“Cơn khát” điện cho AI

Các trung tâm dữ liệu tại Ireland hiện tiêu thụ khoảng 1/5 tổng lượng điện của nước này. Con số nêu trên vượt quá nhu cầu của các hộ gia đình ở thành thị của Ireland cộng lại. Tại Mỹ – quốc gia quy tụ nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, các trung tâm dữ liệu AI cũng được ví như “cỗ máy ngốn năng lượng” khổng lồ. Bộ Năng lượng ước tính, đến năm 2028, các trung tâm dữ liệu có thể tiêu thụ tới 12% tổng lượng điện năng của Mỹ, tức là gấp 3 lần con số hiện nay. Đến năm 2030, riêng tại Mỹ, điện dùng để xử lý dữ liệu được dự báo sẽ vượt xa lượng điện sử dụng trong sản xuất thép, xi-măng, hóa chất cộng lại.

Những con số nêu trên đã phần nào phác họa nên thực trạng “cơn khát” năng lượng của ngành AI. Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol nhận định, AI đã trở thành một yếu tố buộc phải tính đến trong bài toán bảo đảm an ninh năng lượng toàn cầu. Theo báo cáo IEA vừa công bố, một trung tâm dữ liệu AI thông thường tiêu thụ điện ngang với 100.000 hộ dân. Tuy nhiên, do sự phát triển vượt bậc của công nghệ, những siêu trung tâm đang được xây dựng có thể “ngốn” gấp 20 lần con số nêu trên, tương đương 2 triệu hộ. Dự báo đến năm 2030, nhu cầu điện của các trung tâm dữ liệu toàn cầu sẽ tăng gấp đôi, lên khoảng 945 terawatt giờ (TWh), cao hơn tổng mức tiêu thụ điện hiện nay của Nhật Bản.

Trước thực trạng này, nhiều chuyên gia lo ngại, “cỗ máy” AI có thể đặt ra thách thức lớn đối với nỗ lực bảo đảm an ninh năng lượng toàn cầu. Nhiều công ty công nghệ lớn đang tự lo nguồn điện cho chính mình. Microsoft đã đầu tư khoảng 1,6 tỷ USD để khởi động lại nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island, mua toàn bộ sản lượng điện của nhà máy này trong 20 năm, nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng của trung tâm dữ liệu. Google cũng mua điện từ các lò phản ứng hạt nhân quy mô nhỏ. Amazon ký nhiều thỏa thuận phát triển năng lượng hạt nhân cho hệ thống trung tâm dữ liệu của mình, đầu tư hàng tỷ USD vào những trang trại điện gió và mặt trời trên thế giới.

Bên cạnh bài toán an ninh năng lượng, “cơn khát” điện của ngành AI cũng kéo theo mối lo về tăng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính. Số lượng trung tâm dữ liệu gia tăng sẽ khiến lượng khí CO2 từ hoạt động tiêu thụ điện tăng từ mức 180 triệu tấn hiện nay lên khoảng 300 triệu tấn vào năm 2035. Tuy nhiên, IEA nhận định, mức tăng phát thải CO2 từ trung tâm dữ liệu có thể được bù đắp nếu AI được ứng dụng rộng rãi vào các lĩnh vực giúp cắt giảm khí thải, hỗ trợ tăng tốc đổi mới công nghệ trong sản xuất pin lưu trữ, điện mặt trời, điện gió.

Bên cạnh những nguy cơ đặt ra, sự trỗi dậy của AI cũng giúp ngành năng lượng bước vào cuộc cách mạng công nghệ quan trọng hàng đầu trong lịch sử.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho rằng, bên cạnh những nguy cơ đặt ra, sự trỗi dậy của AI cũng giúp ngành năng lượng bước vào cuộc cách mạng công nghệ quan trọng hàng đầu trong lịch sử. Theo đó, AI có thể hỗ trợ các công ty điện lực tối ưu hóa hoạt động cung cấp điện, giảm thất thoát, đồng thời nâng cao độ tin cậy và khả năng ứng phó với sự cố. Nhờ khả năng xử lý và phân tích dữ liệu, AI giúp các nhà vận hành phát hiện điểm nghẽn, dự báo nhu cầu tiêu thụ, hạn chế sự cố như quá tải hay mất điện… Để khai thác hiệu quả tiềm năng của AI, IEA khuyến nghị các nước tăng đầu tư phát triển lưới điện, cải thiện hiệu suất của trung tâm dữ liệu, đồng thời thúc đẩy hợp tác giữa giới hoạch định chính sách với ngành công nghệ và năng lượng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khẳng định, năng lượng là mạch máu của nền kinh tế và nguồn lực không thể thiếu để duy trì khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp, trong đó có AI. Trong bối cảnh đó, vừa bảo đảm chuyển đổi năng lượng bền vững, vừa giải tỏa “cơn khát” điện cho AI là thách thức kép song cũng là cơ hội để các nước thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững.

Theo nhandan.vn

https://nhandan.vn/con-khat-dien-cho-ai-post875584.html