AI và blockchain là đòn bẩy nâng tầm quốc gia
Trong khuôn khổ Tuần lễ Công nghệ chuỗi khối (blockchain) và Trí tuệ nhân tạo (AI) – Super Vietnam 2025, Hội nghị Kết nối và phát triển công nghệ chuỗi khối và trí tuệ nhân tạo với chủ đề “Hợp lực sáng tạo, Định hướng tương lai – Emerging Tech” diễn ra chiều 4/6. Hội nghị đã thu hút sự tham gia của các nhà quản lý chính sách, chuyên gia và doanh nghiệp (DN), nhằm nhìn nhận hành trình phát triển của blockchain và AI tại Việt Nam, trao đổi về những cơ hội, thách thức mới, đồng thời đề xuất hành động cho giai đoạn tiếp theo.
Những năm gần đây, blockchain và AI ngày càng phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội ứng dụng đa dạng và tạo bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số (CĐS) toàn cầu. Tại Việt Nam, thời gian qua, Đảng và Chính phủ đã ban hành các quy định chính sách, quy định pháp lý quan trọng để hoàn thiện hành lang phát triển hoặc công nghệ nói chung, AI và công nghệ blockchain nói riêng như: Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia; Quyết định 1236/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia phát triển công nghệ blockchain đến năm 2025; Quyết định 127/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển trí tuệ nhân tạo đến năm 2030…
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Thanh Tuyên, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), khẳng định AI và blockchain không chỉ là công nghệ, mà là nền tảng chiến lược giúp Việt Nam bước vào kỷ nguyên kinh tế số.
Theo đó, AI đang tạo ra đột phá trong sản xuất, tài chính, logistics, y tế và quản trị công. Công nghệ này giúp DN tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, đồng thời hỗ trợ chính phủ nâng cao hiệu quả dịch vụ công và an sinh xã hội. AI cũng là trụ cột quan trọng của chính phủ số, DN số và công dân số.
Cùng với đó, blockchain được đánh giá là công nghệ thúc đẩy minh bạch, chống tham nhũng, truy xuất nguồn gốc nông sản và tối ưu chuỗi cung ứng.
“Blockchain không chỉ phục vụ tài chính mà còn mở ra không gian mới cho khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo”, ông Tuyên nói.
Theo Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Việt Nam đặt mục tiêu đến 2030, Việt Nam thuộc top 4 ASEAN về AI, phát triển ít nhất 20 thương hiệu blockchain và vận hành 3 trung tâm thử nghiệm tại đô thị lớn.
Bên cạnh đó, Nghị định 182/2024/NĐ-CP được ban hành ngày 31/12/2024 về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư cho phép hỗ trợ tối đa 50% chi phí đầu tư ban đầu cho các DN có dự án R&D công nghiệp bán dẫn và AI. Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số cũng được xây dựng để thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ số phát triển trên nền các công nghệ mới.
Chính sách và khuôn khổ pháp lý thúc đẩy phát triển AI và blockchain
Trong phiên thảo luận đầu tiên với chủ đề “Chính sách và khuôn khổ pháp lý cho sự phát triển và ứng dụng blockchain và AI – Đột phá công nghệ thúc đẩy nền kinh tế số”, chia sẻ từ góc nhìn DN công nghệ lớn, ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng giám đốc FPT IS, cho biết AI đang trở thành trụ cột trong chiến lược chuyển đổi số của FPT, đặc biệt ở các lĩnh vực như công nghiệp bán dẫn và nền tảng công nghệ lõi.
Theo ông, sự hiện diện của AI không chỉ thay đổi cách DN vận hành mà còn buộc các nhà quản trị phải định hình lại tư duy quản lý toàn diện. Với mạng lưới hoạt động tại hơn 30 quốc gia, FPT có cơ hội tiếp cận trực tiếp với các mô hình và quy chuẩn pháp lý liên quan đến AI và blockchain, từ đó tích lũy được nhiều kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng chính sách phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
Tổng giám đốc FPT IS cũng chia sẻ về kế hoạch đào tạo 50.000 nhân lực AI chất lượng cao và triển khai 500.000 khóa học dành cho học sinh phổ thông trên cả nước, trong đó Đà Nẵng là địa phương đầu tiên được lựa chọn triển khai thí điểm.
“Chúng tôi kỳ vọng cùng Chính phủ xây dựng các giải pháp công nghệ quy mô lớn, đồng thời biến Đà Nẵng trở thành trung tâm phát triển nhân tài và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI”, ông Nguyễn Hoàng Minh cho biết.
Theo Tổng giám đốc FPT IS, thị trường lao động đang thay đổi dữ dội, với dự báo trong 5 năm tới có từ 300 triệu đến 1 tỷ công việc sẽ bị ảnh hưởng hoặc chuyển dịch. Trong bối cảnh đó, vai trò của đào tạo trở nên then chốt.
“Với cương vị là một trong những tập đoàn sở hữu chuỗi đơn vị đào tạo, chúng tôi luôn trăn trở, liên tục thử nghiệm nhiều mô hình nhằm đảm bảo học sinh, sinh viên có thể tiếp cận và thích nghi tốt với thị trường lao động mới,” ông Nguyễn Hoàng Minh chia sẻ.
Để đạt được điều đó, theo Tổng giám đốc FPT IS, trước tiên, chính phủ cần có những nghiên cứu sâu sắc hơn về chương trình đào tạo, cập nhật theo hướng mở và linh hoạt. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị đã chủ động thay đổi, tích hợp AI vào giáo trình giảng dạy, trong đó có cả những nội dung về đạo đức AI – một chủ đề mới nhưng quan trọng.
“Chúng tôi không chỉ kỳ vọng học sinh tiếp cận được AI, mà còn mong các em trở thành người sáng tạo lại, thiết kế nên thế hệ AI tiếp theo”..
Đồng quan điểm, TS. Võ Công Khôi, Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị khu vực III cũng nhấn mạnh vai trò tiên phong của các cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu trong ứng dụng và quản trị công nghệ mới như AI, blockchain.
Ông Võ Công Khôi đề xuất 3 nhóm chính sách nhằm thúc đẩy AI, blockchain.
Một là đào tạo nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực AI, blockchain.
Hai là ưu đãi thuế và hành chính cho DN khởi nghiệp công nghệ.
Ba là ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, như truy xuất nguồn gốc, định danh số, quản lý chuỗi cung ứng.
Viện nghiên cứu được kỳ vọng là nơi triển khai các mô hình “regulatory sandbox” hoặc “innovation sandbox” – thử nghiệm giải pháp mới trong môi trường an toàn trước khi nhân rộng. Đồng thời, cần đẩy mạnh nghiên cứu các vấn đề đạo đức, trách nhiệm và tác động xã hội khi ứng dụng công nghệ trên diện rộng.
“Đây là ba hướng đi thiết thực để khối học thuật góp phần thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia”, ông Võ Công Khôi kết luận.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Tổng giám đốc Alpha Asimov Robotics, phát triển công nghệ AI và đạt được hiệu quả tối ưu, yếu tố then chốt nằm ở mức độ tiếp xúc với môi trường thực tế. Ông dẫn ví dụ về các loại robot giao hàng hoặc robot di chuyển cùng xe con – những sản phẩm khi vận hành trong phòng thí nghiệm có thể rất hoàn hảo, nhưng khi đưa ra thực tế lại gặp nhiều thách thức do môi trường phức tạp và thay đổi liên tục.
Từ thực tế này, chuyên gia nhận định Việt Nam có cơ hội đi đầu nếu dám thử nghiệm những mô hình mới, đồng thời chủ động xây dựng các quy định chưa từng có tiền lệ ở những quốc gia khác.
DN Việt cần làm chủ AI và blockchain để bứt phá toàn cầu
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng Giám đốc FPT IS, FPT xác định AI là công nghệ trụ cột cho tương lai. “FPT sẽ đặt cược tất cả tương lai của mình vào AI”, ông nhấn mạnh, đồng thời cho biết tập đoàn đang triển khai toàn diện từ nghiên cứu, phát triển sản phẩm đến phổ cập AI trong giáo dục.
Hai sản phẩm chủ lực được FPT giới thiệu tại sự kiện gồm: Aura Network – nền tảng blockchain thế hệ mới cho DN, kế thừa từ đội ngũ Akachain, nay thuộc FIS.Aura và TradeFlat – giải pháp ứng dụng blockchain, kết nối ngân hàng và DN để phân tích dữ liệu và đề xuất tài trợ vốn thương mại, do FPT phát triển cùng các ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam.
Bên cạnh ứng dụng thực tiễn, ông Minh dẫn số liệu từ báo cáo AI Index 2025 của Đại học Stanford, cho thấy AI đang dần vượt qua con người ở nhiều lĩnh vực như toán học nâng cao, lý luận trực quan. Tuy nhiên, khả năng xử lý đa phương thức – kết hợp dữ liệu hình ảnh, bảng biểu, sơ đồ, AI chưa theo kịp. Điều này mở ra tiềm năng phát triển nhưng cũng đặt ra bài toán tái cấu trúc thị trường lao động.
Để đón đầu sự thay đổi này, FPT đã đầu tư mạnh vào R&D AI với hơn 10 công trình nghiên cứu được công bố tại các hội nghị hàng đầu như AAAI, NeurIPS, ICML… và trên các tạp chí uy tín như IEEE, Nature Scientific Reports. Một số sản phẩm nổi bật gồm QaiDora Mask và QAI Optimization.
Đặc biệt, FPT đang triển khai chương trình phổ cập AI từ sớm cho học sinh. Năm học 2024 – 2025, hơn 11.000 học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 tại hệ thống FSchool đã tham gia chương trình “Day of AI”. Đồng thời, FPT cùng đối tác xây dựng Khung năng lực AI cho học sinh theo chuẩn UNESCO 2024.
“FPT không chỉ tập trung vào phát triển công nghệ, mà còn chú trọng kiến tạo hệ sinh thái mở và xây dựng con người số – ba trụ cột giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên CĐS”, ông Nguyễn Hoàng Minh nhấn mạnh./.
https%3A%2F%2Fictvietnam.vn%2Ftien-phong-ung-dung-blockchain-va-ai-de-doanh-nghiep-viet-vuon-ra-toan-cau-69919.html
