Yếu tố then chốt cho nhân lực thương mại điện tử

Hội thảo thu hút sự tham gia của đại diện Ban Giám hiệu Trường Đại học Ngoại Thương, lãnh đạo các Khoa, Phòng, Ban, Viện, Trung tâm trong trường, cùng nhiều chuyên gia, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử và đổi mới sáng tạo.

Phát biểu khai mạc, PGS, TS Vũ Thị Hiền khẳng định việc xây dựng ngành Thương mại điện tử tại Trường Đại học Ngoại Thương không chỉ là một bước đi chiến lược mà còn là cam kết đồng hành với xu hướng toàn cầu. Theo bà, để đào tạo ra những thế hệ sinh viên có khả năng cạnh tranh và hội nhập, chương trình giảng dạy cần vừa hiện đại, vừa gắn với thực tiễn doanh nghiệp.

Nhân lực TMĐT trong bối cảnh chuyển đổi số: nhu cầu và thách thức

Với tinh thần đó, tại Hội thảo, ông Nguyễn Hữu Tuấn đã chia sẻ nhiều gợi ý quan trọng cho việc thiết kế chương trình đào tạo nhân lực thương mại điện tử chất lượng cao. 

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) chia sẻ tại Hội thảo

Ông Tuấn nhấn mạnh, TMĐT đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi công nghệ không còn là công cụ phụ trợ mà đã trở thành nền tảng của mọi hoạt động. Sự bùng nổ của Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), tự động hóa, Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây (Cloud Computing) đang tái định hình toàn bộ cách doanh nghiệp vận hành, từ quản trị chuỗi cung ứng, tiếp thị, đến chăm sóc khách hàng. Đặc biệt, hơn 2/3 giao dịch thương mại điện tử hiện diễn ra trên thiết bị di động, cùng với nhu cầu nhân lực tăng trưởng 30–40% trong những năm gần đây, cho thấy rõ áp lực trong việc đổi mới chương trình đào tạo.

Trong bức tranh tổng thể đó, đại diện eComDX cũng đã phân tích các vị trí việc làm chính trong ngành TMĐT mà thị trường đang có nhu cầu cao, từ E-Commerce Operations Manager với vai trò hoạch định chiến lược và tối ưu hiệu suất kinh doanh trực tuyến; Digital Marketing Specialist triển khai các chiến dịch quảng cáo đa kênh và tăng tỷ lệ chuyển đổi; Data Analyst/BI khai thác dữ liệu lớn để hỗ trợ quyết định kinh doanh; Graphic & UX/UI Designer nâng cao trải nghiệm người dùng; đến Supply Chain & Logistics Specialist tối ưu chuỗi cung ứng và Customer Service/Support nhằm gia tăng sự hài lòng của khách hàng. Đi kèm với mỗi vị trí là những yêu cầu khắt khe về năng lực chuyên môn, khả năng phân tích dữ liệu và sự am hiểu hành vi tiêu dùng.

“Trong hệ thống kỹ năng cốt lõi, kỹ năng công nghệ – kỹ thuật giữ vai trò nền tảng.” ông Tuấn cho biết. Do đó, người lao động cần nắm vững các nền tảng TMĐT phổ biến như TikTok, Shopee, Lazada, Shopify, WooCommerce… đồng thời thành thạo các hệ thống quản lý nội dung như WordPress, Magento, PrestaShop để vận hành hiệu quả cửa hàng trực tuyến. Bên cạnh đó, SEO, quảng cáo số, bảo mật dữ liệu và tối ưu hóa trải nghiệm trên thiết bị di động là những yêu cầu bắt buộc đối với bất kỳ nhân sự nào trong lĩnh vực này.

Song hành với đó, kỹ năng phân tích dữ liệu ngày càng trở thành “ngôn ngữ chung” của TMĐT. Khả năng thu thập, làm sạch, xử lý dữ liệu lớn và thành thạo các công cụ như Excel, Google Analytics, Tableau hay Power BI giúp nhân sự không chỉ đánh giá hiệu suất bán hàng mà còn dự báo nhu cầu thị trường, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh chính xác.

Trong mảng digital marketing, ông Tuấn nhấn mạnh sự đa dạng và tính phức tạp của hệ thống kỹ năng cần có: từ tối ưu nội dung số, quảng cáo đa kênh trên Facebook, Instagram, Google hay TikTok, đến marketing tự động hóa, email marketing automation, chatbot marketing, phân tích dữ liệu marketing, remarketing và cả livestream commerce… Đây không chỉ là kỹ năng quảng bá đơn thuần, mà là khả năng xây dựng chiến lược tiếp cận khách hàng đa kênh một cách thông minh và cá nhân hóa.

Kỹ năng mềm – “chìa khóa” phát huy tối đa năng lực

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng chỉ kỹ năng chuyên môn thôi là chưa đủ. Trong môi trường TMĐT năng động và cạnh tranh, kỹ năng mềm chính là “chìa khóa” để nhân sự phát huy tối đa năng lực. Giao tiếp, hợp tác trong nhóm đa chức năng, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề và đặc biệt là tư duy phản biện để ra quyết định dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính được đại diện eComDX đánh giá là những năng lực làm nên sự khác biệt.

Ông Tuấn cũng chỉ ra những xu hướng kỹ năng tương lai mà sinh viên và người lao động cần chuẩn bị ngay từ hôm nay, bao gồm khả năng làm việc cùng với AI để tối ưu quy trình, hiểu biết cơ bản về lập trình và sử dụng API, khả năng tích hợp đa kênh (omni channel) để đồng bộ hóa trải nghiệm khách hàng, cùng năng lực bảo mật dữ liệu trong bối cảnh các quy định pháp lý ngày càng nghiêm ngặt. Đây không chỉ là xu hướng, mà đã và đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên số.

Giám đốc Trung tâm eComDX cho rằng việc Trường Đại học Ngoại Thương tổ chức hội thảo lần này là bước đi rất phù hợp với bối cảnh phát triển mạnh mẽ của kinh tế số và thương mại điện tử. Theo ông, chương trình không chỉ giúp định hình rõ hướng đi cho chương trình đào tạo mà còn khẳng định tính đúng đắn trong định hướng của Nhà trường: chú trọng trang bị kỹ năng chuyên môn sát với nhu cầu thị trường, nâng cao kỹ năng mềm và ngoại ngữ để mở rộng cơ hội hội nhập, gắn kết chặt chẽ học tập với thực tiễn doanh nghiệp và thường xuyên cập nhật chương trình đào tạo để theo kịp sự đổi mới công nghệ. 

“Đây cũng chính là nền tảng để Trường Đại học Ngoại Thương phát huy vai trò tiên phong trong đổi mới giáo dục, phát triển tri thức và đào tạo thế hệ sinh viên ngành Thương mại điện tử có bản lĩnh, sáng tạo, năng lực thích ứng linh hoạt và sẵn sàng hội nhập sâu rộng trong môi trường kinh doanh toàn cầu.” ông Tuấn chia sẻ tại Hội thảo.