Từ vụ Ngân 98: Khi lối sống “khoe thân, khoe của” thành công cụ kiếm tiền

Sự hào nhoáng trên mạng vô tình tạo ra uy tín

Vụ việc DJ Ngân 98 – tên thật là Võ Thị Ngọc Ngân (SN 1998, quê Bình Định, nay thuộc tỉnh Gia Lai) – bị khởi tố và bắt tạm giam về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, theo Điều 193 Bộ luật Hình sự thu hút sự chú ý của dư luận.

Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng chi phối giới trẻ, câu chuyện của Ngân 98 là lời nhắc nhở đắt giá về những hệ lụy từ lối sống phông bạt, khoe khoang, kiếm tiền qua hình ảnh nóng bỏng, khoe thân, lợi dụng sự nổi tiếng trên mạng xã hội kinh doanh bất chính.

DJ (người chọn và chơi các bản thu âm) Ngân 98 nổi tiếng trên mạng xã hội sau nhiều lần phẫu thuật thẩm mỹ. Cô từng bị phạt vì ăn mặc phản cảm, từng bị phát hiện dương tính với ma túy.

Trên các nền tảng mạng xã hội, nữ DJ thu hút từ 1,4 đến 2,6 triệu lượt theo dõi nhờ các hình ảnh, video khoe lối sống xa hoa choáng ngợp với “nhà 80 tỷ đồng”, “xe 20 tỷ đồng”, cùng nhiều bất động sản…

Đặc biệt, Ngân 98 không ngần ngại biến cơ thể mình thành nội dung thu hút sự chú ý, biến những bài đăng các hình ảnh trong trang phục hở hang, phản cảm, thậm chí bị nhận xét là “mặc cũng như không” thành nguồn thu.

Vài năm nay, cô kinh doanh mỹ phẩm, thực phẩm hỗ trợ giảm cân và được nhiều người biết đến với một số hoạt động từ thiện.

Mới đây, Ngân 98 bị Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TPHCM khởi tố, bắt tạm giam về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm. Đáng chú ý kết quả giám định của Phân viện Khoa học Hình sự, Bộ Công an, xác định một số mẫu (viên collagen) do Ngân 98 sản xuất có chứa hai hoạt chất bị cấm vì nguy cơ gây rối loạn tim mạch, tăng huyết áp và ung thư.

Hành vi của Ngân 98 không chỉ lừa dối người tiêu dùng, mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ trẻ – đối tượng chính của các chiến dịch quảng cáo “giảm cân thần tốc” mà Ngân 98 từng “bảo chứng” bằng hình ảnh cơ thể “chuẩn chỉnh” của mình.

Từ vụ việc, nhiều ý kiến cho rằng, lý do khiến các chị em sẵn sàng mua sản phẩm của Ngân 98 là bởi tin vào hình ảnh thành công trên mạng ảo được nữ DJ xây dựng bằng nhiều chiêu trò.

Gần đây, không riêng gì Ngân 98, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều trường hợp tương tự, gây chú ý bằng hình ảnh, phát ngôn gây sốc, lối sống phô trương. Nhiều trường hợp lợi dụng sự nổi tiếng trên mạng để trục lợi, lừa dối người tiêu dùng.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, PGS.TS Phạm Mạnh Hà – chuyên gia tâm lý giáo dục, giảng viên cao cấp Khoa Khoa học và Công nghệ Giáo dục (Đại học Bách khoa Hà Nội) – cho rằng, các cá nhân như Ngân 98 đăng tải hình ảnh nóng bỏng, video khoe lối sống xa hoa để xây dựng hình tượng thành công giả tạo, nhưng lại chiếm được lòng tin của nhiều người.

Theo PGS.TS Phạm Mạnh Hà, một bộ phận giới trẻ đang nhận thức sai lầm về sự nổi tiếng và thành công.

Con người ai cũng khao khát cuộc sống giàu có và đầy đủ. Đặc biệt, những người trẻ, khi nhìn thấy người cùng lứa tuổi có cuộc sống nhiều người mơ ước, họ càng thêm khâm phục. Họ so sánh bản thân với những người “thành công” nhanh chóng và dễ bị cuốn hút bởi hình ảnh hào nhoáng trên mạng.

“Sự hào nhoáng trên mạng tạo ra uy tín giúp những người như Ngân 98 thao túng được công chúng. Trong khi đó, một bộ phận người trẻ lại coi những lời nói, hành động “người nổi tiếng” này chia sẻ trên mạng là thật và coi đó là tiêu chuẩn cho mình. Điều này vô cùng nguy hiểm”, PGS.TS Phạm Mạnh Hà chia sẻ.

Cũng theo chuyên gia này, thuật toán mạng xã hội ưu tiên nội dung gây chú ý. Nền kinh tế chú ý tạo điều kiện cho những nội dung này nở rộ, càng gây sốc, tò mò thì người đăng tải càng kiếm được nhiều tiền.

Thực tế, đã có những người kiếm được tiền từ việc tận dụng các nội dung nhảm nhí, chửi bới, gây sốc, thu hút được nhiều lượt xem, follow (theo dõi). Điều này kích thích những người trẻ ngộ nhận, họ lao vào xây kênh bằng mọi giá, bằng nhiều chiêu trò bởi thực tế họ có thể được lợi, có tiền.

Niềm tin mù quáng tạo ra nhiều hệ lụy

PGS.TS Phạm Mạnh Hà cho rằng, niềm tin mù quáng này tạo ra nhiều hệ lụy. Trước tiên, người trẻ sẽ nhầm lẫn giữa nổi tiếng và thành công. Họ tìm cách nổi tiếng từ nhiều chiêu trò như khoe thân, tạo nội dung lố lăng, bỏ qua lao động chân chính, chạy theo “lối tắt” (tư duy ngắn hạn, bất chấp hậu quả).

“Hội chứng FOMO (Fear Of Missing Out) – hội chứng sợ bị bỏ lỡ – khiến nhiều người trẻ muốn làm giàu thật nhanh. Thấy người khác nổi tiếng, họ cũng sốt ruột, tìm mọi cách để nổi tiếng và thành công ngay lập tức, không màng đến hậu quả hay thậm chí phạm phải điều cấm của pháp luật”, PGS.TS Phạm Mạnh Hà nói.

Những người cống hiến thực sự ít được chú ý, trong khi “thần tượng lệch lạc” như Ngân 98 lại có hàng triệu lượt ủng hộ.

Điều này vô tình khuyến khích việc tận dụng hành vi phản cảm để kiếm tiền, dẫn đến suy giảm giá trị đạo đức, thúc đẩy kinh doanh hàng hóa kém chất lượng. Giới trẻ còn dễ rơi vào ảo tưởng, không trau dồi bản thân mà chỉ chạy theo những điều phù phiếm.

Thạc sĩ truyền thông Phạm Công Nhật – giảng viên truyền thông tại TPHCM – cũng từng chia sẻ, cùng với sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội, các trào lưu văn hóa xuất hiện ngày càng dễ dàng và nhanh chóng trên không gian mạng, ảnh hưởng mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến đời sống tâm lý, tình cảm của người trẻ hiện nay.

Bên cạnh những trào lưu tốt là những mối nguy từ trào lưu văn hóa lệch chuẩn. Để trở thành “điểm nhấn” trong dòng chảy đó, nhiều người trẻ đã không ngần ngại tạo ra những trào lưu không tích cực để “câu like”, “câu view”.

Điều này khiến không ít người, đặc biệt là một bộ phận học sinh, sinh viên gen Z có xu hướng thần tượng những hiện tượng khoe mẽ lối sống giàu sang, xa hoa, sành điệu…

Việc này có thể đến từ những suy nghĩ ngây thơ do thế giới quan còn mỏng và tư duy phản biện không sâu, bị tâm lý FOMO ảnh hưởng ngay cả khi chưa có thông tin để kiểm chứng.

Chính vì vậy, PGS.TS Phạm Mạnh Hà đưa ra lời khuyên, người trẻ phải có năng lực tư duy phản biện, luôn luôn phải đặt câu hỏi tại sao, không nên mù quáng tin vào hình ảnh hào nhoáng, cần kiểm chứng và nhận diện sự nhập nhèm giữa nổi tiếng và thành công thực sự.

“Thành công thực sự phải dựa trên sự nỗ lực, kiên trì và những giá trị đóng góp cho xã hội. Thành công không bao giờ đến nhất thời mà là cả quá trình cố gắng, muốn có điều đó phải tích lũy được kinh nghiệm, kỹ năng chứ không phải trông chờ vào sự hào nhoáng bề ngoài, thiếu đi nền tảng vững chắc”, vị chuyên gia nhấn mạnh.