Ngày 28/7 của 25 năm về trước đánh dấu phiên giao dịch chứng khoán đầu tiên diễn ra. Đây cũng là cột mốc cho sự ra đời chính thức của thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán là mục tiêu đã được Đảng và Chính phủ định hướng từ những năm đầu thập niên 1990, nhằm xác lập kênh huy động vốn mới cho nền kinh tế.
Trải qua 25 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán đã trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế, cũng như tạo nền tảng vững chắc bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Hành trình 25 năm thị trường chứng khoán cũng đã gắn liền với sự hình thành và phát triển của HoSE, thuộc Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam.
Trao đổi trong Talk show Phố Tài chính mới đây, bà Nguyễn Thị Việt Hà, Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam đã có nhiều sự thay đổi rõ nét và tích cực, thực hiện tốt vai trò là kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp và nền kinh tế trong suốt 25 năm qua, tạo nền tảng vững chắc bước vào kỷ nguyên mới.
Giá trị vốn hóa HoSE tương đương 51,4% GDP năm 2024
Sau 25 năm hoạt động, thị trường chứng khoán đã có một số thay đổi rõ nét. Thứ nhất là sự phát triển vượt bậc về quy mô thị trường. Từ con số khiêm tốn chỉ 2 doanh nghiệp niêm yết, 6 công ty chứng khoán và thanh khoản chỉ vài trăm triệu đồng trong những ngày đầu tiên, thì đến tháng 6/2025, trên HoSE có 640 mã chứng khoán đang niêm yết và giao dịch, gồm 389 mã cổ phiếu, 04 mã chứng chỉ quỹ đóng, 17 mã chứng chỉ quỹ ETF và 230 mã chứng quyền có bảo đảm. Giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 20.957 tỷ đồng/ngày.
Giá trị vốn hóa cổ phiếu trên HoSE đạt hơn 5,91 triệu tỷ đồng, tương đương 51,4% GDP năm 2024, chiếm hơn 94,33% tổng giá trị vốn hóa cổ phiếu niêm yết toàn thị trường.
Thứ hai, hàng hóa trên HoSE đã có nhiều chuyển biến tích cực, vừa đa dạng về chủng loại, vừa nâng cao về chất lượng. Ngoài cổ phiếu, sản phẩm truyền thống, thị trường còn ghi nhận sự hiện diện ngày càng rõ nét của các loại hình sản phẩm mới như chứng chỉ quỹ ETF, chứng quyền có bảo đảm. Chất lượng hàng hóa niêm yết cũng không ngừng được nâng lên, thể hiện qua sự tham gia của nhiều doanh nghiệp đầu ngành.
Thứ ba, hoạt động của các thành viên thị trường ngày càng chuyên nghiệp và đa dạng. Các công ty chứng khoán không ngừng nâng cao năng lực, áp dụng nhiều dịch vụ mới, đầu tư hạ tầng công nghệ, qua đó thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán. Tính đến tháng 6/2025 tổng số tài khoản giao dịch nhà đầu tư mở tại các công ty chứng khoán thành viên kết nối giao dịch đến HoSE là hơn 10.220.000 tài khoản, tăng gấp khoản hơn 3.360 lần so với năm 2000.
Cùng với đó, bà Nguyễn Thị Việt Hà nhìn nhận thị trường chứng khoán Việt Nam đã thực hiện tốt vai trò kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Tính đến cuối năm 2024, tổng vốn điều lệ bình quân của các doanh nghiệp niêm yết đạt hơn 4.200 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với năm 2015.
Trong suốt 25 năm qua, tổng giá trị huy động vốn qua phát hành cổ phiếu đã vượt 520 nghìn tỷ đồng với hơn 1.000 đợt phát hành thành công. Tỷ trọng nhà đầu tư nước ngoài tại các doanh nghiệp niêm yết hiện chiếm gần 17%, cho thấy sức hấp dẫn lớn từ nguồn vốn quốc tế.
“Khi mới lên sàn, các doanh nghiệp lớn như Vingroup, FPT, Hòa Phát, Masan chỉ có vốn hóa từ vài trăm triệu đến gần 1 tỷ USD, nhưng đến nay vốn điều lệ của họ đã tăng lên hàng chục lần như Vingroup (VIC) tăng 47,8 lần, tập đoàn FPT tăng 38 lần… minh chứng cho sự tăng trưởng về quy mô và khả năng huy động vốn của các doanh nghiệp khi lên niêm yết trên thị trường”, bà Hà đánh giá.
Tăng cường tính minh bạch, công bằng cho thị trường chứng khoán
Trong thời gian qua, không chỉ HoSE mà tất cả các cơ quan quản lý đã rất nỗ lực trong việc gia tăng tính minh bạch và công bằng cho thị trường chứng khoán. Với nhiều giải pháp như tăng cường công bố thông tin bằng tiếng Anh, thông tin về phát triển bền vững, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, hay nâng cấp hệ thống giao dịch… qua đó góp phần bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.
Bà Nguyễn Thị Việt Hà cũng cho biết:“HoSE không ngừng hoàn thiện cơ chế giám sát theo hướng chủ động, minh bạch và nhất quán. Song song với việc giám sát, HoSE cũng đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện công bố thông tin đầy đủ và hiệu quả, tổ chức các chương trình đào tạo và hội thảo nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước nắm rõ các quy định”.
Chính sự minh bạch và giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý và quyền lợi hợp pháp của họ được bảo vệ. Đó là yếu tố tích cực, không chỉ giúp thị trường phát triển lành mạnh mà còn thu hút thêm dòng vốn dài hạn, đặc biệt là từ nhà đầu tư nước ngoài.
Về Hệ thống công nghệ thông tin KRX, bà Hà cho biết hệ thống mới vận hành có nhiều ưu điểm như cung cấp đa dạng nhiều sản phẩm (44 sản phẩm thuộc nhóm thị trường cổ phiếu, trái phiếu, repo trái phiếu, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn), trong đó có các sản phẩm nâng cao như trái phiếu kết hợp chỉ số, hợp đồng tương lai cổ phiếu, quyền chọn…
Ngoài ra, hệ thống có một số tính năng giao dịch mới, tiên tiến như ngắt mạch thị trường; khớp lệnh ngẫu nhiên; kiểm soát biến động giá chứng khoán; có chức năng tích hợp với các đơn vị và bên ngoài (Công ty chứng khoán, Hãng tin và Công ty quản lý Quỹ); cải thiện phạm vi giám sát hoạt động thị trường giúp nâng cao năng lực quản lý, tích hợp phương pháp sử dụng đồng thời dữ liệu thực và dữ liệu quá khứ thông qua bộ tiêu chí giám sát đa dạng.
Đối với Hệ thống đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ thì tích hợp một số chức năng mới như cơ chế bù trừ thanh toán đối tác trung tâm (CCP) cho thị trường giao ngay; cơ chế thanh toán giao dịch mua bán trong ngày… Các tính năng mới, sản phẩm mới đã có sẵn trong hệ thống, tùy điều kiện thị trường và quy định của pháp luật để có thể áp dụng và triển khai.
Về chiến lược trọng tâm giai đoạn sắp tới, Quyền Chủ tịch HoSE cho biết Sở sẽ tập trung tăng số lượng và nâng cao chất lượng hàng hóa niêm yết, nâng cao năng lực quản trị công ty của các doanh nghiệp niêm yết, phân bảng các doanh nghiệp niêm yết để sắp xếp các doanh nghiệp theo quy mô, hiệu quả hoạt động, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, FDI, tư nhân, và đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) gắn với niêm yết.
Hai là thực hiện chuyển đổi số toàn diện đối với các hoạt động quản lý, nghiệp vụ và quản trị nội bộ để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Ba là tiếp tục đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ, ứng dụng các công nghệ mới như AI, Big Data, blockchain để tăng tính minh bạch, giám sát hiệu quả hơn.
Bốn là triển khai các chức năng mới trên hệ thống công nghệ thông tin mới, cùng các sản phẩm mới như chứng quyền trên chỉ số, chứng quyền bán, quyền mua, DR, Investment Trust… nhằm đa dạng hóa sản phẩm, tiện ích cho thị trường chứng khoán và tăng sức hấp dẫn của thị trường. Thứ năm là tiếp tục tăng cường giám sát và minh bạch thông tin trên thị trường.
https%3A%2F%2Fnhadautu.vn%2Fhose-se-ap-dung-ai-big-data-blockchain-de-tang-tinh-minh-bach-d98013.html
