Lời giải cho xuất khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới

Chiều ngày 5/9/2025, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP. Hồ Chí Minh, Diễn đàn Toàn cảnh Thương mại điện tử và Thương mại điện tử xuyên biên giới – Hướng đi cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đã diễn ra trong khuôn khổ Triển lãm Vietnam International Sourcing 2025. Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng tham dự và chỉ đạo hội nghị.

Tham dự Diễn đàn có đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương; Liên minh Thương mại điện tử xuyên biên giới (ACBC) toàn cầu; đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), Hội Tin học TP. Hồ Chí Minh; cùng lãnh đạo các Sở Công Thương; đại diện chính quyền thành phố Bằng Tường, Trung Quốc và hơn 200 doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của thương mại điện tử và thương mại điện tử xuyên biên giới đối với sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam.

Thứ trưởng cho biết, nhiều thương hiệu và sản phẩm địa phương của Việt Nam đã tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trên các nền tảng thương mại điện tử trong nước, đồng thời bắt đầu chinh phục thị trường quốc tế thông qua các nền tảng toàn cầu. Ngay trong khuôn khổ Triển lãm Vietnam International Sourcing 2025, các hoạt động livestream của các đơn vị thương mại điện tử và các thương hiệu nông sản Việt đã cho thấy hiệu quả kép, vừa thúc đẩy tiêu thụ nông sản và sản phẩm địa phương, vừa lan tỏa chương trình Vietnam International Sourcing đến đông đảo người dân và doanh nghiệp.

Với đà phát triển mạnh mẽ, thương mại điện tử xuyên biên giới được đánh giá không chỉ là xu hướng kinh doanh tất yếu mà còn là động lực chiến lược cho xuất khẩu quốc gia, được đưa vào Kế hoạch GoGlobal do Chính phủ chỉ đạo.

Theo Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 – 2030, thương mại điện tử xuyên biên giới được xác định là một trong những trụ cột chiến lược, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái xuất khẩu số bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế cho doanh nghiệp Việt Nam và đưa hàng hóa Việt vươn xa trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Bộ Công Thương, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đang và sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: hoàn thiện thể chế, chính sách; hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo và nâng cao năng lực; tăng cường kết nối với các nền tảng thương mại điện tử lớn trên thế giới; phối hợp chặt chẽ với các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để quảng bá, xúc tiến xuất khẩu hàng Việt thông qua các mô hình thương mại điện tử. Trong đó, Diễn đàn Toàn cảnh Thương mại điện tử và Thương mại điện tử xuyên biên giới – Hướng đi cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam là một hoạt động cụ thể.

Thứ trưởng Phan Thị Thắng bày tỏ tin tưởng rằng, với sự đồng hành của cơ quan quản lý, các chuyên gia, các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu và cộng đồng doanh nghiệp không chỉ cung cấp những giải pháp thiết thực, định hướng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số mà còn là cầu nối giao lưu, kết nối các đối tác tiềm năng, mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới, góp phần đưa hàng hóa và thương hiệu Việt vươn xa trên thị trường quốc tế.

Bà Nguyễn Thị Hoài An, Phó Chủ tịch Liên minh Thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu (ACBC global) kiêm Chủ tịch ACBC Việt Nam khẳng định, thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ giúp hàng hóa Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu tri thức và dịch vụ chất lượng cao, từ đó định hình sản phẩm quốc gia trên bản đồ thương mại toàn cầu. 

Bà An khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng trên nhiều phương diện. Sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, có câu chuyện thương hiệu rõ ràng và vận hành theo quy trình chuyên nghiệp. Việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách minh bạch cũng là yếu tố cần thiết. Doanh nghiệp có thể ứng dụng công nghệ hiện đại để chứng minh nguồn gốc, quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm. Việc đạt được các chứng nhận quốc tế uy tín sẽ giúp sản phẩm Việt Nam tạo dựng niềm tin và chinh phục người tiêu dùng toàn cầu.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp không nên chỉ dừng lại ở việc gia công hoặc sản xuất theo đơn đặt hàng mà cần chủ động xây dựng thương hiệu riêng để khẳng định vị thế. Một hướng đi quan trọng khác là bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng cuối cùng thay vì qua trung gian. Mô hình này không chỉ giúp sản phẩm đến tay khách hàng nhanh hơn, mà còn tạo sự gắn kết và niềm tin giữa thương hiệu và người mua.

Từ góc độ logistics, ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post, khẳng định logistics chính là xương sống của thương mại điện tử. Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các tập đoàn logistics lớn như DHL, FedEx, UPS đã có mặt tại Việt Nam hàng chục năm, xây dựng mạng lưới kết nối trực tiếp tới Mỹ, châu Âu và Đông Bắc Á. Đồng thời, các doanh nghiệp nội địa như Viettel Post đã phủ sóng logistics tới tận xã, làng nghề – nơi khởi phát hàng hóa xuất khẩu.

Với tầm nhìn chiến lược và quyết tâm cao, ông Sơn tin rằng Việt Nam có thể sớm vươn lên thành mắt xích quan trọng, đáng tin cậy trong chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu. Những sản phẩm “Made in Vietnam” không chỉ xuất hiện ngày càng nhiều trên các kênh mua sắm trực tuyến khắp thế giới, mà còn trở thành biểu tượng của chất lượng và sự đảm bảo về chuỗi cung ứng logistics.

Về khía cạnh ứng dụng công nghệ, ông Nguyễn Đức Thắng, Trưởng bộ phận Kỹ thuật Sản phẩm AI, Torus AI (Pháp) kiêm Giám đốc Trí tuệ Nhân tạo Taureau AI Việt Nam chia sẻ, trí tuệ nhân tạo đang trở thành “DNA mới” của thương mại, mở ra kỷ nguyên A-commerce – thương mại tự động hóa. 

Theo ông Thắng, tại Mỹ, hơn 30% doanh nghiệp thương mại điện tử B2B đã tích hợp AI toàn diện, trong khi châu Âu dù đi sau nhưng cũng đang tăng tốc nhanh chóng. AI không chỉ nâng cao trải nghiệm khách hàng với các ứng dụng như thử đồ ảo, tìm kiếm bằng hình ảnh, tư vấn qua chatbot hay gợi ý siêu cá nhân hóa mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa toàn bộ chuỗi cung ứng và lợi nhuận, từ dự báo nhu cầu, gom đơn hàng, giảm chi phí hoàn trả quốc tế đến áp dụng định giá động. 

Đặc biệt, với sự phát triển mạnh mẽ của AI tạo sinh, doanh nghiệp có thể phá vỡ rào cản ngôn ngữ và văn hóa, bản địa hóa marketing cho từng thị trường, qua đó gia tăng đáng kể mức độ tương tác với khách hàng toàn cầu.

“Để biến AI thành lợi thế cạnh tranh thực sự, doanh nghiệp cần bắt đầu từ tối ưu vận hành, xây dựng chiến lược AI thích ứng theo từng khu vực địa lý và đầu tư mạnh vào trải nghiệm khách hàng nhập vai, bởi ngày nay AI không còn là lựa chọn bổ sung mà đã trở thành kỳ vọng bắt buộc trong thương mại toàn cầu“, ông Thắng khuyến nghị.

Tại phiên thảo luận bàn tròn, các diễn giả đã có những trao đổi sôi nổi về chuyển đổi từ OEM sang mô hình trực tiếp đến người tiêu dùng (D2C), nơi doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận trực tiếp khách hàng quốc tế. Các diễn giả cùng thống nhất rằng xây dựng thương hiệu, đầu tư công nghệ và tối ưu logistics là ba trụ cột giúp hàng Việt Nam nâng cao giá trị và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.