Quảng Ninh thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ

Trên cơ sở hệ thống pháp luật và các chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước về bình đẳng giới, Quảng Ninh đã nghiêm túc triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Bình đẳng giới, Nghị quyết 11-NQ/TW, Chỉ thị số 21-CT/TW của Bộ Chính trị và các chương trình, đề án, chiến lược, chính sách về bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ. Đặc biệt, bằng các giải pháp hiệu quả, tỉnh đã bước đầu thực hiện thành công Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 (Quyết định số 2351/QĐ-TTg, ngày 24/12/2010, của Thủ tướng Chính phủ) với mục tiêu “tiếp tục thu hẹp khoảng cách giới, tạo điều kiện, cơ hội để phụ nữ và nam giới tham gia, thụ hưởng bình đẳng trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước”.

Nâng cao vị thế phụ nữ trong mọi mặt của đời sống

Với phương châm “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, Quảng Ninh đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm xóa bỏ rào cản, thúc đẩy bình đẳng giới. Đặc biệt, tỉnh tập trung vào việc tăng cường sự tham gia lãnh đạo, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng mạng lưới an toàn vững chắc cho phụ nữ và trẻ em.

Quảng Ninh đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm xóa bỏ rào cản, thúc đẩy bình đẳng giới. Ảnh: Nhân dân trên địa bàn xã Tiên Yên vui mừng, phấn khởi trước thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI

Trong đó, triển khai Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020, Quảng Ninh đã tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào các vị trí lãnh đạo và ra quyết định trong các thể chế chính trị. Đến hết tháng 6/2025, 100% Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có nữ tham gia lãnh đạo, quản lý. Ở cấp cơ sở, tỷ lệ này cũng ngày càng được củng cố: 55,5% cơ quan, đơn vị cấp tỉnh; 53,8% cấp huyện; và 54,9% cấp xã có lãnh đạo chủ chốt là nữ. Đặc biệt, trong các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị – xã hội, tỷ lệ nữ lãnh đạo quản lý đạt mức 83%, vượt 3% so với chỉ tiêu đề ra. Đây là kết quả của quá trình quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ nữ có kế hoạch, bài bản, tạo điều kiện cho phụ nữ phát huy năng lực, khẳng định vai trò trong lãnh đạo, quản lý và hoạch định chính sách.

Trong lĩnh vực kinh tế, tỉnh Quảng Ninh coi thúc đẩy vai trò của phụ nữ là một trụ cột trong chiến lược phát triển nhân lực và chuyển dịch cơ cấu lao động. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã giải quyết việc làm cho khoảng 120.000 lượt người lao động, trong đó tỷ lệ lao động nữ làm công việc hưởng lương đạt 50%.

Cùng với đó, tỉnh đã giảm mạnh tỷ trọng lao động nữ làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp xuống còn 14,5%. Sự phát triển của các khu công nghiệp, dịch vụ và các dự án FDI đã tạo cơ hội việc làm cho hàng chục nghìn phụ nữ, nâng cao vị thế lao động nữ trong thị trường lao động hiện đại, khi tỷ lệ nữ trong doanh nghiệp FDI chiếm trên 65%.

Đáng chú ý, tỷ lệ nữ làm chủ doanh nghiệp, hợp tác xã tại Quảng Ninh đạt 39,9% vào năm 2024. Từ 2021 đến nay, đã có hơn 2.100 doanh nghiệp do nữ làm chủ, cho thấy sự năng động, bản lĩnh và vai trò ngày càng lớn của phụ nữ trong phát triển kinh tế tư nhân – khu vực được xem là động lực tăng trưởng của tỉnh.

Cùng với đó, các cấp, các ngành của tỉnh đã tập trung công tác truyền thông về bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới và thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, tạo sự đồng thuận chia sẻ công việc, trách nhiệm giữa các thành viên trong gia đình, nhằm hỗ trợ cho phụ nữ và trẻ em gái được học tập và tiếp cận với các dịch vụ xã hội thông qua hệ thống thông tin cơ sở. Đồng thời, tăng cường giáo dục văn hoá gia đình, tư vấn tiền hôn nhân, tư vấn hòa giải và giải quyết các vấn đề bạo lực gia đình, bạo lực giới. Tỉnh và các địa phương đã lồng ghép thực hiện công tác bình đẳng giới vào kế hoạch phát triển gia đình Việt Nam, kế hoạch phòng chống bạo lực gia đình, phòng chống xâm hại trẻ em, phòng chống mua bán phụ nữ và trẻ em, kế hoạch thực hiện chương trình tổng thể phát triển kinh tế – xã hội hằng năm và từng giai đoạn. Trong đó ưu tiên các chính sách hỗ trợ phụ nữ và trẻ em, nhất là phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, phụ nữ và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được tiếp cận.

Tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng mạng lưới ứng phó bạo lực giới toàn diện, đảm bảo 100% nạn nhân bạo lực gia đình được tiếp nhận, tư vấn và chăm sóc tại các cơ sở trợ giúp xã hội. Tổng đài 1800.1769 và “Ngôi nhà Ánh Dương” đã trở thành địa chỉ tin cậy cho phụ nữ, trẻ em bị bạo lực giới – tiếp nhận, tư vấn, hỗ trợ hơn 100 trường hợp chỉ trong giai đoạn 2021-2025. 4 cơ sở trợ giúp xã hội công lập của tỉnh đều đã triển khai các hoạt động phòng ngừa, ứng phó với bạo lực giới, góp phần tạo tấm lưới an toàn cho phụ nữ và trẻ em.

Công tác phòng, chống mua bán người cũng được tỉnh triển khai hiệu quả. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã hỗ trợ, tái hòa nhập cộng đồng cho 22 nạn nhân bị mua bán trở về (trong đó có một nạn nhân quốc tịch Thái Lan). 100% các nạn nhân được hỗ trợ tâm lý, pháp lý, kinh phí, đảm bảo tái hòa nhập an toàn.

Trong lĩnh vực y tế, tỉnh đã duy trì tỷ lệ phụ nữ sinh con được chăm sóc y tế chuyên môn đạt trên 99,5%, tỷ lệ tử vong mẹ giảm mạnh. Từ năm 2023 đến nay, không còn ca tử vong liên quan đến thai sản. Các chỉ số về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh, suy dinh dưỡng đều đạt hoặc vượt chỉ tiêu đề ra. Mặc dù tỷ số giới tính khi sinh (115,49 bé trai/100 bé gái) còn cao hơn kế hoạch, nhưng tỉnh đang tăng cường truyền thông thay đổi nhận thức, hướng tới cân bằng giới tính tự nhiên.

Trong giáo dục, bình đẳng giới đã được lồng ghép sâu vào chương trình học. 100% cơ sở giáo dục phổ thông đưa nội dung bình đẳng giới, giới tính, phòng chống xâm hại vào giảng dạy chính khóa và ngoại khóa. Tỷ lệ trẻ em dân tộc thiểu số hoàn thành tiểu học đạt 99,98% và THCS đạt 99,77%, vượt xa chỉ tiêu quốc gia.

Triển khai đồng bộ chính sách, hành động thiết thực vì bình đẳng giới

Thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên trì, hệ thống và liên kết liên ngành. Kết quả đạt được của Quảng Ninh trong giai đoạn 2021-2025 không chỉ thể hiện hiệu quả của các chính sách cụ thể, mà còn khẳng định nhận thức và quyết tâm chính trị cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn tỉnh trong việc coi bình đẳng giới là nền tảng cho phát triển bền vững và tiến bộ xã hội.

Hội thi sân khấu hóa về “Bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình” do Hội LHPN tỉnh Quảng Ninh phối hợp với Hội LHPN huyện Ba Chẽ (cũ) tổ chức tháng 5/2025. Ảnh: Ngọc Lợi CTV

Hằng năm, tỉnh thường xuyên thực hiện rà soát, hoàn thiện các chính sách, quy định về bình đẳng giới trên địa bàn tỉnh nhằm bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giới trên tất cả các lĩnh vực kinh tế – xã hội. Tích cực triển khai lồng ghép các chỉ tiêu của Nghị quyết, các chính sách bảo đảm, thúc đẩy bình đẳng giới trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách pháp luật, chương trình, đề án, dự án của địa phương. Cùng với đó, tỉnh cũng tổ chức triển khai đầy đủ, kịp thời các chương trình, đề án, mô hình nhằm thúc đẩy thực hiện bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực giới trên cơ sở giới. Trong giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã triển khai thí điểm nhân rộng 11 mô hình về phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới các địa phương, thu hút trên 900 thành viên tham gia; tiếp tục hướng dẫn duy trì 22 mô hình về bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới giai đoạn 2016-2020. Đồng thời, nhân rộng và thành lập mới 99 mô hình phòng, chống Bạo lực gia đình theo chuẩn của Bộ VH,TT&DL; 825 địa chỉ tin cậy ở cộng đồng; 176 cơ sở hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực gia đình; 884 Câu lạc bộ phòng chống bạo lực gia đình, mô hình Phụ nữ làm kinh tế giỏi, Câu lạc bộ doanh nhân nữ, Nuôi dạy con tốt, Giáo dục và đời sống, Câu lạc bộ thân thiện, mô hình xây dựng gia đình hạnh phúc, hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo…

Công tác thông tin, tuyên truyền các chính sách pháp luật về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới luôn được tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện. Theo đó, các sở, ban, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh đã tích cực tổ chức triển khai thông tin, tuyên truyền, phổ biến bằng nhiều hình thức phong phú, cụ thể: Tổ chức 1.185 hội nghị tuyên truyền trực tiếp cho 49.000 lượt cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người dân trên địa bàn tỉnh; cấp phát 22.574 sản phẩm truyền thông tuyên truyền trong cộng đồng, trường học dưới các hình thức (banner, băng zôn, áp phích, sách, tờ rơi, băng đĩa, phóng sự…), đăng tải hàng nghìn tin bài có nội dung tuyên truyền các chính sách pháp luật về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ.

Trung tâm Công tác xã hội – Ngôi nhà Ánh Dương Quảng Ninh tham gia tập huấn Nâng cao hiệu quả công tác bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ thông qua ứng dụng công nghệ AI.

Công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, bảo vệ phụ nữ và trẻ em tiếp tục được Quảng Ninh quan tâm, đẩy mạnh. Tỉnh chú trọng xây dựng, phát triển hệ thống mạng lưới cung cấp dịch vụ hỗ trợ, duy trì và nhân rộng các mô hình phòng, chống bạo lực giới ở nhiều cấp độ; đồng thời thực hiện nghiêm việc phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về bình đẳng giới và bạo lực giới. Điển hình là Sở Tư pháp (Trung tâm Trợ giúp pháp lý) đã thực hiện trợ giúp pháp lý 794 vụ việc/796 người với các lĩnh vực pháp luật chủ yếu là: Pháp luật dân sự, hôn nhân và gia đình; pháp luật hình sự; pháp luật hành chính và một số lĩnh vực khác. Thông qua đó đã góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, nâng cao ý thức pháp luật bình đẳng giới cho các đối tượng được trợ giúp pháp lý là người dân tộc thiểu số. Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị chức năng tích cực trong công tác phòng ngừa, đấu tranh các loại tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, hành vi bạo lực gia đình các vụ xâm hại trẻ em. Thực hiện tiếp nhận, điều tra, xử lý hành chính và hình sự đối với các vụ mua bán người (trong đó có phụ nữ và trẻ em gái); xâm hại trẻ em; hành vi bạo lực gia đình.

Cùng với đó, việc huy động nguồn lực ở các cấp và mở rộng hợp tác quốc tế được tăng cường, góp phần nâng cao hiệu quả triển khai các chương trình, đề án. Hằng năm, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm bố trí kinh phí thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới và Chương trình Phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Tổng kinh phí được cấp trong giai đoạn 2021-2025 là 14.258,93 triệu đồng.

Giai đoạn 2021-2025, Quảng Ninh đẩy mạnh hợp tác quốc tế về bình đẳng giới, huy động hiệu quả nguồn lực và kinh nghiệm từ các tổ chức quốc tế, góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới. Năm 2022, tỉnh triển khai dự án “Tăng cường các quyền chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ em vị thành niên và phụ nữ dân tộc thiểu số” do Tổ chức Adoptionscentrum (ACS – Thụy Điển) tài trợ, và dự án “Vì sự phát triển của nữ công nhân tỉnh Quảng Ninh” do Tổ chức Vòng tay Thái Bình (Pacific Links Foundation – PALS) hỗ trợ. Năm 2023, phối hợp UNICEF và Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) thực hiện dự án “Làm cha mẹ”, còn năm 2024 triển khai dự án “Tăng cường cải thiện sức khỏe, lồng ghép bình đẳng giới cho phụ nữ dân tộc thiểu số tại Bình Liêu” do Quỹ Liên Hợp Quốc (UNC) tài trợ. Tỉnh cũng phối hợp UNFPA thực hiện dự án “Ngôi nhà Ánh Dương” hỗ trợ nạn nhân bạo lực giới, và mở rộng hợp tác quốc tế trong khuôn khổ cơ chế Mê Kông – Lan Thương, ký kết Bản ghi nhớ hợp tác phụ nữ Việt – Trung giai đoạn 2024-2029. Các hoạt động này khẳng định vai trò tiên phong, năng động của Quảng Ninh trong thúc đẩy bình đẳng giới và lan tỏa giá trị nhân văn, tiến bộ.

Công tác phối hợp giữa các ngành, đơn vị, địa phương được thể chế hóa bằng các quy chế, kế hoạch liên ngành cụ thể, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ và kịp thời trong chỉ đạo, triển khai. Hoạt động thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ và chính sách đối với lao động nữ tại địa phương, doanh nghiệp được duy trì thường xuyên, góp phần phát hiện, chấn chỉnh kịp thời các bất cập, hạn chế. Nhờ đó, bình đẳng giới trên các lĩnh vực của đời sống xã hội ở Quảng Ninh tiếp tục có những bước tiến vững chắc, thực chất, tạo nền tảng quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, tiến bộ và công bằng xã hội.