Kiến tạo sức bật trong kỷ nguyên mới

Theo ông Phan Tử Lượng – Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), năm 2024 thực sự là một cột mốc quan trọng, đánh dấu bước tiến vượt bậc trong quá trình chuyển đổi số toàn diện của đơn vị. Trong năm này, EVNNPC đã hoàn thành xuất sắc toàn bộ 22 nhiệm vụ chuyển đổi số được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao, bao trùm trên bốn lĩnh vực cốt lõi gồm quản trị nội bộ, đầu tư xây dựng, sản xuất và dịch vụ khách hàng.

Trong quản trị nội bộ, việc ứng dụng công nghệ số giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, gia tăng hiệu quả quản lý tài nguyên và nhân sự, đồng thời đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động điều hành. Về đầu tư xây dựng, các công cụ kỹ thuật số và phần mềm quản lý dự án được triển khai sâu rộng, giúp giám sát tiến độ, kiểm soát chi phí và nâng cao chất lượng thi công các công trình điện. Ở lĩnh vực sản xuất, một bước tiến rõ nét là việc số hóa toàn bộ thiết bị trung áp trở lên, với 100% các thiết bị được cập nhật đầy đủ trên hệ thống quản lý tài sản kỹ thuật (PMIS). Điều này giúp EVNNPC nâng cao khả năng theo dõi, bảo trì dự phòng và phát hiện sự cố kịp thời.

Trong mảng dịch vụ khách hàng, EVNNPC đã thực hiện đồng bộ việc triển khai dịch vụ điện cấp độ 4 (dịch vụ công trực tuyến mức cao nhất) trên toàn vùng miền Bắc, đạt tỷ lệ 100% các dịch vụ có thể thực hiện qua hình thức điện tử. Đặc biệt, tỷ lệ đo đếm điện năng từ xa đã đạt hơn 96%, mang lại sự chính xác, minh bạch trong việc ghi nhận và quản lý chỉ số tiêu thụ điện, đồng thời giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhân lực truyền thống và tăng cường khả năng giám sát theo thời gian thực.

Một điểm sáng khác thể hiện sức lan tỏa mạnh mẽ của chuyển đổi số tại EVNNPC là việc ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác an toàn vận hành. Năm 2024, hơn 2,7 triệu hình ảnh hiện trường được hệ thống AI xử lý tự động nhằm nhận diện và cảnh báo các nguy cơ mất an toàn, giúp giảm thiểu rủi ro sự cố và tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Song song đó, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt trong các giao dịch với khách hàng đã tăng lên đến 92,4%, thể hiện sự thuận tiện, nhanh chóng và minh bạch trong thanh toán, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.

Tất cả những kết quả trên không chỉ minh chứng cho sự quyết tâm và cách tiếp cận đúng hướng của EVNNPC trong chuyển đổi số, mà còn phản ánh sự đồng thuận, nỗ lực và sáng tạo không ngừng của toàn bộ đội ngũ cán bộ công nhân viên nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và hiện đại hóa ngành điện miền Bắc.

Bên cạnh những con số ấn tượng là không ít trăn trở. Ông Phan Tử Lượng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn trong việc triển khai hai dự án trọng điểm là hệ thống GIS và Kho dữ liệu tập trung – những dự án đòi hỏi năng lực tích hợp, dữ liệu chuẩn hóa và sự phối hợp đồng bộ giữa nhiều đơn vị, nhiều lớp tổ chức. Sự thiếu hụt nhân lực chuyên trách, chưa đồng đều trong năng lực sử dụng phần mềm ở các cấp, hay sự chồng chéo về vai trò giữa các ban điều hành là những nguyên nhân thực tế đang tác động trực tiếp đến tốc độ chuyển đổi.

Không né tránh, EVNNPC đã chủ động tái cấu trúc cách tổ chức triển khai ngay từ đầu năm 2025. Việc giao lại quyền chủ trì dự án GIS cho Ban Viễn thông & CNTT thay vì Ban Kỹ thuật cho thấy bước đi mới về tư duy điều hành. Cùng với đó, tiến độ từng hạng mục được “chia nhỏ theo ngày”, gắn trách nhiệm cụ thể đến từng cá nhân, và thiết lập đường dây liên lạc trực tuyến giữa lãnh đạo Tổng công ty và các đơn vị để tháo gỡ vướng mắc kịp thời, không để dự án bị đình trệ do quy trình hành chính.

Đặc biệt, EVNNPC đã mạnh dạn áp dụng nguyên tắc triển khai linh hoạt – ưu tiên các phần việc có thể làm trước, không phụ thuộc vào sự hoàn thành đồng loạt. Cách làm này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn tạo động lực thúc đẩy tiến độ các phần việc khác.

Cùng với việc số hóa các quy trình nghiệp vụ, EVNNPC đã tiến hành nâng cấp đồng bộ và mạnh mẽ hạ tầng viễn thông và công nghệ thông tin (CNTT) nhằm xây dựng một hệ thống lưới điện thông minh, đáp ứng yêu cầu vận hành hiệu quả, tin cậy trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng.

Trung tâm của hệ thống điều khiển lưới điện hiện đại là hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) – công cụ quan trọng giúp giám sát, điều hành và quản lý lưới điện theo thời gian thực. EVNNPC đã duy trì độ khả dụng của hệ thống SCADA đạt mức cực kỳ ấn tượng, lên tới 99,98%, gần như liên tục hoạt động không gián đoạn. Điều này đảm bảo các quyết định vận hành, điều chỉnh nguồn điện và xử lý sự cố được thực hiện kịp thời, chính xác, góp phần nâng cao độ ổn định và an toàn của toàn bộ hệ thống.

Bên cạnh đó, các thiết bị truyền dẫn dữ liệu trước đây với công nghệ cũ dần được thay thế bằng các thiết bị hiện đại, sử dụng công nghệ truyền dẫn tiên tiến như truyền dẫn quang, mạng 5G, MPLS và các giải pháp mạng viễn thông chuyên dụng khác. Việc đổi mới này không chỉ tăng tốc độ truyền tải dữ liệu mà còn nâng cao tính ổn định, bảo mật và khả năng mở rộng của mạng lưới viễn thông nội bộ, làm nền tảng quan trọng để triển khai các ứng dụng lưới điện thông minh, như tự động hóa phân phối, đo đếm điện từ xa và quản lý sự cố chủ động.

Đáng chú ý, trung tâm dữ liệu của EVNNPC đã được trang bị gần 470 máy chủ ảo hóa, vận hành ổn định và liên tục, đảm bảo khả năng lưu trữ dữ liệu khổng lồ và xử lý tập trung các thông tin quan trọng của toàn bộ hệ thống. Công nghệ ảo hóa giúp tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên phần cứng, dễ dàng mở rộng hoặc tùy chỉnh dịch vụ khi có nhu cầu, đồng thời đảm bảo các tiêu chuẩn về bảo mật và dự phòng dữ liệu. Trung tâm dữ liệu này đóng vai trò như “bộ não số” của EVNNPC, hỗ trợ toàn bộ các hệ thống thông tin và ứng dụng công nghệ số từ cấp độ vận hành lưới đến phục vụ khách hàng.

Tổng thể, sự đầu tư bài bản, đồng bộ vào hạ tầng viễn thông – CNTT đã tạo nên nền tảng vững chắc cho EVNNPC trong hành trình xây dựng lưới điện thông minh, nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu hóa vận hành và đáp ứng linh hoạt các yêu cầu phát triển năng lượng trong tương lai.

Trong năm 2025, EVNNPC xác định mục tiêu trọng tâm là hoàn thành triển khai Kho dữ liệu tập trung, hệ thống GIS, cũng như các công cụ phân tích dữ liệu phục vụ cho quản trị đầu tư, vận hành kỹ thuật và dịch vụ khách hàng. Đồng thời, ba phần mềm số hóa còn lại – quản lý kế hoạch, đấu thầu và dịch vụ điện lực – sẽ được đưa vào khai thác đồng bộ với ERP, PMIS và CMIS.

Tuy nhiên, chuyển đổi số không chỉ là chuyện hạ tầng hay phần mềm. Ông Phan Tử Lượng nhấn mạnh: “Chuyển đổi số không thể thành công nếu người lao động không làm chủ được công nghệ. Con người phải là trung tâm – là người sử dụng hiệu quả, là người cải tiến quy trình, là người tạo ra giá trị mới từ dữ liệu.”

Chính vì vậy, trong định hướng chiến lược, EVNNPC tập trung xây dựng chương trình đào tạo bài bản cho toàn bộ CBCNV, từ nhận thức số, kỹ năng sử dụng công nghệ đến bảo đảm an toàn thông tin. Từng người lao động sẽ trở thành một phần trong hệ sinh thái số – nơi mọi hành động đều gắn với dữ liệu, mọi quyết định đều dựa trên số liệu.

Chặng đường chuyển đổi số của EVNNPC vẫn còn tiếp diễn. Nhưng điều đáng ghi nhận là sự kiên định về mục tiêu, linh hoạt trong tổ chức và quyết liệt trong hành động đã giúp Tổng công ty vượt qua những rào cản ban đầu, từng bước hiện thực hóa giấc mơ trở thành doanh nghiệp số. Một doanh nghiệp mà ở đó, mọi quy trình đều được tối ưu nhờ dữ liệu, mọi nguồn lực được quản trị trên nền tảng số, và mọi dịch vụ đều hướng đến sự hài lòng tối đa của khách hàng.

Đó không chỉ là bước tiến về kỹ thuật hay công nghệ, mà là bước chuyển về tầm nhìn – từ một đơn vị phân phối điện truyền thống sang một doanh nghiệp công nghệ năng lượng hiện đại, vì cộng đồng, vì tương lai phát triển bền vững của đất nước.