Bong bóng đầu tư hay cuộc cách mạng tỷ USD?

Sự bùng nổ Trí tuệ nhân tạo (AI), được châm ngòi bởi ChatGPT của OpenAI vào cuối năm 2022, đang khiến ngay cả “cha đẻ” của nó, CEO Sam Altman, phải dè chừng. 

Các startup chỉ với một bản thuyết trình sơ sài đã huy động hàng trăm triệu USD, định giá thị trường “vô lý” đến mức khó tin, và dòng vốn đầu tư đang đổ xô vào lĩnh vực này với tốc độ chóng mặt. Dù vậy, CEO Altman vẫn lạc quan rằng giá trị dài hạn của AI sẽ vượt xa những bong bóng tài chính tạm thời, và ông không ngần ngại tuyên bố OpenAI sẽ tiếp tục “đốt” hàng nghìn tỷ USD để hiện thực hóa tham vọng này.

“BONG BÓNG” HAY “CƠ HỘI LỊCH SỬ”?

Phát biểu tại một buổi gặp gỡ báo chí gần đây, Sam Altman thẳng thắn thừa nhận: “Nhà đầu tư đang quá phấn khích với AI không? Tôi nghĩ là có. Nhưng AI có phải là bước ngoặt quan trọng nhất trong thời đại này? Chắc chắn cũng là có”. Chỉ trong 15 giây, CEO OpenAI đã nhắc đến từ “bong bóng” đến ba lần.

Dù cảnh báo về cơn sốt định giá mất kiểm soát, Altman vẫn không ngại “vung tay”. Ông tiết lộ OpenAI đang chuẩn bị chi hàng nghìn tỷ USD để xây dựng các trung tâm dữ liệu trong tương lai gần. 

“Các nhà kinh tế có thể sẽ lo lắng, cho rằng đây là điên rồ, là liều lĩnh. Nhưng chúng tôi chỉ muốn nói: ‘Hãy để chúng tôi làm việc của mình’,” Altman quả quyết. OpenAI đã vượt qua giới hạn của hệ thống đám mây Azure từ Microsoft, ký hợp đồng với Google Cloud hồi mùa xuân, và đang tìm kiếm thêm nguồn lực tính toán từ các nhà cung cấp lớn khác. “Chúng tôi sẽ lấy mọi tài nguyên tính toán có thể”, Altman nhấn mạnh, khẳng định nhu cầu đào tạo mô hình AI của OpenAI sẽ tiếp tục tăng mạnh.

CƠN SỐT ĐẦU TƯ AI LAN RỘNG

Không chỉ OpenAI, các gã khổng lồ công nghệ đều đang chạy đua vũ trang trong cuộc chiến AI. Báo cáo tài chính gần đây cho thấy Microsoft dự kiến chi 120 tỷ USD cho cơ sở hạ tầng AI trong năm nay, Amazon vượt mốc 100 tỷ USD, Alphabet nâng dự báo lên 85 tỷ USD, còn Meta đẩy mức chi tối đa lên 72 tỷ USD.

Dan Ives, nhà phân tích từ Wedbush, nhận định trên CNBC rằng nhu cầu cơ sở hạ tầng AI đã tăng 30-40% chỉ trong vài tháng qua, gọi đây là “khoảnh khắc xác thực” cho ngành công nghệ. Ives ví von: “Chúng ta mới ở hiệp thứ hai của một trận đấu chín hiệp. Tác động thực sự của AI đang bị đánh giá thấp”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan. Đồng sáng lập Alibaba, Joe Tsai, từ tháng 3 đã cảnh báo về một “bong bóng AI” đang hình thành tại Mỹ. Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Đầu tư Toàn cầu của HSBC ở Hồng Kông, ông Tsai bày tỏ lo ngại về quy mô chi tiêu khổng lồ cho các trung tâm dữ liệu, đặc biệt là việc một số công ty xây dựng “trên dự đoán” mà không có nhu cầu rõ ràng. Ông đặt câu hỏi liệu hàng trăm tỷ USD đầu tư có thực sự cần thiết.

BONG BÓNG AI KHÁC VỚI BONG BÓNG DOTCOM?

Rob Rowe, chuyên gia từ Citi, phản bác những so sánh giữa cơn sốt AI hiện nay và bong bóng dotcom cuối thập niên 90. “Thời dotcom, nhiều công ty ngập trong nợ và không có lợi nhuận. Còn hiện nay, các gã khổng lồ công nghệ có dòng tiền mạnh và lợi nhuận ổn định, đủ sức tự tài trợ cho các khoản đầu tư khổng lồ này”, chuyên gia phân tích.

Ông nhấn mạnh rằng làn sóng đầu tư AI hiện nay được thúc đẩy bởi những thay đổi cấu trúc trong kinh tế toàn cầu, đặc biệt là sự bùng nổ của các dịch vụ kỹ thuật số, vốn đang chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu toàn cầu.

Dù vậy, lo ngại về tình trạng “quá nóng” vẫn ngày càng tăng. Nhiều người e ngại rằng sự cuồng nhiệt hiện tại có thể dẫn đến những thất bại tài chính lớn, tương tự như vụ sụp đổ dotcom từng xóa sổ hàng loạt công ty.

Tuy nhiên, Altman vẫn giữ quan điểm lạc quan. Ông so sánh: “Vụ sụp đổ dotcom đã sinh ra internet hiện đại. AI cũng sẽ có vài thất bại đình đám, nhưng rồi sẽ dẫn đến một cuộc cách mạng lâu dài”. Ông thừa nhận một số nhà đầu tư có thể sẽ “cháy túi”, nhưng khẳng định: “Giá trị mà AI mang lại cho xã hội sẽ là khổng lồ”.