‘Giữ lấy đất trời của quê hương ta, giữ lấy những gì mà ta yêu quý’

QTO – Âm nhạc có thể đi qua năm tháng, chạm đến trái tim và trở thành ký ức chung của một vùng đất. Đã hơn nửa thế kỷ, “Quảng Bình quê ta ơi” vẫn là khúc hát thân thương trong trái tim bao thế hệ người dân Quảng Bình và nay là Quảng Trị. Không chỉ là âm nhạc, đó còn là ký ức, là niềm tự hào và là sợi dây gắn kết tình người qua năm tháng. Hôm nay, di sản ấy vẫn tiếp tục được nâng niu, gìn giữ và lan tỏa bởi hai người con của nhạc sĩ Hoàng Vân: Tiến sĩ âm nhạc Lê Y Linh và nhạc trưởng Lê Phi Phi. Phóng viên (P.V) Báo và phát thanh, truyền hình Quảng Trị đã có buổi chuyện trò cùng họ để hiểu hơn về hành trình âm nhạc nối dài từ ký ức đến hiện tại, hướng về tương lai. 

–  P.V: Vừa qua, tỉnh Quảng Trị đã lấy tên nhạc sĩ Hoàng Vân để đặt cho một con đường trong khu đô thị hiện đại bậc nhất của tỉnh. Trong chuyến trở lại Quảng Trị lần này, cảm xúc của anh chị thế nào khi được đi trên con đường mang tên người cha kính yêu của mình?

–  Nhạc trưởng Lê Phi Phi: Tôi nghĩ, việc đặt tên đường là một quyết định được cân nhắc kỹ lưỡng, có sự thống nhất giữa lãnh đạo tỉnh và Nhân dân. Tôi được biết, khi lấy ý kiến, người dân đều rất trân trọng và mong muốn có một con đường mang tên Hoàng Vân. Điều đó khiến tôi xúc động, bởi mọi người xem cha tôi như một người con của Quảng Bình chứ không chỉ là một nhạc sĩ đến từ Hà Nội. Cảm xúc khi bước đi trên con đường ấy thật sự rất khó tả vừa tự hào, vừa biết ơn.

–  Tiến sĩ Lê Y Linh: Đây là lần đầu tiên cha tôi có một con đường mang tên mình. Khi nhận được tin này vào năm ngoái, gia đình chúng tôi vô cùng xúc động và biết ơn tình cảm mà tỉnh đã dành cho cha suốt bao năm qua. Tôi nghĩ, đây là một dấu mốc đẹp, một “đỉnh cao” của sự thấu hiểu và yêu thương giữa cha tôi và mảnh đất, con người nơi đây-những người đã gắn bó với “Quảng Bình quê ta ơi” suốt mấy thập kỷ qua.

Tiến sĩ Lê Y Linh và nhạc trưởng Lê Phi Phi trò chuyện cùng phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Quảng Trị – Ảnh: D.H

–  P.V: Yêu một bài hát, thương luôn một con người. Người Quảng Bình và nay là Quảng Trị, không chỉ yêu bài hát “Quảng Bình quê ta ơi” suốt hơn sáu thập kỷ qua mà còn dành sự kính trọng đặc biệt với nhạc sĩ Hoàng Vân. Trong những chuyến trở lại vùng đất này, anh chị cảm nhận thế nào về tình cảm của người dân nơi đây dành cho cha mình?

–  Nhạc trưởng Lê Phi Phi: Đây không phải là lần đầu tôi đến với Quảng Trị nhưng lần nào trở lại tôi cũng tràn đầy niềm tự hào. Tôi vẫn thường trò chuyện với những người lái taxi, những cô bán hàng… và khi hỏi họ “Có hát được Quảng Bình quê ta ơi không?”, ai cũng trả lời “Biết chứ, hát được hết!”. Nghe vậy, tôi thấy vô cùng hạnh phúc và hãnh diện. Khi họ biết tôi là con trai của người sáng tác bài hát ấy, cảm giác gần gũi, thân thương lập tức lan tỏa giống như chúng tôi đã quen nhau từ lâu.

–  P.V: Theo anh chị, khi địa danh hành chính có sự thay đổi, chẳng hạn như việc Quảng Bình sáp nhập và đổi tên thành Quảng Trị thì những ca khúc mang đậm dấu ấn địa phương như “Quảng Bình quê ta ơi”, có đứng trước nguy cơ bị phai nhòa giá trị?

–  Nhạc trưởng Lê Phi Phi: Theo tôi, việc sáp nhập Quảng Bình và Quảng Trị chỉ là thay đổi về mặt hành chính. Nhưng với nghệ thuật thì khác. Tác phẩm nghệ thuật không bị ràng buộc bởi biên giới địa lý hay chính trị. Dù ở thời nào, ở đâu, một ca khúc hay vẫn sống mãi trong lòng công chúng. Vì thế, tôi tin rằng những tác phẩm như “Quảng Bình quê ta ơi” sẽ không hề mất đi giá trị. Chúng vẫn sống trong lòng người dân, bởi khi một tác phẩm đã chạm đến trái tim, nó vượt lên trên mọi ranh giới hành chính. 

–  Tiến sĩ Lê Y Linh: Khi một tác phẩm đã hòa vào đời sống, trở thành tình cảm và ký ức của con người, thì nó không còn phụ thuộc vào địa danh nữa. “Quảng Bình quê ta ơi” là một tác phẩm nghệ thuật độc lập, có sức sống vượt thời gian. Người dân vẫn yêu, vẫn hát, vẫn truyền cho nhau niềm tự hào qua từng giai điệu đó mới là điều quan trọng nhất. Còn nói đến chuyện “phai nhòa” hay “vượt thời gian”, tôi nghĩ, với cha tôi đó chỉ là những khái niệm mang tính ước lệ. Âm nhạc của ông, cũng như tình yêu của người dân dành cho nó, tự thân đã vượt lên mọi giới hạn rồi.

Gia đình nhạc trưởng Lê Phi Phi cùng những người bạn trong chuyến thăm Quảng Trị vào tháng 8/2025 – Ảnh: D.H

–  P.V: Thưa chị Y Linh! Được biết chị hiện là Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến du lịch và văn hóa Việt Nam tại châu Âu, đồng thời đã có nhiều hoạt động kết nối bạn bè quốc tế với Quảng Trị. Vậy trong thời gian tới, chị có kế hoạch gì nhằm xúc tiến, quảng bá du lịch Quảng Trị ra thế giới?

–  Tiến sĩ Lê Y Linh: Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc trong lĩnh vực xúc tiến du lịch quốc tế, tôi luôn sẵn lòng chia sẻ và hợp tác với các đồng nghiệp trong ngành du lịch Quảng Trị. Tôi tin rằng, khi chúng ta cùng nhau trao đổi, cùng tìm ra cách làm phù hợp và tối ưu nhất để “chạm” được đến nhiều người hơn, thì việc quảng bá hình ảnh Quảng Trị đến với bạn bè quốc tế là hoàn toàn khả thi. Tôi rất mong sớm có cơ hội được cùng các anh chị tại địa phương triển khai những dự án cụ thể, thực chất, để du lịch Quảng Trị từng bước lan tỏa mạnh mẽ hơn trên bản đồ du lịch thế giới.

–  P.V: Trong ca khúc “Quảng Bình quê ta ơi”, nhạc sĩ Hoàng Vân từng viết: “Giữ lấy đất trời của quê hương ta, giữ lấy những gì mà ta yêu quý…”. Với anh Phi Phi, ở thời điểm hôm nay, câu hát ấy mang ý nghĩa như thế nào?

–  Nhạc trưởng Lê Phi Phi: “Giữ lấy đất trời của quê hương ta” không chỉ là giữ gìn thiên nhiên, mà còn là bảo vệ, trân quý những giá trị văn hóa, con người và bản sắc của vùng đất. Nếu tạm nói về “đất trời của Quảng Trị”, thì đó là tất cả những gì thiên nhiên ưu đãi, những di sản văn hóa, tinh thần hiếu nghĩa, kiên cường của con người nơi đây. Chúng ta phải biết gìn giữ, nâng niu và phát triển. Tôi nghĩ, ngày nay, thế hệ trẻ không chỉ dừng lại ở việc “giữ gìn”, mà còn phải “mang di sản ấy ra thế giới”. Đây là thời đại của hội nhập và toàn cầu hóa, nên việc phát triển, quảng bá văn hóa-du lịch địa phương là trách nhiệm và cũng là cơ hội để khẳng định bản sắc Việt Nam trên trường quốc tế. Quảng Trị là vùng đất có tiềm năng rất lớn, đặc biệt về du lịch, lịch sử và con người. Tôi tin rằng, nếu biết khai thác đúng hướng, vùng đất này hoàn toàn có thể khiến cả thế giới phải ngạc nhiên, tự hào và trân trọng.

 Diệu Hương (thực hiện)