RockAI thu hút giới điệu mộ toàn cầu bởi khả năng hoạt động ngoại tuyến

Giống như những năm trước, Hội nghị Trí tuệ nhân tạo Thế giới (WAIC) vẫn thu hút lượng lớn giới chuyên gia công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, lần này, bầu không khí lại khác hẳn.

Theo Kr Asia, sự hào hứng trong sự kiện năm nay không tập trung ở các mô hình nền tảng (foundation model), thay vào đó, một câu hỏi mới vang lên khắp hội trường từ cả nhà triển lãm lẫn khách tham quan: “Liệu có ứng dụng thực tế nào không?”.

Sau ba năm giới thiệu rầm rộ, người dùng dường như đã mệt mỏi với màn trình diễn ấn tượng trên bảng xếp hạng. Năm 2025, sau sự trỗi dậy bất ngờ của DeepSeek và làn sóng sụp đổ của nhiều dự án AI, giới startup và nhà đầu tư đang rơi vào trạng thái lo lắng và buộc phải hành động gấp rút. 

Tất nhiên, không phải ai cũng chạy đua theo dòng chảy này. Có một nhà phát triển mô hình nền tảng, trụ sở tại Thượng Hải, đã âm thầm xuất khẩu công nghệ sang châu Phi, Trung Đông, châu Âu, Đông Nam Á và Nga.

Công ty này tập trung vào “trí tuệ ngoại tuyến” (offline intelligence), đẩy giới hạn triển khai mô hình lớn tới thiết bị chi phí thấp. Công nghệ của họ cho phép AI xử lý thời gian thực trên máy tính AI cấu hình thấp, Điện thoại thông minh, drone và robot – tất cả đều không cần kết nối internet. Tại những khu vực kết nối mạng kém ổn định như châu Phi, Nga và Trung Đông, khả năng xử lý tại chỗ không chỉ là điểm cộng mà là yếu tố sống còn.

Công ty gần như không quảng bá rầm rộ, không triển khai các chiến dịch tiếp thị. Trong nội bộ, đội ngũ gọi mục tiêu của mình không phải là “trở nên cao siêu”, mà là “thâm nhập vào chợ Hoa Cường Bắc”.

Với người ngoài, đó có thể là mục tiêu khiêm tốn. Nhưng với dân trong ngành, điều đó mang một hàm ý khác: Hoa Cường Bắc – một khu vực ở Thâm Quyến – là trung tâm thiết bị điện tử cạnh tranh nhất thế giới, nổi tiếng với tốc độ ra hàng nhanh, lợi nhuận mỏng và sản xuất quy mô lớn. Đây là nơi kiểm chứng giá trị thực sự, tạo ra các kỳ lân công nghệ và không “ồn ào”. Đó chính là RockAI.

KỲ LÂN THẦM LẶNG

Được thành lập vào tháng 6/2023, RockAI là công ty con do Stonehill Technology, doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc, nắm giữ phần lớn cổ phần. Sản phẩm chủ lực của họ là Yan, kiến trúc mô hình nền tảng đa năng được phát triển hoàn toàn từ đầu, không sử dụng cơ chế attention vốn đã trở thành tiêu chuẩn. Thay vào đó, Yan được thiết kế để hỗ trợ tính toán AI thời gian thực, hoạt động ngoại tuyến trên thiết bị công suất thấp.

Khác với phương pháp thông thường như nén hay rút gọn mô hình lớn, RockAI xây dựng kiến trúc từ những nguyên lý đầu tiên. Họ không học theo thiết kế của OpenAI, Meta, DeepSeek hay bất kỳ mô hình phổ biến nào.

Tại WAIC năm nay, RockAI trình làng phiên bản Yan 2.0, mở rộng khả năng đa phương tiện sang cả video và tích hợp đơn vị bộ nhớ thần kinh – giúp mô hình học hỏi một cách tự chủ.

Đặc tính nổi bật của mô hình bao gồm: tiêu thụ điện năng thấp, hiệu suất cao, khả năng hoạt động ngoại tuyến và cấu trúc phi-transformer. Chính những yếu tố này giúp thu hút khách hàng đến với RockAI.

TRÍ TUỆ NGOẠI TUYẾN TRONG THỰC TIỄN

Tại MWC 2025 ở Barcelona, một nhà cung cấp đã giới thiệu máy tính AI PC sử dụng mô hình của RockAI. Phản hồi từ thị trường được mô tả là “bùng nổ”. Các nhà phân phối từ châu Âu, châu Phi và Nga lập tức đặt hàng. Một số đối thủ thậm chí không tin rằng một mô hình như vậy có thể chạy ngoại tuyến với mức giá hợp lý.

Sự phấn khích này phản ánh nhu cầu ngày càng lớn: nhiều người dùng quốc tế thực sự cần khả năng xử lý ngoại tuyến.

Hãy xét tính năng phổ biến nhất của RockAI: trợ lý họp thông minh – ghi chép nội dung, phiên dịch, ghi chú và tóm tắt cuộc họp theo thời gian thực. Mặc dù công cụ này đã trở nên phổ biến trong hệ sinh thái công nghệ Trung Quốc, nhưng lại là đột phá với nhiều doanh nghiệp nước ngoài – nơi dữ liệu phải được bảo mật nghiêm ngặt và cấm xử lý qua đám mây. Với họ, AI cục bộ là điều cần thiết, chứ không đơn thuần là tiện ích.

Kết nối mạng cũng là vấn đề thường gặp. Các thiết bị hoạt động ổn định trong môi trường 5G của Trung Quốc dễ gặp trục trặc ở nước ngoài, nơi chi phí mạng vừa đắt đỏ vừa chập chờn. Ở một số khu vực, cảnh chờ 10 phút rồi hiện lỗi kết nối là quá quen thuộc.

Ngay cả ở Trung Quốc, nhu cầu triển khai mô hình nền tảng trực tiếp trên thiết bị và tạo ra sự khác biệt ở cấp độ sản phẩm ngày càng tăng.

Trước đây, tính năng AI cao cấp như nhận diện khuôn mặt, giọng nói hay ký tự quang học chỉ xuất hiện trên thiết bị đắt tiền. Nhưng nhờ sự tiến bộ về thuật toán, chip, micro và camera, chúng ngày càng xuất hiện ở cả điện thoại bình dân, thậm chí thiết bị ngoại tuyến như đèn, tủ lạnh, máy giặt hay nồi cơm điện. Đây là quy luật quen thuộc của công nghệ, giờ đây, mô hình nền tảng cũng đang đi theo con đường đó.

Thiết bị tích hợp công nghệ của RockAI hiện đã được sản xuất với số lượng đáng kể. Khách hàng của công ty bao gồm nhiều thương hiệu điện tử tiêu dùng, nhà sản xuất điện thoại, công ty robot, nhà cung cấp chip ô tô và cả nhà sản xuất thiết bị gia dụng hay kính thông minh. Phần lớn trong số họ có trụ sở hoặc hoạt động tại Hoa Cường Bắc – nơi sự nhạy bén với thị trường là yếu tố sống còn.

MÔ HÌNH CÓ KÝ ỨC

Khi cuộc đua mô hình lớn bắt đầu hạ nhiệt, nhiều công ty chuyển hướng hoặc chuẩn bị IPO. Trong khi đó, RockAI vẫn lặng lẽ đưa sản phẩm ra thị trường toàn cầu. Nền tảng công nghệ tích lũy cùng năng lực kỹ thuật đã giúp họ vượt qua nhiều đối thủ. Đây là một trong những cái tên có ảnh hưởng thầm lặng nhưng sâu rộng nhất trong lĩnh vực mô hình nền tảng.

Tham vọng của RockAI không dừng lại ở điện thoại, laptop hay đồ gia dụng. Mục tiêu dài hạn của họ là trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) – điều được thể hiện rõ qua Yan 2.0, nơi “trí nhớ” là một tính năng cốt lõi.

Để minh chứng, RockAI đã trình diễn chú chó robot vận hành trên Yan 2.0, cho thấy mô hình “có thể ghi nhớ” trông sẽ như thế nào.

Khác với mô hình truyền thống phụ thuộc vào công cụ hỗ trợ tìm kiếm như RAG (truy xuất tri thức bên ngoài), RockAI tích hợp bộ nhớ ngay trong tham số mô hình. Điều này cho phép thiết bị ghi nhớ dài hạn và hiểu người dùng theo cách cá nhân hóa hơn.

Đây không đơn thuần là bộ nhớ tạm thời. Thông qua tương tác lặp lại với người dùng, bộ nhớ sẽ phát triển, giúp thiết bị nhận diện và thích nghi với từng cá nhân. Kết quả là thiết bị trở thành phần mở rộng về nhận thức – không còn đơn thuần là công cụ, bởi tất cả đều diễn ra trên thiết bị nên quá trình này được bảo mật, riêng tư và nhanh chóng.

RockAI lập luận rằng: giống như trí tuệ con người hình thành nhờ ký ức và trải nghiệm, AI cũng phải trải qua quá trình tương tự nếu muốn trở thành trợ lý thực sự. Chỉ khi ghi nhớ sở thích, bối cảnh và tương tác trong quá khứ, mô hình mới có thể mang lại dịch vụ cá nhân hóa.

Theo RockAI, khi mọi thiết bị đều có thể nhớ và học, chúng sẽ không còn là hệ thống độc lập. Thay vào đó, chúng trở thành mạng lưới trí tuệ, có thể chia sẻ kinh nghiệm và cùng tiến hóa. Công ty tin rằng mô hình học phân tán là bước đi không thể thiếu trên hành trình đến với AGI.

Có thể còn quá sớm để bàn luận nghiêm túc về AGI. Nhưng ngay cả khi ngành công nghệ đang tập trung vào thời điểm hiện tại thì các mô hình nền tảng đang ở ngã rẽ quan trọng.

Một mặt, cuộc đua xây dựng mô hình khổng lồ đã chậm lại. Nhiều dự án đình đám thất bại. Ngành công nghiệp đang tái cấu trúc và thu hẹp quy mô. Mặt khác, nhu cầu thực tế từ nhà sản xuất thiết bị, thương hiệu và người dùng trên toàn cầu vẫn rất lớn và chưa được đáp ứng.

Khoảnh khắc này khiến người ta nhớ lại năm 2017 – khi Huawei, Apple và Samsung lần đầu ra mắt chip điện thoại hỗ trợ AI, đánh dấu sự chuyển dịch của AI từ nền tảng đám mây sang thiết bị cá nhân.

Giờ đây, năm 2025, trong bối cảnh ngành công nghệ trở nên thận trọng hơn, RockAI đang âm thầm tiến bước. Thay vì tiếp tục chạy đua tạo ra mô hình siêu lớn, tốn hàng tỷ USD và đòi hỏi hạ tầng mạnh (như cloud), ngành AI có thể đang dịch chuyển sang hướng thực tế hơn.