Kế hoạch phát triển AI thế hệ mới’ của Trung Quốc

Tăng tốc về quy mô, đột phá về công nghệ

Theo báo cáo, tính đến tháng 3 năm nay, tổng cộng 346 dịch vụ AI đã được đăng ký với Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc. Trong đó, đáng chú ý là ứng dụng DeepSeek, chỉ sau chưa đầy 20 ngày ra mắt đã thu hút hơn 30 triệu người dùng hoạt động hằng ngày trên toàn cầu, dẫn đầu thị trường ứng dụng tại 140 quốc gia và khu vực. Đây được xem là ứng dụng AI tạo sinh phát triển nhanh nhất thế giới tính đến thời điểm hiện tại.

DeepSeek không chỉ chứng minh năng lực công nghệ của Trung Quốc mà còn góp phần thúc đẩy mạnh mẽ làn sóng ứng dụng AI trên nhiều lĩnh vực. Theo dự báo, từ năm 2025–2029, ngành công nghiệp AI Trung Quốc sẽ tăng trưởng trung bình 32,1%/năm.

Cùng với đó, số lượng doanh nghiệp R&D AI và ứng dụng AI tăng 36% so với cùng kỳ năm trước; số dataset chất lượng cao tăng 27,4%, tạo nền tảng dữ liệu lớn quan trọng cho phát triển mô hình AI. Các doanh nghiệp ứng dụng dữ liệu lớn và kỹ thuật số cũng tăng trưởng lần lượt 57,2% và 37,1%.

Về sở hữu trí tuệ, theo báo cáo của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, Trung Quốc đã trở thành quốc gia sở hữu bằng sáng chế AI lớn nhất thế giới, chiếm 60%. Tính đến tháng 4/2025, số lượng đơn đăng ký bằng sáng chế AI của nước này đã đạt 1,576 triệu đơn, chiếm 38,58% tổng số đơn đăng ký toàn cầu, đứng đầu thế giới.

Chiến lược quốc gia thúc đẩy toàn diện ngành công nghiệp AI

Trung Quốc xác định AI là công nghệ chiến lược cốt lõi trong kỷ nguyên mới, được đưa vào tầm nhìn quốc gia từ năm 2017. Chính phủ Trung Quốc đã ban hành nhiều chính sách lớn, trong đó nổi bật là “Kế hoạch phát triển AI thế hệ mới”, đề ra các mục tiêu: 

Đến năm 2025, đạt đột phá lớn về lý thuyết AI, một số công nghệ đạt trình độ hàng đầu thế giới, ngành công nghiệp cốt lõi vượt 400 tỷ nhân dân tệ.

Đến năm 2030, lý thuyết, công nghệ và ứng dụng AI sẽ đạt trình độ hàng đầu thế giới, quy mô ngành công nghiệp cốt lõi sẽ vượt quá 1.000 tỷ nhân dân tệ.

Chính phủ Trung Quốc khuyến khích đầu tư R&D, hỗ trợ tài chính, xây dựng hệ sinh thái ứng dụng AI toàn chuỗi. Bộ Khoa học và Công nghệ nước này thúc đẩy nghiên cứu các công nghệ cốt lõi, đồng thời mở rộng các kịch bản ứng dụng có tiềm năng thương mại hóa cao.

Hệ sinh thái AI cấp địa phương 

Chiến lược “AI+” đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy chuyển đổi số các ngành công nghiệp truyền thống. Tại kỳ họp Lưỡng Hội năm 2025, Chính phủ Trung Quốc nhấn mạnh chiến lược này là động lực mới cho tăng trưởng chất lượng cao, cần gắn với đầu tư hạ tầng số quy mô lớn.

Tính đến giữa tháng 6/2025, hàng loạt địa phương đã ban hành chương trình hành động cụ thể.

Ví dụ như Bắc Kinh đã ban Kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy đổi mới và phát triển “AI+ y tế” (2025-2027); Kế hoạch hành động đẩy mạnh công nghiệp hóa mới dựa trên AI; Kế hoạch hành động hỗ trợ các doanh nghiệp phần mềm tăng cường năng lực dịch vụ ứng dụng AI; Kế hoạch công tác thúc đẩy giáo dục AI ở các trường tiểu học và trung học.

Thiên Tân ban hành Kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy đổi mới và phát triển AI (2025-2027).

Trùng Khánh với Kế hoạch hành động về quản trị hiện đại thành phố thông qua AI (2025-2027). Thượng Hải ban hành hướng dẫn đặc biệt cho nghiên cứu cơ bản về “Mô hình lớn về AI thông dụng”; Kế hoạch công tác phát triển AI y tế Thượng Hải….

Tỉnh Giang Tô ban hành Kế hoạch hành động phát triển giáo dục chất lượng cao ứng dụng AI. Thâm Quyến ban hành Kế hoạch hành động phát triển công nghiệp và đổi mới công nghệ robot thông minh. 

Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây đã ban hành “Hướng dẫn xây dựng nền tảng đổi mới sáng tạo mở về AI” và “Kế hoạch hành động “AI+ sản xuất” của Quảng Tây (2025-2027)”…

Trung Quốc cũng khuyến khích ứng dụng rộng rãi AI trong nhiều ngành công nghiệp trọng điểm như sản xuất, nông nghiệp, logistics, tài chính, kinh doanh, nội thất gia đình và các ngành công nghiệp trọng điểm khác.

Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp, AI đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, đặc biệt là lĩnh vực trồng trọt thông minh. Việc kết hợp AI trong lai tạo cho ra các giống cây trồng năng suất cao, có khả năng chống chịu với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, góp phần bảo đảm an ninh lương thực.

Quốc vụ viện Trung Quốc tiếp tục tăng cường ủng hộ các giải pháp nông nghiệp thông minh thông qua ứng dụng AI mở rộng với dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT), đi kèm những công nghệ tiên tiến khác để phát triển và quản lý nông thôn.

Xây dựng hơn 50 tiêu chuẩn quốc gia và tiêu chuẩn ngành

Để bảo đảm sự phát triển lành mạnh của ngành công nghiệp AI, Trung Quốc đã đẩy nhanh việc xây dựng, hoàn thiện các tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan đến AI.

Theo các văn bản chính sách do Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin và các bộ, ngành khác của Trung quốc ban hành, đến năm 2026 sẽ có hơn 50 tiêu chuẩn quốc gia và tiêu chuẩn ngành mới được xây dựng.

Song song với đó là nỗ lực xây dựng chuẩn mực đạo đức AI, nhấn mạnh các giá trị: Nâng cao phúc lợi con người, thúc đẩy công bằng, bảo đảm quyền riêng tư, tính kiểm soát và độ tin cậy. Chính phủ nước này nhấn mạnh phát triển AI phải “an toàn, đáng tin và vì con người”.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao

Xác định nguồn nhân lực là nền tảng cho sự phát triển lâu dài, từ năm 2018, Trung Quốc đã triển khai “Kế hoạch hành động đổi mới AI trong các cơ sở giáo dục đại học” với 18 nhiệm vụ trọng tâm. Bộ Giáo dục đặt mục tiêu cải thiện hệ thống đào tạo chuyên sâu, hình thành các chuyên ngành AI chuẩn quốc tế.

Năm 2018, cả nước Trung Quốc chỉ có 35 cơ sở giáo dục đại học được phép lập chuyên ngành AI, đến nay đã có 514 cơ sở giáo dục đại học mở chuyên ngành AI. Tính đến 31/12/2023, có khoảng 2.000-2.500 sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành AI.

Theo chinhphu.vn