Việt Nam – Nhật Bản tăng cường hợp tác chuyển đổi số, bán dẫn, năng lượng nguyên tử, AI

Sáng ngày 28/4, tại Hà Nội, sau khi tiến hành hội đàm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã chứng kiến lễ trao các văn kiện hợp tác quan trọng giữa các bộ, ngành, cơ quan của hai nước.

Đây là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Ishiba Shigeru đến Việt Nam kể từ khi ông nhậm chức và cũng là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Nhật Bản đến Việt Nam sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên “Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” vào tháng 11/2023.

Hai Thủ tướng bày tỏ vui mừng trước sự phát triển mạnh mẽ, toàn diện, thực chất của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Nhật Bản vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới sau hơn 1 năm nâng cấp, khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ, tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác song phương Việt Nam – Nhật Bản hướng tới kỷ nguyên mới của Việt Nam.

Các văn kiện được trao trước sự chứng kiến của hai Thủ tướng gồm:

Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam và Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, KH&CN Nhật Bản về hợp tác nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực bán dẫn.

Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Việt Nam và Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, KH&CN Nhật Bản về hợp tác phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn.

Bản thỏa thuận khung về việc dạy tiếng Nhật ở trường phổ thông Việt Nam giữa Bộ GD&ĐT Việt Nam và Đại sứ quán Nhật Bản.

Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản về việc thúc đẩy các dự án hợp tác song phương trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng.

Dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước

Ngay sau hội đàm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã có cuộc gặp gỡ báo chí chung thông báo kết quả hội đàm.

Trước sự chứng kiến của đại biểu cấp cao, phóng viên báo chí hai nước và quốc tế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, ông và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru vừa có cuộc hội đàm rất thành công. Việt Nam hoan nghênh Thủ tướng Nhật Bản và Phu nhân thăm Việt Nam; trân trọng tình cảm của Nhật Bản nói chung và của Thủ tướng Nhật Bản và Phu nhân nói riêng đối với Việt Nam, trên tinh thần chân thành, tin cậy, thực chất, hiệu quả, cùng có lợi.

Cho biết hai bên có nhiều việc phải làm, câu chuyện để nói, thành quả để tự hào và nhiều vấn đề có thể chia sẻ, thông cảm, giúp đỡ lẫn nhau, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, chuyến thăm của Thủ tướng Ishiba Shigeru và Phu nhân tới Việt Nam là dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước; tạo động lực, truyền cảm hứng mới để thúc đẩy quan hệ hợp tác Việt Nam – Nhật Bản ngày càng sâu sắc, thực chất, hiệu quả hơn.

Trong đó, thúc đẩy chuyến thăm của Nhà vua Nhật Bản và Hoàng hậu tới Việt Nam và Tổng Bí thư Tô Lâm tới Nhật Bản; giải quyết các khó khăn, vướng mắc tại các dự án hợp tác giữa hai bên; đồng thời nhất trí các định hướng lớn trong quan hệ Việt Nam – Nhật Bản thời gian tới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, tại hội đàm, ông và Thủ tướng Nhật Bản nhất trí các định hướng lớn để nâng cao quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Nhật Bản lên tầm cao mới; tiến vào kỷ nguyên mới; xác định các trụ cột mới của quan hệ hai nước, nhất là hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (CĐS), đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nông nghiệp, lao động, hợp tác địa phương, giao lưu nhân dân, du lịch…

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, hai bên nhất trí tăng cường mạnh mẽ tin cậy chính trị và nâng cao hiệu quả các cơ chế đối thoại, hợp tác trên các lĩnh vực; đẩy mạnh giao lưu, tiếp xúc trên tất cả kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội với nhiều hình thức linh hoạt; thúc đẩy cơ chế hóa gặp gỡ giữa hai Thủ tướng; nhất trí nâng cấp cơ chế Đối thoại Đối tác chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao lên Đối thoại 2+2 cấp Thứ trưởng Ngoại giao – Quốc phòng và tổ chức phiên họp đầu tiên ngay trong năm 2025.

Hai bên cũng nhất trí tiếp tục làm sâu sắc hơn hợp tác kinh tế, đầu tư, thương mại thông qua trao đổi, thúc đẩy hợp tác ODA thế hệ mới cho các dự án hạ tầng chiến lược; đẩy nhanh và đặt tiến độ cụ thể đối với nhiều dự án mang tính biểu tượng của quan hệ hai nước.

Thủ tướng cho biết, trong bối cảnh tình hình kinh tế quốc tế hiện nay cần đề cao chủ nghĩa đa phương, kêu gọi hợp tác quốc tế, hai bên nhất trí tăng cường liên kết kinh tế, hỗ trợ nhau, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho nhau cùng phát triển.

Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; tiếp tục xem xét mở rộng thị trường cho các hàng hóa có thế mạnh của Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ về quyết tâm tăng trưởng cao, hợp tác kinh tế, phát triển bền vững và các biện pháp cải thiện môi trường đầu tư quyết liệt của Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, trong đó có Nhật Bản.

Hợp tác CĐS, bán dẫn, lượng tử, năng lượng nguyên tử, AI

Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác CĐS, bán dẫn, lượng tử, năng lượng nguyên tử, Trí tuệ nhân tạo (AI), nghiên cứu sâu Internet vạn vật, điện toán đám mây…; tổ chức khóa họp lần thứ 5 Ủy ban hỗn hợp về Khoa học Công nghệ tại Nhật Bản trong năm 2026. Hai bên cũng trao đổi về khả năng nghiên cứu thành lập cơ chế hợp tác mới về khoa học công nghệ theo hướng hợp tác công – tư.

Thủ tướng Ishiba Shigeru khẳng định sẽ hỗ trợ các dự án nghiên cứu chung, đào tạo 250 tiến sĩ ngành Bán dẫn của Việt Nam thông qua Dự án hợp tác Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Nhật Bản – ASEAN (NEXUS).

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Thủ tướng Nhật Bản quan tâm, hỗ trợ cộng đồng 70 doanh nghiệp và 5.000 kỹ sư công nghệ thông tin của Việt Nam đang hoạt động tại Nhật Bản tham gia tích cực vào chuỗi cung ứng công nghệ thông tin và quá trình CĐS của Nhật Bản.

Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác chuyển đổi xanh. Việt Nam hoan nghênh Nhật Bản hỗ trợ 15 dự án chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải ròng bằng 0 với quy mô hơn 20 tỷ USD trong khuôn khổ “Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á” (AZEC) do phía Nhật Bản đề xuất.

Hai bên cũng nhất trí khai thác hiệu quả hơn tiềm năng trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao gắn với bảo đảm chuỗi cung ứng lương thực, đảm bảo an ninh lương thực cho nhau; kết nối nguồn nhân lực, hợp tác địa phương, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân, du lịch. Hai bên nhất trí phối hợp tích cực hướng tới tổ chức Diễn đàn địa phương Việt Nam – Nhật Bản tại Việt Nam vào cuối năm 2025.

Thủ tướng Ishiba Shigeru đánh giá cao đóng góp quan trọng của cộng đồng hơn 600.000 người Việt Nam tại Nhật Bản.

Nhật Bản nhất trí hỗ trợ Việt Nam tổ chức thành công Năm APEC 2027. Việt Nam sẽ cử đoàn tham dự hoạt động Ngày Việt Nam tại Triển lãm quốc tế Osaka Kansai 2025.

Thủ tướng Ishiba Shigeru khẳng định, với vị trí, vai trò của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, sự phát triển vượt bậc của Việt Nam thời gian qua cũng như các định hướng phát triển thời gian tới, Nhật Bản dành ưu tiên và coi trọng hợp tác với Việt Nam, vì sự phát triển của mỗi nước và cho hòa bình, hợp tác, phát triển trong khu vực. Trên cơ sở đó, sau hội kiến giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Nhật Bản, hai Thủ tướng đã có cuộc hội đàm thành công rất tốt đẹp. Hai bên nhất trí thúc đẩy nâng cấp quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực: chính trị, ngoại giao, kinh tế, quốc phòng, an ninh, giáo dục đào tạo, giao lưu nhân dân…

Trong bối cảnh thế giới có những biến động khó lường, khó khăn, thách thức đan xen, ảnh hưởng tới khu vực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, Nhật Bản hoan nghênh Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng; ủng hộ Việt Nam phát triển công nghệ bán dẫn, chuyển đổi xanh…/.