Trong bối cảnh các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đang đối mặt với tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài, giải pháp hệ thống đèn tín hiệu điều khiển bằng Trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra một bước tiến quan trọng. Không chỉ đơn thuần mở theo chu kỳ cố định, hệ thống này có khả năng phân tích dữ liệu lưu lượng theo thời gian thực để điều chỉnh linh hoạt thời gian đèn xanh – đỏ, giúp giảm ùn tắc, tiết kiệm thời gian và năng lượng.
Tại TP.HCM, hệ thống AI đã được thí điểm ở những “điểm nóng” như ngã tư Nguyễn Gia Trí – D5, Ung Văn Khiêm – Nguyễn Gia Trí, giao lộ Hàng Xanh, ngã năm Đài Liệt sĩ… và tình trạng giao thông đã cơ bản ổn định, thông thoáng hơn.
Trong 3 tháng đầu năm 2025, trung tâm quản lý giao thông đô thị cũng ghi nhận việc hệ thống cảm biến và xử lý dữ liệu AI đã giúp giảm ùn tắc vào giờ cao điểm ở các đại lộ như Võ Văn Kiệt, Mai Chí Thọ, Phạm Văn Đồng.
Ngoài ra, việc đầu tư vào máy chủ AI có khả năng xử lý lên đến 100 nghìn tỉ phép tính/giây giúp phân tích và dự báo các tình huống ùn tắc gần như tức thời, cho phép điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu kịp thời.
TP.HCM đang hướng đến mở rộng ứng dụng AI cho các tuyến trục như Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt, Mai Chí Thọ sử dụng mô hình kỹ thuật số song sinh (Digital Twin) để giám sát, cảnh báo và tối ưu hóa giao thông toàn diện. Đường ở một số khu vực trọng điểm như sân bay Tân Sơn Nhất và trung tâm thành phố cũng được cân nhắc đưa vào hệ thống quản lý thông minh này trong tương lai gần.
Từ đầu năm 2025, Hà Nội lắp đặt gần 100 cảm biến trên các tuyến đường chính, thu thập dữ liệu gửi về Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông. AI xử lý dữ liệu theo thời gian thực, phân tích lưu lượng, dự báo điểm nóng ùn tắc và hỗ trợ điều chỉnh tín hiệu đèn từ xa, giúp giảm thời gian chờ và khí thải.
Song song, mạng lưới camera giám sát ứng dụng AI được mở rộng, có khả năng nhận diện biển số, phát hiện vi phạm như đi sai làn, vượt đèn đỏ. Dữ liệu vi phạm truyền trực tiếp về trung tâm, đảm bảo minh bạch và nâng cao ý thức tham gia giao thông. Hiện Hà Nội đã vận hành hàng trăm cụm camera 24/24, thí điểm 26 bộ camera AI trên tuyến Võ Chí Công – Phạm Văn Đồng để cảnh báo vi phạm và đo đếm lưu lượng.
Ngoài giám sát, Hà Nội còn triển khai hơn 260 camera AI với chức năng điều khiển “green wave”, tín hiệu xanh liên tiếp giúp dòng xe di chuyển thông suốt hơn, dự kiến hoàn thành giữa tháng 12.2025.
Ứng dụng AI không chỉ giảm ùn tắc, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao an toàn, hỗ trợ quy hoạch và quản lý đô thị. Các dữ liệu thu được trở thành bằng chứng tin cậy, giúp xử lý vi phạm công bằng, đồng thời tăng hiệu quả giám sát các vấn đề như lấn chiếm vỉa hè hay xả rác bừa bãi. Với sự đầu tư đồng bộ, AI đang tạo nền tảng để Hà Nội tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành đô thị hiện đại và thông minh.
Theo PGS-TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Trường đại học Việt Đức, “Hệ thống giao thông thông minh giúp tối ưu luồng lưu thông, giảm thời gian di chuyển, chi phí nhiên liệu và phương tiện tham gia giao thông; đồng thời giảm khí thải, tai nạn và thúc đẩy quy hoạch đô thị hiệu quả”.
Việt Nam đang thí điểm ở quy mô từng nút giao, các kết quả bước đầu cho thấy AI giúp ổn định giao thông, giảm ùn tắc rõ rệt trong giờ cao điểm điều được phản ánh qua sự cải thiện về tình hình tại các điểm nóng. Với năng lực xử lý dữ liệu vượt trội từ máy chủ AI và tiềm năng mở rộng sang nhiều khu vực, công nghệ này hoàn toàn có thể là nền tảng để xây dựng đô thị thông minh thực sự.
Theo chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy: Việc mở rộng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quản lý giao thông tại các đô thị lớn như TP.HCM và TP.Hà Nội là vô cùng cần thiết… Điều tiên quyết là phải thiết kế đèn tín hiệu phù hợp với thực tế lưu lượng xe tại từng khu vực… từ đó tạo ra các “xa lộ xanh”…
Hệ thống đèn giao thông thông minh tích hợp camera, cảm biến IoT và dữ liệu từ bản đồ số; AI xử lý thông tin theo thời gian thực để điều chỉnh đèn, ưu tiên hướng đông xe hơn, giảm chờ đỏ quá lâu. Các nút giao sẽ truyền dữ liệu lên trung tâm điều hành, giúp cảnh sát giao thông điều khiển từ xa thay vì thao tác tại từng tủ điều khiển.
Giảm thời gian chờ và ùn tắc: Hệ thống ưu tiên đèn xanh cho hướng xe đông, giúp lưu lượng giao thông di chuyển hiệu quả hơn.
Khả năng dự báo và thích ứng: AI có thể vừa dự báo điểm ùn tắc, vừa điều chỉnh kịp thời trong tình huống tai nạn, mưa lớn hay lưu lượng tăng đột biến.
Tiết kiệm năng lượng, nâng cao an toàn: Hệ thống tận dụng đèn LED tiết kiệm điện, giảm khí thải, đồng thời có thể phát cảnh báo vi phạm giao thông và tương tác với xe ưu tiên.
Tuy nhiên, một số nút giao thông vẫn hoạt động độc lập theo chu kỳ thời gian đã lập trình, chưa kết nối trung tâm điều hành. Dữ liệu từ nhiều nguồn như xe buýt, ứng dụng bản đồ… vẫn chưa đồng bộ hoàn toàn trong hiện tại. Chi phí đầu tư ban đầu cho cảm biến, camera, hạ tầng dữ liệu và trung tâm điều hành là nhân tố cần được cân nhắc và huy động dài hạn.
https%3A%2F%2F1thegioi.vn%2Fhe-thong-den-tin-hieu-ung-dung-ai-giam-hieu-qua-un-tac-giao-thong-236419.html
