Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho công nghệ số và AI – Thông báo

Giảng viên ICTU tập huấn AI cho học sinh các trường THPT trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Việt Nam đang đứng trước vận hội lớn để chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực. Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định công nghệ số và AI là lĩnh vực chiến lược, có vai trò nền tảng trong phát triển kinh tế – xã hội. Đồng thời, Đề án Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 – 2035, tầm nhìn đến 2045 và Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đều nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường hợp tác giữa cơ sở giáo dục và doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng.

Hiện nay, cả nước có khoảng 150 trường đại học, cao đẳng đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông, cùng hơn 74.000 doanh nghiệp công nghệ đang hoạt động. Đây là nền tảng vững chắc cho việc hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Không chỉ giới hạn ở các đô thị lớn, nhiều địa phương cũng đang từng bước xây dựng năng lực đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực này, góp phần đa dạng hóa nguồn cung nhân lực chất lượng cao trên phạm vi cả nước.

Giảng viên ICTU tập huấn AI cho cán bộ, giáo viên trên địa bàn tỉnh

Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Thái Nguyên (ICTU) là một trong những cơ sở đào tạo công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) lớn trên toàn quốc với hơn 10.000 sinh viên đang theo học các ngành liên quan đến công nghệ số và AI. Dù không nằm ở trung tâm kinh tế lớn, ICTU đã có những thành tựu đột phá, chứng minh năng lực đổi mới sáng tạo và đào tạo thực tiễn. Năm 2025, ICTU giành 2 giải thưởng Sao Khuê, một trong các giải thưởng danh giá nhất của lĩnh vực phần mềm và dịch vụ CNTT, với sản phẩm hệ thống đào tạo tích hợp AI mang tên iBLS. Giải pháp này ứng dụng Trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ tạo học liệu, đánh giá và cá nhân hóa lộ trình học tập cho người học, thể hiện rõ hướng đi chuyển đổi số trong giáo dục đại học. Trước đó, các sản phẩm công nghệ do giảng viên ICTU phát triển như Smart Water, Hunonic, OmiCX cũng từng được vinh danh tại cùng giải thưởng, cho thấy sự gắn kết hiệu quả giữa đào tạo và nghiên cứu ứng dụng.

Không dừng lại ở mảng kỹ thuật, ICTU còn tiên phong trong việc tích hợp công nghệ vào lĩnh vực sáng tạo thông qua mô hình “Phim trường số Việt Nam”. Sản phẩm đầu tay của dự án là bộ phim hoạt hình 3D “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội”, ra mắt tháng 5/2025, đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng và giới chuyên môn.

Hình ảnh trong Trailer chính thức của bộ phim hoạt hình “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội”

Điểm đặc biệt của Phim trường số là tầm nhìn kết hợp giữa nghệ thuật và công nghệ, giữa bản sắc văn hóa dân tộc và xu hướng toàn cầu. Trong bối cảnh Việt Nam đang đặt mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa thành ngành kinh tế mũi nhọn, Phim trường số Thái Nguyên được kỳ vọng sẽ là trung tâm nội dung số lớn của khu vực miền núi trung du phía Bắc – vừa gìn giữ di sản, vừa đổi mới sáng tạo để chinh phục khán giả thế giới.

Đây còn là bước đi tiên phong và táo bạo, thể hiện quyết tâm của tỉnh Thái Nguyên trong hành trình xây dựng nền kinh tế số gắn với văn hóa bản địa. Với nền tảng công nghệ hiện đại, đội ngũ nhân lực trẻ trung, sáng tạo và khát vọng chinh phục thị trường nội dung số, Phim trường số hứa hẹn sẽ trở thành biểu tượng mới của Thái Nguyên trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa – nghệ thuật số.

PGS.TS Phùng Trung Nghĩa, Hiệu trưởng ICTU cho rằng, để nâng cao hiệu quả đào tạo nhân lực trong lĩnh vực công nghệ số và AI, cần hình thành liên minh quốc gia giữa các trường đại học và doanh nghiệp. Mạng lưới này sẽ tạo điều kiện cho việc triển khai chương trình thực tập, trao đổi nhân sự, thực hiện dự án nghiên cứu chung, giúp người học tiếp cận công nghệ hiện đại ngay từ trên ghế giảng đường. Mô hình liên kết này có thể được phát triển như một bước mở rộng của FISU Việt Nam – mạng lưới đổi mới sáng tạo trong sinh viên.

Đồng thời, việc phân bổ tài nguyên, hạ tầng và không gian đổi mới sáng tạo cũng cần linh hoạt, theo hướng ưu tiên cho các cơ sở đào tạo chuyên sâu về công nghệ số và AI, không phụ thuộc vào vị trí địa lý. Đây là cách tiếp cận phù hợp với Quyết định số 452/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, nhằm tối ưu hóa đầu tư, tận dụng hiệu quả hạ tầng hiện có và tạo điều kiện cho sự liên kết vùng trong đào tạo, nghiên cứu.

Mô hình Phim trường số tại ICTU có thể xem là nơi hội tụ giữa giáo dục, công nghệ, văn hoá và du lịch, vừa là không gian thực nghiệm cho sinh viên

Một hướng đi mang tính chiến lược khác là thúc đẩy nghiên cứu liên ngành dựa trên nền tảng công nghệ số. Mô hình Phim trường số tại ICTU có thể xem là ví dụ tiêu biểu: Nơi hội tụ giữa giáo dục, công nghệ, văn hóa và du lịch, vừa là không gian thực nghiệm cho sinh viên, vừa là môi trường sáng tạo cho doanh nghiệp, đồng thời cung cấp sản phẩm văn hóa phục vụ cộng đồng. Đây là mô hình có thể nhân rộng ở nhiều địa phương, góp phần định hình một nền công nghiệp sáng tạo hiện đại mang bản sắc Việt.

Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ phát triển các dự án dữ liệu lớn phục vụ trí tuệ nhân tạo, thông qua việc thu thập, chuẩn hóa và sử dụng dữ liệu kinh tế, ngôn ngữ, văn hóa, xã hội từ các vùng miền khác nhau. Việc hình thành hệ thống dữ liệu mở sẽ giúp Việt Nam chủ động trong xây dựng công nghệ lõi, đồng thời mở rộng khả năng hợp tác giữa các cơ sở đào tạo trong cả nước với các trung tâm công nghệ tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các địa phương trọng điểm.

Sinh viên ICTU tại phòng dựng Phim trường số

Trong bối cảnh đó, Thái Nguyên với lợi thế là trung tâm vùng trung du và miền núi phía Bắc, nơi tập trung nhiều trường đại học lớn, đặc biệt là các đơn vị có thế mạnh về công nghệ như ICTU đang hội tụ đủ điều kiện để trở thành trung tâm đào tạo và nghiên cứu công nghệ số, AI của khu vực. Những mô hình sáng tạo, sản phẩm ứng dụng thực tiễn và sự kết nối với doanh nghiệp đang cho thấy tiềm năng lớn để Thái Nguyên vươn lên thành điểm sáng trong bản đồ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của cả nước.