AI khiến 10.000 người Mỹ mất việc: Đây có phải thời điểm để khởi nghiệp?

AI mở ra cơ hội mới cho lao động trẻ

Người lao động trên khắp thế giới, đặc biệt là những lao động trẻ, lo ngại rằng cơ hội tìm việc đang suy giảm, bởi các nhà tuyển dụng chỉ ưu tiên tận dụng Trí tuệ nhân tạo (AI).

Dù vậy, tổng giám đốc điều hành của công ty OpenAI (Mỹ) – ông Sam Altman (40 tuổi) – cho rằng những cơ hội do AI tạo ra đang khiến giai đoạn này trở thành thời điểm lý tưởng nhất để khởi nghiệp.

Trong cuộc phỏng vấn mới đây, ông Altman nhận định AI có thể tạo ra những ngành nghề mới, những dạng công việc mới. AI cũng giúp người lao động nâng cao năng lực tự học và ứng dụng kỹ năng mới.

Nhân lực ở lĩnh vực công nghệ, khoa học và truyền thông sẽ thấy rõ nhất điều này. AI đang giúp lao động trẻ đạt được những kết quả mà trước đây, họ phải mất hàng thập kỷ trải nghiệm.

Báo cáo về triển vọng việc làm tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2025 (WEF) cũng đưa ra những dự báo tương tự.

Ngay cả những công ty đang sử dụng AI để đánh giá, loại bỏ bớt nhân sự, các chuyên gia vẫn dự báo rằng, chính việc ứng dụng AI cũng sẽ tạo ra những vị trí công việc mới tại những công ty này.

Ông Altman so sánh: “Những gì mà người lao động có thể làm được với AI sẽ rất kỳ diệu và bất ngờ. Cảm nhận của tôi về giai đoạn này cũng giống như cách đây khoảng 15 năm.

Khi ấy, cuộc cách mạng công nghệ máy tính bắt đầu. Những lao động trẻ nhanh chóng nắm bắt được công nghệ liền làm được những việc mà trước đó, chỉ nhân sự dày dạn kinh nghiệm mới làm được”.

Tỷ phú Bill Gates cũng có những nhận định lạc quan về một số lợi ích trước mắt của AI. Chẳng hạn, AI sẽ giúp người lao động ở nhiều lĩnh vực trở nên năng suất, hiệu quả hơn trong công việc. AI giúp người lao động giỏi hơn trong công việc mà họ muốn làm, đồng thời thoát khỏi những công việc nhàm chán mà họ không muốn làm.

Ông Bill Gates thừa nhận rằng AI sẽ tạo ra một số vấn đề khi đem ứng dụng vào công việc, chẳng hạn như sai lệch thông tin, một số đứt gãy tạm thời trên thị trường lao động. Nhưng sau cùng, con người sẽ có cách để thích ứng và xử lý vấn đề này.

AI cũng đang khiến hàng chục nghìn việc làm bị cắt giảm tại Mỹ

Theo báo cáo của công ty chuyên hỗ trợ người thất nghiệp Challenger, Gray & Christmas (Mỹ), việc các công ty tại Mỹ ngày càng ứng dụng AI sâu rộng vào công việc, khiến hơn 10.000 vị trí việc làm bị cắt giảm tại xứ cờ hoa trong vòng 7 tháng đầu năm nay.

Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS), nhóm lao động trẻ tại Mỹ đang trải qua một giai đoạn rất khó tìm được việc. Tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm người lao động 22-27 tuổi tại Mỹ đang gia tăng.

Số lượng việc làm bị cắt giảm vì AI có thể còn tiếp tục tăng. Những công ty lớn như Amazon đã chính thức thông báo kế hoạch cắt giảm nhân sự trong vòng vài năm tới, bởi AI đang ngày càng đảm nhận được nhiều phần việc hơn.

Các chuyên gia phân tích cho rằng AI có thể khiến nhiều doanh nghiệp mạnh tay cắt giảm chi phí vận hành, họ sẽ thuê mướn ít lao động hơn, thay vì hỗ trợ nhóm nhân sự hiện tại gia tăng hiệu quả trong công việc.

95% doanh nghiệp đầu tư lỗ vào AI, nhưng một nhóm doanh nhân đang hưởng lợi

Dù vậy, vẫn có tin vui cho người lao động. Theo báo cáo của Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), những công ty ứng dụng AI vào công việc chưa thu về kết quả rõ rệt. 95% nỗ lực ứng dụng AI tại các công ty này không đưa lại tăng trưởng doanh thu, không tạo ra hiệu quả rõ ràng, ít nhất tính tới thời điểm này.

Nhóm nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts đã tìm hiểu quy trình ứng dụng AI tại hơn 300 công ty ở Mỹ. Tổng chi phí đầu tư ứng dụng AI ở các công ty này lên đến 40 tỷ USD.

Nhưng hơn 300 công ty mà Viện Công nghệ Massachusetts nghiên cứu đều chật vật tạo ra hiệu quả từ AI. Nguyên nhân là bởi họ cố gắn AI vào quy trình công việc sẵn có, thay vì mạnh tay thiết kế lại quy trình công việc, lấy AI làm trung tâm, để thực sự tận dụng được thế mạnh của AI.

Ông Steve Blank – chuyên gia phân tích khởi nghiệp kiêm giáo sư giảng dạy tại Đại học Stanford (Mỹ) – cho biết, những câu chuyện thành công khi ứng dụng AI vào công việc chủ yếu đến từ các công ty khởi nghiệp. Các doanh nhân trẻ sử dụng AI theo kiểu “may đo”, phục vụ đắc lực nhất cho công việc của họ ngay từ bước khởi đầu.

AI đang đưa lại sức mạnh cho nhóm doanh nhân trẻ, từ việc đưa ra ý tưởng khởi nghiệp, xây dựng kế hoạch triển khai, cho đến xử lý các vấn đề khúc mắc… Những người trẻ khởi nghiệp nhưng thiếu kinh nghiệm và nguồn lực đang là nhóm được hưởng lợi nhiều nhất từ AI.

Giáo sư Blank nhận xét: “Cạnh tranh với những doanh nhân trẻ biết ứng dụng AI linh hoạt và hiệu quả thực sự là thách thức. Họ làm việc như thể đang có một đội ngũ 20 người tư vấn, hỗ trợ”.