Chìa khóa thúc đẩy doanh ng

Ngày 15/9, Diễn đàn Doanh nghiệp Mekong – Hàn Quốc lần thứ 13 đã chính thức khai mạc tại TP. Hồ Chí Minh với chủ đề chiến lược “Số hóa và Đổi mới sáng tạo: Chìa khóa thúc đẩy doanh nghiệp Mekong – Hàn Quốc chuyển đổi và hợp tác”.

Sự kiện quan trọng này do Bộ Ngoại giao Việt Nam và Hàn Quốc phối hợp cùng Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc (KITA), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng các cơ quan liên quan tổ chức trong hai ngày 15-16/9.

Diễn đàn năm nay là minh chứng cho vai trò cơ chế hợp tác kinh tế hiệu quả từ năm 2013, giúp hình thành mạng lưới rộng khắp và thúc đẩy thương mại – đầu tư khu vực. Việc tổ chức tại Việt Nam vào thời điểm này mang ý nghĩa đặc biệt, khi kinh tế toàn cầu bất ổn và chuỗi cung ứng đang tái cấu trúc, trong khi đó, cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo lại mở ra những động lực tăng trưởng mới.

Đổi mới tư duy & mục tiêu trọng tâm của diễn đàn

Chủ đề “Số hóa và Đổi mới sáng tạo” được đánh giá là mang tính chiến lược, hướng đi tất yếu giúp doanh nghiệp Mekong – Hàn Quốc thích ứng nhanh chóng với biến động và phát triển bền vững. Việt Nam cũng xem đây là cơ hội để thúc đẩy các chủ trương lớn về chuyển đổi số, phát triển kinh tế tư nhân và sáng tạo.

Diễn đàn tập trung vào ba nội dung cốt lõi: Thúc đẩy số hóa thương mại và nâng cao năng lực số cho doanh nghiệp vừa, nhỏ và khởi nghiệp (SMEs & Startups). Phát triển logistics thông minh nhằm nâng cao hiệu quả thương mại quốc tế. Kết nối hợp tác đầu tư giữa các địa phương trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch VCCI, nhấn mạnh rằng các quốc gia Mekong có nhu cầu cấp thiết nâng cao năng lực cạnh tranh, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, phát triển kinh tế số và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo. Hàn Quốc, với thế mạnh vượt trội về công nghệ thông tin, logistics thông minh, thương mại điện tử và đổi mới sáng tạo, là đối tác chiến lược lý tưởng. Cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là SME và startup, được coi là lực lượng trung tâm tiên phong đưa các định hướng chính sách vào thực tiễn.

TP. Hồ Chí Minh – Tiên phong trong phát triển kinh tế số & đổi mới sáng tạo

Tại diễn đàn, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, khẳng định cơ chế hợp tác Mekong – Hàn Quốc luôn lấy doanh nghiệp làm trung tâm, là động lực thúc đẩy tăng trưởng và thịnh vượng khu vực. Nhờ các hoạt động xúc tiến thương mại và đối thoại công – tư hiệu quả qua hơn một thập niên, kim ngạch thương mại song phương Mekong – Hàn Quốc đã vượt mốc 103 tỷ USD vào năm 2024.

TP. Hồ Chí Minh đang triển khai Nghị quyết 57 với mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm 40% GRDP, 40% doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và có ít nhất 5 doanh nghiệp công nghệ số tầm quốc tế. “TP. Hồ Chí Minh cam kết tạo điều kiện thuận lợi về chính sách, môi trường đầu tư và nguồn nhân lực để đồng hành cùng doanh nghiệp hiện thực hóa các sáng kiến hợp tác, đóng góp vào tăng trưởng bền vững của toàn khu vực”, bà Thúy khẳng định.

Tháo gỡ “điểm nghẽn”: Thể chế, hạ tầng & kỹ năng số

Tại diễn đàn, các đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra nhiều “điểm nghẽn” cản trở hợp tác và phát triển trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bao gồm: Khung pháp lý, chuẩn hóa dữ liệu, hạ tầng số, kỹ năng lao động số, an ninh – an toàn dữ liệu, tiếp cận vốn và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp. Với mỗi vướng mắc, diễn đàn cần đưa ra giải pháp cụ thể, tích hợp vào Kế hoạch Hành động hợp tác Mekong – Hàn Quốc giai đoạn 2026 – 2030.

Để giải quyết những vướng mắc này, diễn đàn đề xuất các giải pháp cụ thể cần được tích hợp vào Kế hoạch Hành động hợp tác Mekong – Hàn Quốc giai đoạn 2026 – 2030. Bên cạnh đó, cần thúc đẩy ký kết thỏa thuận thương mại, tìm kiếm đối tác chiến lược và đề xuất sáng kiến hợp tác công – tư để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là startup và SME tại các địa phương.

Mô hình tiêu biểu như hệ thống thương mại số uTradeHub của KTNET (Hàn Quốc) đã chứng minh hiệu quả, giúp doanh nghiệp Hàn Quốc tiết kiệm 9,4 tỷ USD vào năm 2022 và giảm đáng kể thời gian giao dịch, xử lý hồ sơ. Hệ thống này cũng hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các hiệp định thương mại tự do để tối đa hóa xuất khẩu.

Phát triển logistics thông minh: Cơ hội cho Việt Nam

Tiến sĩ Bùi Bá Nghiêm, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã nhấn mạnh vai trò của logistics thông minh (smart logistics), xu thế toàn cầu đang chuyển dịch từ logistics truyền thống sang số hóa, ứng dụng các công nghệ như IoT, AI, Big Data, Blockchain, điện toán đám mây để tối ưu vận hành và minh bạch hóa chuỗi cung ứng.

Khuôn khổ Hợp tác Mekong – Hàn Quốc đã tài trợ hơn 40 dự án với tổng vốn trên 24 triệu USD, tập trung vào nhiều trụ cột, trong đó có ICT và đào tạo nhân lực logistics.

Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc tại tiểu vùng Mekong và đứng thứ ba toàn cầu, với kim ngạch thương mại song phương đạt 86,7 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, logistics khu vực Mekong vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm hạ tầng chưa đồng bộ, khung pháp lý xuyên biên giới chưa thống nhất, dữ liệu thiếu liên thông, thiếu nhân lực số, chi phí logistics cao và chuỗi lạnh chưa phát triển (đặc biệt đối với nông sản – thủy sản).

Để nâng cao hiệu quả logistics, TS. Bùi Bá Nghiêm đưa ra các khuyến nghị chính sách như: Cần thiết lập bộ tiêu chí logistics thông minh; đầu tư hạ tầng số xuyên biên giới; thúc đẩy quỹ hỗ trợ số hóa logistics cho SMEs. Đồng thời, phát triển logistics xanh gắn với mục tiêu giảm phát thải…

Đặc biệt, cần xây dựng hệ sinh thái logistics gắn kết giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Viện nghiên cứu – Tổ chức quốc tế. Các doanh nghiệp logistics, công nghệ, sản xuất và startup sẽ có nhiều cơ hội phát triển dịch vụ mới như quản trị dữ liệu chuỗi cung ứng, giao nhận xuyên biên giới, logistics thương mại điện tử và fintech logistics.

Với lợi thế hạ tầng đang phát triển nhanh và chiến lược logistics đến năm 2050, Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm logistics thông minh của tiểu vùng Mekong – Hàn Quốc, tạo động lực mạnh mẽ cho thương mại và chuỗi cung ứng khu vực.

Minh Phương