Thị trường AI tại Việt Nam đã chuyển từ trào lưu thành trọng tâm

Trong vài năm trở lại đây, Trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam không chỉ là một từ khóa “hot” trong các hội thảo công nghệ hay báo cáo chiến lược, mà đã trở thành một phần cốt lõi trong hành trình chuyển đổi số của quốc gia. Với dân số trẻ, lực lượng kỹ sư công nghệ tăng nhanh và sự quan tâm ngày càng lớn từ cả Chính phủ lẫn doanh nghiệp, Việt Nam đang chứng kiến sự dịch chuyển rõ rệt từ “thử nghiệm” sang “triển khai thực tế” các ứng dụng AI trong mọi lĩnh vực, từ giáo dục, y tế đến công nghiệp, giao thông.

Dẫn đầu trong hành trình này là các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Intel. Hiện công ty không chỉ cung cấp nền tảng công nghệ, mà còn tích cực đồng hành trong công tác đào tạo, phổ cập, và xây dựng hệ sinh thái AI bền vững tại Việt Nam. Trong cuộc phỏng vấn gần đây, ông Phùng Việt Thắng, Giám đốc Quốc gia Khối Kinh doanh, Marketing và Truyền thông của Intel Việt Nam, đã chia sẻ về sự chuyển mình của thị trường AI trong nước, những nỗ lực đào tạo nhân lực AI cho tương lai và chiến lược mở rộng các ứng dụng thực tiễn của AI mà Intel đang triển khai.

“AI không còn là một trào lưu hay xu hướng công nghệ nhất thời nữa. AI đã trở thành trọng tâm trong phát triển kinh tế – xã hội và chiến lược của cả quốc gia và doanh nghiệp,” ông Phùng Việt Thắng, Giám đốc Quốc gia Khối Kinh doanh, Marketing và Truyền thông của Intel Việt Nam nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn mới đây.

Theo ông Phùng Việt Thắng, sự nhạy bén và cởi mở với công nghệ của người Việt, đặc biệt là thế hệ Gen Z, là một lợi thế lớn. Với dân số trẻ và năng động, Việt Nam đã chứng kiến sự ứng dụng rộng rãi của AI trong nhiều lĩnh vực, từ các tác vụ đơn giản như chỉnh sửa ảnh, video, đến các giải pháp phức tạp trong kinh doanh và quản lý.

Báo cáo Chỉ số Sẵn sàng Ứng dụng AI 2024 của Oxford Insights xếp Việt Nam ở vị trí 52/188 quốc gia, với điểm số trung bình 61.42, tăng 7 bậc so với năm 2023. Kết quả này giúp Việt Nam giữ vững vị trí thứ 5 trong khu vực Đông Nam Á, khẳng định tiềm năng trong việc khai thác AI để cung cấp dịch vụ công hiệu quả. Báo cáo đánh giá dựa trên 39 chỉ số, bao gồm năng lực kỹ thuật số, khả năng công nghệ và hạ tầng dữ liệu. Tuy nhiên, ông Thắng nhấn mạnh rằng khoảng cách giữa lý thuyết và ứng dụng thực tiễn vẫn là một thách thức lớn. Để bắt kịp làn sóng AI toàn cầu, Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào kỹ năng chuyên sâu, nhận thức về hạ tầng công nghệ và các giải pháp tiết kiệm chi phí.

Trả lời câu hỏi về thách thức lớn nhất khi đào tạo AI cho nhân viên và ứng dụng AI vào công việc tại các doanh nghiệp Việt Nam, đại diện Intel dẫn lại số liệu từ Chỉ số Sẵn sàng AI (AI Readiness Index) năm 2024 do Cisco công bố, cho thấy mức độ sẵn sàng về AI của các tổ chức Việt đang có dấu hiệu giảm. Từ đó, ông chỉ ra một số nguyên nhân cốt lõi, đồng thời chia sẻ những giải pháp mà Intel đang triển khai nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua rào cản trong hành trình chuyển đổi số.

Theo Chỉ số Sẵn sàng AI 2024 của Cisco, chỉ 22% tổ chức tại Việt Nam hoàn toàn sẵn sàng triển khai AI, giảm so với 27% năm 2023, phản ánh những rào cản về kỹ năng chuyên sâu và nhận thức công nghệ. Nhiều doanh nghiệp nhỏ vẫn nghĩ cần GPU đắt đỏ và hạ tầng đám mây để áp dụng AI, dẫn đến chậm triển khai. Tuy nhiên, nghiên cứu của Intel cho thấy 60% ứng dụng AI có thể chạy hiệu quả trên bộ xử lý đa dụng như Core Ultra – tích hợp CPU, NPU, GPU – giúp tiết kiệm chi phí. Intel thúc đẩy hướng tiếp cận AI phân tán qua AI PC, edge computing, và các bộ xử lý Xeon, Gaudi để hỗ trợ doanh nghiệp triển khai AI linh hoạt, chi phí thấp. Ngoài ra, bộ công cụ OpenVINO™ giúp tối ưu mô hình AI ngay trên thiết bị cá nhân, đã được tích hợp vào nhiều phần mềm phổ biến như Audacity, GIMP và FFmpeg.

 Intel đang tiên phong trong việc phổ cập AI thông qua các sáng kiến như “AI for Citizens” và “Trí tuệ nhân tạo cho cộng đồng” (AI for All). Chiến dịch “AI for Citizens”, thuộc chương trình Intel Digital Readiness, được triển khai tại nhiều quốc gia với mục tiêu giúp người dân ở mọi độ tuổi và trình độ tiếp cận AI một cách dễ hiểu. Chương trình tập trung vào ba mục tiêu chính: nâng cao nhận thức về AI (AI Awareness), khơi gợi hứng thú học tập (AI Appreciation), và khuyến khích người dân chủ động khám phá công nghệ này (AI Adaptation). Nội dung được thiết kế thực tiễn, giúp loại bỏ những hiểu lầm phổ biến và nhận diện tiềm năng ứng dụng AI trong đời sống.

“Chiến dịch này được triển khai tại nhiều quốc gia để người dân, bất kể độ tuổi hay trình độ đều có thể tiếp cận công nghệ AI một cách dễ hiểu và thiết thực”, ông Thắng nói.

Tại Việt Nam, Intel hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) trực thuộc Bộ Tài chính để triển khai chương trình “AI for All”, chính thức ra mắt vào đầu tháng 4/2025. Chương trình này hướng đến việc phổ cập kiến thức cơ bản về AI đến mọi tầng lớp nhân dân, từ học sinh, sinh viên đến người lao động. Ngoài ra, Intel còn hợp tác với Tập đoàn Viettel, ký biên bản ghi nhớ tại Hội nghị Di động Thế giới 2024, để cùng phát triển và thử nghiệm các giải pháp AI, 5G, thiết bị thông minh và trung tâm dữ liệu. Intel không chỉ cung cấp công nghệ mà còn hỗ trợ quyền tiếp cận sớm các giải pháp phần cứng và phần mềm tiên tiến, giúp các doanh nghiệp như Viettel tối ưu hóa hạ tầng số và chuẩn bị cho giai đoạn thương mại hóa.

Về giáo dục, Intel triển khai các chương trình như “AI for Youth” và “AI for Future Workforce” để đào tạo thế hệ trẻ và lực lượng lao động tương lai. Khóa học “AI for Future Workforce” đã thu hút 60 học viên từ 17 trường đại học tại Việt Nam, với mục tiêu trang bị kiến thức và kỹ năng về AI. Sau khóa học, các học viên được kỳ vọng sẽ xây dựng khung chương trình giảng dạy, đào tạo lại cho sinh viên để nâng cao khả năng tuyển dụng. Intel cũng tổ chức các cuộc thi như AI Global Impact Festival 2024, nơi một nhóm sinh viên từ Học viện Bưu chính Viễn thông đã giành chiến thắng với dự án cứu nạn ứng dụng AI, góp phần nâng cao nhận thức và nuôi dưỡng tài năng trẻ.

Trao đổi thêm, đại diện Intel cho biết tập đoàn không chỉ cung cấp phần cứng tiên tiến như vi xử lý Xeon, bộ tăng tốc Gaudi hay dòng Intel Core Ultra tích hợp NPU, mà còn phát triển một hệ sinh thái AI toàn diện với phần mềm như OpenVINO™ và mạng lưới hơn 100 đối tác phát triển phần mềm độc lập (ISV). Hệ sinh thái này hỗ trợ triển khai AI trên nhiều nền tảng, từ trung tâm dữ liệu, điện toán biên đến thiết bị cá nhân (AI PC), mở ra tiềm năng ứng dụng trong các lĩnh vực như sản xuất, y tế, giáo dục và giao thông.

Trong y tế, Intel hợp tác với Medical Informatics Corp để triển khai nền tảng Sickbay™, một hệ thống giám sát bệnh nhân và phân tích dự đoán dựa trên AI, cho phép xử lý dữ liệu sinh lý theo thời gian thực. Intel cũng phối hợp với Penn Medicine trong một nghiên cứu toàn cầu về phát hiện u não bằng công nghệ học liên kết và bảo mật phần cứng Intel SGX, sử dụng dữ liệu từ 71 tổ chức y tế trên 6 châu lục, cải thiện khả năng phát hiện khối u lên đến 33%. Tại Việt Nam, Intel hỗ trợ một bệnh viện tư triển khai hệ thống chẩn đoán hình ảnh tích hợp AI – Critical Care Suite trên thiết bị Optima XR240amx (GE).

Trong giáo dục, ngoài các chương trình đào tạo, Intel khuyến khích sáng tạo thông qua các cuộc thi như AI Global Impact Festival. Trong giao thông, công ty con Mobileye của Intel phát triển các hệ thống hỗ trợ lái xe thông minh và nền tảng xe tự lái, mở ra tiềm năng cho các đô thị thông minh tại Việt Nam. Để giải quyết thách thức về chi phí, Intel thúc đẩy các giải pháp như AI PC và điện toán biên, giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ ứng dụng AI hiệu quả mà không cần đầu tư lớn vào GPU chuyên dụng. Theo nghiên cứu của Intel, 60% ứng dụng AI hiện nay có thể vận hành tốt trên bộ xử lý đa dụng, giảm phụ thuộc vào hệ thống đám mây.

Với tầm nhìn dài hạn, Intel cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình khai thác sức mạnh của AI, không chỉ trong sản xuất mà còn trong các lĩnh vực then chốt như y tế, giáo dục và giao thông. Bằng cách cung cấp công nghệ tiên tiến, xây dựng hệ sinh thái toàn diện và thúc đẩy giáo dục, Intel đang góp phần xây dựng một tương lai nơi AI trở thành công cụ thiết thực phục vụ con người và cộng đồng Việt Nam.

Thúy Hạnh