Khi AI không còn là trào lưu, mà trở thành một phần của nhịp sống số

Trong vài năm trở lại đây, Trí tuệ nhân tạo xuất hiện dày đặc trên các mặt báo, mạng xã hội và cả trong những cuộc trò chuyện đời thường. AI trở thành từ khóa được nhắc đến liên tục, từ các mô hình mới, cuộc đua công nghệ toàn cầu cho đến những lo ngại AI sẽ thay thế con người. Giữa dòng thông tin nhanh và dày ấy, phản ứng của người trẻ Việt cũng rất khác nhau.

Có người hào hứng thử nghiệm AI mỗi ngày, có người thấy AI quá xa vời, cũng có người bắt đầu cảm thấy mệt mỏi khi AI được nhắc đến quá thường xuyên trong đủ mọi ngữ cảnh. Tuy nhiên, các con số cho thấy AI đã vượt xa vai trò của một trào lưu công nghệ nhất thời.

Dẫn số liệu từ Sensor Tower, chỉ trong nửa đầu năm 2025, người Việt đã dành khoảng 283 triệu giờ cho các ứng dụng AI tạo sinh trên iOS và Android, với tổng cộng 7,5 tỷ phiên truy cập. Khi một công nghệ chiếm một lượng lớn “thời gian sống” như vậy, rõ ràng AI không còn là câu chuyện của tương lai, mà là một phần của hiện tại.

Khi AI không còn là câu chuyện thuật toán

Một trong những lý do khiến AI dễ gây tranh cãi nằm ở cách nó thường được truyền thông hóa. Phần lớn nội dung về AI xoay quanh sức mạnh mô hình, khả năng xử lý, tốc độ, độ chính xác và câu hỏi liệu AI có thể thay thế con người hay không. Cách tiếp cận này vô tình đẩy người dùng vào hai thái cực cảm xúc, hoặc kỳ vọng quá mức vào công nghệ, hoặc lo lắng rằng mình sẽ bị bỏ lại phía sau.

Thực tế cho thấy AI đang được “đời sống hóa” nhanh hơn nhiều so với hình dung của không ít người. Báo cáo e-Conomy SEA 2025 cho biết có tới 81% người Việt được khảo sát sử dụng chatbot hằng ngày và 83% chủ động tìm hiểu thêm về AI. Điều đó phản ánh một nghịch lý thú vị. AI vừa gây nhiều tranh luận trên truyền thông, nhưng đồng thời lại đang âm thầm đi vào thói quen sử dụng của rất nhiều người. Chính khoảng cách giữa cách AI được nói đến và cách AI đang được dùng đã tạo ra cảm giác mâu thuẫn trong nhận thức xã hội.

AI trong đời sống người Việt, từ cá nhân đến cộng đồng

Khi nhìn sâu hơn vào cách AI được sử dụng tại Việt Nam, có thể thấy bức tranh đa chiều hơn nhiều so với những tiêu đề công nghệ thường thấy. AI hiện là một trong những công nghệ trụ cột trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia, với mức độ ứng dụng ngày càng rõ nét ở các lĩnh vực như tài chính ngân hàng, giáo dục, sản xuất và dịch vụ. Không chỉ trong doanh nghiệp, AI còn đang len vào những không gian rất đời thường. Từ việc hỗ trợ người trẻ học tập, làm việc và sáng tạo nội dung, cho đến việc kết nối các cộng đồng có chung mối quan tâm. Theo một báo cáo, gần 170.000 doanh nghiệp Việt Nam đã có ứng dụng AI ở các mức độ khác nhau. Điều đó cho thấy AI không chỉ phục vụ từng cá nhân riêng lẻ, mà đang dần trở thành một hạ tầng mềm cho cả hệ sinh thái kinh tế và xã hội.

Chính trong bối cảnh ấy, chuỗi phim ngắn truyền cảm hứng Voices of Galaxy mang lại một góc nhìn khác. Thay vì kể câu chuyện AI bằng ngôn ngữ tính năng, series này đặt AI vào các mối quan hệ rất đời và thực tế. AI xuất hiện như một công cụ hỗ trợ sinh viên định hướng tương lai, đồng hành cùng CEO trong tư duy chiến lược, hỗ trợ nghệ sĩ sáng tạo mà không lấn át cảm xúc cá nhân. Ở cấp độ cộng đồng, AI góp phần kết nối những nhóm tưởng như rất xa công nghệ, từ cộng đồng trẻ tự kỷ, các làng nghề truyền thống cho đến những người quan tâm đến chăm sóc sức khỏe chủ động. Điểm chung trong các câu chuyện ấy là AI không đứng ở trung tâm, mà đóng vai trò chất xúc tác giúp con người hiểu nhau hơn và tạo ra giá trị bền vững hơn.

Một nhịp chậm lại để suy nghĩ, cần thiết trong kỷ nguyên AI

Trong bối cảnh thông tin về AI liên tục được cập nhật theo từng ngày, Voices of Galaxy tạo cảm giác như một nhịp chậm hiếm hoi. Series không chạy theo việc chứng minh AI mới hay mạnh đến đâu, mà dành thời gian cho những câu chuyện đang diễn ra hàng ngày, nơi AI được sử dụng một cách tự nhiên và có trách nhiệm.

Điều này đặc biệt quan trọng với người trẻ, nhóm vừa là đối tượng sử dụng AI nhiều nhất, vừa chịu tác động mạnh nhất từ những thay đổi do AI mang lại. Khi AI đã trở thành một phần của thói quen, câu hỏi không còn là có dùng AI hay không, mà là dùng AI để làm gì. Dùng để làm nhanh hơn, hay dùng để làm tốt hơn. Dùng để tối ưu lợi ích cá nhân, hay dùng để tạo ra những kết nối và giá trị mới cho cộng đồng.

Nhìn tổng thể, AI tại Việt Nam đã đi một chặng đường dài từ khái niệm học thuật đến ứng dụng thực tế. Các số liệu về thời gian sử dụng, mức độ phổ cập và tốc độ ứng dụng trong doanh nghiệp cho thấy AI đã trở thành một phần không thể tách rời của đời sống số. Tuy nhiên, việc AI chỉ dừng lại ở mức “được nhắc đến nhiều” hay thực sự trở thành công cụ tạo giá trị lại phụ thuộc rất lớn vào cách con người lựa chọn tiếp cận.

Voices of Galaxy khép lại series bằng một thông điệp giản dị nhưng rõ ràng. Trong kỷ nguyên AI, điều quan trọng không chỉ là hiểu công nghệ, mà là hiểu con người trong mối quan hệ với công nghệ. Khi AI được sử dụng như một công cụ hỗ trợ, truyền cảm hứng và gắn kết, nó không chỉ giúp cá nhân tốt hơn, mà còn có thể góp phần hình thành những cộng đồng hiểu nhau hơn. Và đó chính là bước chuyển cần thiết để AI thực sự trở thành một phần có ý nghĩa trong đời sống người Việt.