa. Như Diễn đàn Kinh tế thế giới nhấn mạnh, việc tích hợp các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), bản sao số (digital twin) và hệ thống tự động không chỉ cải thiện hoạt động kinh doanh, mà còn định hình lại năng lực hướng tới phát triển bền vững.

Hãy hình dung một tòa nhà tự động điều chỉnh tiêu thụ năng lượng dựa trên dữ liệu thực tế về mật độ sử dụng, dự báo thời tiết và biến động giá điện, từ đó giảm đáng kể lượng phát thải carbon. Hoặc một lưới điện đô thị thông minh tích hợp đa dạng nguồn năng lượng tái tạo, cân bằng cung – cầu theo thời gian thực, ngăn ngừa lãng phí và đảm bảo ổn định ngay cả khi nguồn phát gián đoạn. Đây không còn là viễn cảnh tương lai, mà là thực tế đang được triển khai thông qua hệ thống quản lý tòa nhà thông minh, giải pháp lưới điện tiên tiến, phân tích dữ liệu và nền tảng bảo trì dự đoán. Số hóa giúp hạ tầng trở nên thông minh hơn, hiệu quả hơn và cuối cùng là bền vững hơn.

Số hóa cho phép tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên ở quy mô chưa từng có, thông qua bản sao số để tạo bản sao ảo của tài sản vật lý, phục vụ mô phỏng và phân tích dự đoán, từ đó quản lý năng lượng, nước và vật liệu với độ chính xác cao. Đồng thời, số hóa đóng vai trò trung tâm trong việc khử carbon, bằng cách giúp lưới điện thông minh tích hợp tỷ lệ lớn năng lượng tái tạo, tối ưu hóa quy trình công nghiệp để giảm phát thải và quản lý hạ tầng sạc xe điện nhằm cân bằng tải lưới, qua đó giảm đáng kể lượng khí thải. Đặc biệt, số hóa còn tăng cường khả năng chống chịu: các hệ thống tự động có thể giám sát liên tục, phát hiện bất thường trước khi trở nên nghiêm trọng, dự đoán sự cố và thậm chí kích hoạt cơ chế tự phục hồi, đảm bảo hạ tầng trọng yếu luôn vận hành ổn định, an toàn ngay cả khi xảy ra gián đoạn hoặc tấn công mạng.

Hạ tầng thông minh: Xây dựng thế giới kiên cường và phi carbon

Kết quả từ Báo cáo Giám sát chuyển đổi hạ tầng Siemens 2025 cho thấy, các doanh nghiệp và chính phủ toàn cầu nhận thức rõ tính cấp thiết của sự thay đổi. Đầu tư vào hạ tầng thông minh, bền vững không chỉ là yêu cầu môi trường do áp lực quy định hay đạo đức, mà còn là lợi thế kinh tế chiến lược, thúc đẩy đổi mới, tạo ngành nghề mới, việc làm giá trị cao và lợi nhuận dài hạn. Hiểu biết này đang thúc đẩy đầu tư và chính sách trên toàn thế giới

Siemens tập trung cung cấp công nghệ tiên tiến và giải pháp toàn diện để hiện thực hóa quá trình chuyển đổi này trong nhiều lĩnh vực trọng yếu. Chúng tôi biến các tòa nhà thành những thành phần năng động trong hệ sinh thái năng lượng, từ người tiêu thụ thành “người sản xuất – tiêu thụ” (prosumer) có khả năng tạo, lưu trữ và chia sẻ năng lượng sạch cho lưới điện. Điều này bao gồm hệ thống quản lý tòa nhà tiên tiến, giải pháp lưu trữ năng lượng và lưới điện vi mô tích hợp, vừa đảm bảo sự thoải mái cho người dùng, vừa giảm tác động môi trường.

Đồng thời, chúng tôi cam kết hiện đại hóa mạng lưới năng lượng thông qua lưới điện thông minh, quản lý hiệu quả sự phức tạp ngày càng tăng của nguồn năng lượng tái tạo phi tập trung, dòng năng lượng hai chiều và phản ứng nhu cầu động, đồng thời đảm bảo độ tin cậy và an ninh mạng. Chúng tôi cũng phát triển hạ tầng cho giao thông điện, tạo hệ sinh thái sạc thông minh, mở rộng quy mô để thúc đẩy xe điện và giảm phát thải giao thông, từ xe cá nhân đến phương tiện công cộng. Cuối cùng, chúng tôi hỗ trợ khử carbon công nghiệp bằng giải pháp điện khí hóa, tối ưu hóa quy trình và tự động hóa, giúp ngành công nghiệp vận hành sạch hơn và cạnh tranh hơn.

Cách tiếp cận tích hợp này có nghĩa là chúng tôi không chỉ cung cấp sản phẩm hay thiết bị đơn lẻ; mà hợp tác với các bên liên quan – từ chính quyền đô thị, công ty tiện ích đến tập đoàn công nghiệp và nhà phát triển bất động sản – để thiết kế và triển khai những hệ sinh thái toàn diện, bền vững ngay từ đầu. Chúng tôi mang đến giải pháp trọn gói kết hợp thế giới thực và thế giới số, giúp khách hàng đạt mục tiêu khử carbon và tăng khả năng chống chịu một cách hiệu quả và tối ưu.

Hợp tác và yếu tố con người: Lời kêu gọi hành động

Quy mô và độ phức tạp của quá trình chuyển đổi hạ tầng đòi hỏi mức độ hợp tác chưa từng có. Không một tổ chức nào – dù là chính phủ, doanh nghiệp hay cộng đồng – có thể đạt được mục tiêu này một mình. Chính phủ cần xây dựng khung chính sách ổn định, khuyến khích đầu tư xanh và đơn giản hóa quy định. Doanh nghiệp phải đổi mới, đầu tư vào công nghệ bền vững và áp dụng nguyên tắc kinh tế tuần hoàn. Nhà đầu tư cần huy động vốn cho dự án xanh, nhận thức giá trị dài hạn. Cộng đồng phải tham gia, yêu cầu thay đổi và thực hành bền vững. Các diễn đàn như COP 30 không chỉ là nơi đàm phán, mà là cơ hội quan trọng để hình thành quan hệ đối tác đa bên, chia sẻ thực tiễn tốt và thúc đẩy hành động tập thể toàn cầu.

Cuối cùng, chuyển đổi hạ tầng không chỉ là công nghệ hay chỉ số kinh tế, mà là về con người. Đó là xây dựng thành phố đáng sống hơn, cải thiện chất lượng không khí và phát triển không gian xanh. Đó là đảm bảo tiếp cận năng lượng sạch, giá cả hợp lý, giúp cộng đồng thoát khỏi nghèo năng lượng. Đó là tạo dựng cộng đồng kiên cường, không chỉ chống chọi với tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu, mà còn phát triển mạnh mẽ trước thách thức tương lai. Đó là một tương lai nơi hạ tầng phục vụ con người và hành tinh hài hòa, hỗ trợ sức khỏe và thịnh vượng cho tất cả.