Ứng dụng AI nâng cao hiệu quả chẩn đoán bệnh lý gan

Nhờ khả năng phân tích nhanh chóng và chính xác các hình ảnh siêu âm phức tạp, AI giúp các bác sỹ phát hiện và đánh giá tổn thương gan hiệu quả hơn, đặc biệt trong việc xác định mức độ xơ hóa và nhiễm mỡ gan. Từ đó, bác sỹ có thể đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp, cá thể hóa theo từng người bệnh, đồng thời rút ngắn thời gian chẩn đoán và tăng độ chính xác trong lâm sàng.

Ứng dụng AI trong siêu âm gan giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán bệnh lý gan

Tại Việt Nam, bệnh gan mạn tính như gan nhiễm mỡ và xơ gan đang là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng với tỷ lệ mắc bệnh cao và ngày càng trẻ hóa. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn và làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

Ảnh minh họa.

Trước thực trạng đó, sự kết hợp giữa công nghệ siêu âm định lượng và trí tuệ nhân tạo đã mang lại giải pháp đầy triển vọng, không chỉ giúp chẩn đoán sớm mà còn giảm thiểu tối đa các can thiệp xâm lấn. AI không chỉ đảm bảo độ chính xác cao mà còn mang lại tính đồng nhất và khả năng lặp lại trong kết quả chẩn đoán, từ đó hỗ trợ bác sỹ đưa ra các quyết định lâm sàng hiệu quả hơn.

Nhằm cập nhật các ứng dụng tiên tiến này, ngày 6/6, Bệnh viện E phối hợp với Công ty Philips Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học chuyên đề “Nâng tầm chẩn đoán bệnh lý gan: Tối ưu hóa hiệu quả và độ chính xác nhờ công nghệ và AI trong siêu âm”. Hội thảo diễn ra theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, quy tụ sự tham gia đông đảo của các bác sỹ chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh đến từ nhiều bệnh viện trong khu vực.

Phát biểu tại hội thảo, TS.BS Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E nhấn mạnh rằng, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế là xu hướng tất yếu, không chỉ giúp giảm tải công việc cho nhân viên y tế mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả điều trị.

Ông cũng bày tỏ kỳ vọng sẽ từng bước tích hợp công nghệ AI vào tất cả các thiết bị máy móc hiện có tại bệnh viện, đặc biệt là các thiết bị hiện đại được đầu tư trong khuôn khổ chương trình phục hồi kinh tế – xã hội do Bộ Y tế triển khai, nhằm nâng cao khả năng ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp, đồng thời cải thiện chất lượng khám chữa bệnh và hướng đến sự hài lòng của người bệnh.

Theo đó, hệ thống chẩn đoán hình ảnh tại Bệnh viện E đã và đang được trang bị nhiều thiết bị tiên tiến có tích hợp AI như máy cộng hưởng từ, máy Spectral CT 7500, máy chụp X-quang vú 3D kèm chức năng sinh thiết, máy siêu âm trong lòng mạch…

Đây là nền tảng quan trọng giúp đội ngũ y tế tiếp cận với các công nghệ chẩn đoán hiện đại, tối ưu hóa quy trình chuyên môn và mang lại giá trị thiết thực trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Ngoài phần lý thuyết, các bác sỹ tham dự còn được thực hành mô phỏng hai ca siêu âm vi mạch nhằm xác định tổn thương gan khu trú. Trường hợp lâm sàng đầu tiên là bệnh nhân nam, 31 tuổi, không có tiền sử viêm gan B, C, ít sử dụng rượu bia, tình cờ phát hiện khối tổn thương nhu mô gan qua siêu âm.

Sau khi chụp CT và cộng hưởng từ, bệnh nhân được chẩn đoán mắc tăng sản thể nốt khu trú (FNH) – một tổn thương lành tính của nhu mô gan, không có triệu chứng rõ ràng và thường chỉ được phát hiện ngẫu nhiên. Người bệnh được chỉ định theo dõi định kỳ nhằm đảm bảo an toàn. Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ, 33 tuổi, được phát hiện FNH cách đây 11 năm qua chụp cộng hưởng từ và cũng đang được theo dõi định kỳ.

Những trường hợp thực tiễn này không chỉ giúp bác sỹ có góc nhìn sâu sắc hơn về cách ứng dụng AI và siêu âm hiện đại trong chẩn đoán, mà còn cho thấy tầm quan trọng của việc can thiệp sớm và theo dõi định kỳ trong điều trị các bệnh lý gan.

Thông qua hội thảo này, TS.BS Nguyễn Công Hựu kỳ vọng các bác sỹ tại Bệnh viện E và các cơ sở y tế khác sẽ có thêm cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn, tiếp cận các kiến thức khoa học tiên tiến, đồng thời ứng dụng hiệu quả vào công tác chẩn đoán và điều trị. Với sự hỗ trợ của AI, công tác quản lý và điều trị bệnh gan tại Việt Nam hứa hẹn sẽ ngày càng chính xác, hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người bệnh trên cả nước.

Thiếu niên 15 tuổi nhập viện cấp cứu vì tái sử dụng thuốc lá điện tử

Mới đây, các bác sỹ Khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận một bệnh nhi nam, 15 tuổi, trong tình trạng chóng mặt, buồn nôn, loạng choạng, bủn rủn tay chân sau khi sử dụng thuốc lá điện tử.

Theo gia đình, thiếu niên này từng sử dụng thuốc lá điện tử trong khoảng một năm và đã ngưng ba tháng gần đây. Tuy nhiên, do bị bạn bè rủ rê, em đã tái sử dụng và lập tức xuất hiện triệu chứng bất thường như nôn mửa, nói nhảm, kích thích.

Trẻ được đưa đến cơ sở y tế địa phương sơ cứu rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương, nơi các bác sỹ chẩn đoán theo dõi ngộ độc chất gây nghiện liên quan đến thuốc lá điện tử và tiến hành điều trị tích cực bằng truyền dịch và các phương pháp hỗ trợ khác. Sau hai ngày điều trị, tình trạng bệnh nhi đã ổn định và được xuất viện.

Trường hợp này không phải là cá biệt. Thời gian qua, nhiều cơ sở y tế trên cả nước ghi nhận số lượng đáng báo động các ca cấp cứu do ngộ độc liên quan đến thuốc lá điện tử, đặc biệt là ở giới trẻ.

Theo thống kê, trong năm 2023, có tới 1.234 trường hợp phải điều trị y tế liên quan đến thuốc lá điện tử. Nhiều sản phẩm bị phát hiện có chứa chất ma túy dạng lỏng không rõ nguồn gốc, gây nghiện và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, đặc biệt là não bộ đang phát triển ở lứa tuổi vị thành niên.

Dữ liệu từ cuộc Điều tra Tình hình Sử dụng Thuốc lá ở Người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 cho thấy tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người từ 15 tuổi trở lên đã tăng 18 lần, từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020, trong đó nhóm tuổi 15-24 có tỷ lệ sử dụng cao nhất là 7,3%. Đáng lo ngại hơn, ở học sinh 13-15 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử tăng từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023.

Trong nhóm nữ giới từ 11-18 tuổi, tỷ lệ sử dụng năm 2023 cũng lên tới 4,3% (số liệu từ điều tra tại 11 địa phương). Trong khi đó, việc hút thuốc lá điếu truyền thống đã giảm đáng kể nhờ vào các chiến dịch phòng chống thuốc lá, thì sự xuất hiện và lan rộng của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng lại đang đảo ngược xu hướng tích cực này.

Theo Bộ Y tế, thuốc lá điện tử hấp dẫn giới trẻ nhờ thiết kế nhỏ gọn, nhiều hương vị như trái cây, kẹo, bạc hà… cùng với giá thành rẻ, dễ mua trên mạng xã hội hoặc tại các điểm bán gần trường học. Không chỉ vậy, các chiến dịch quảng cáo của doanh nghiệp thuốc lá còn đánh lạc hướng người tiêu dùng bằng cách gán mác “giảm hại”, “giúp cai thuốc”, thậm chí sử dụng người nổi tiếng để quảng bá. Tình trạng “núp bóng” thuốc lá điện tử để pha trộn chất ma túy ngày càng phổ biến, gây nguy cơ nghiện kép, vừa nghiện nicotine, vừa nghiện ma túy đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tương lai của thế hệ trẻ.

Nhiều người lầm tưởng rằng thuốc lá điện tử không gây hại vì không đốt cháy như thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng sản phẩm này vẫn chứa nhiều hóa chất độc hại, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, thần kinh, tim mạch và gây nghiện mạnh.

Hàng nghìn hương vị ngọt ngào như xoài, dâu, chocolate, nước hoa… không chỉ hấp dẫn người sử dụng chính mà còn khiến người hút thụ động bị ảnh hưởng.

Hơi khí từ thuốc lá điện tử có thể bám lên quần áo, chăn ga, nội thất, gây tiếp xúc hóa chất gián tiếp trong không gian sống, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Ngoài ra, các thiết bị thuốc lá điện tử còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ khi sạc pin, dẫn đến nhiều tai nạn thương tâm.

Trước thực trạng trên, các chuyên gia kêu gọi tăng cường tuyên truyền về tác hại của thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt thông qua các kênh mạng xã hội, nơi giới trẻ tiếp cận thông tin nhiều nhất.

Việc giáo dục, nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh và nhà trường về nguy cơ từ các sản phẩm này cần được triển khai rộng rãi, đồng thời các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý, ngăn chặn tình trạng mua bán tràn lan, nhất là gần khu vực trường học.

Thuốc lá điện tử không phải là giải pháp thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống. Ngược lại, nó đang trở thành mối đe dọa mới cho sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, tương lai của đất nước.

Tưởng viêm đường ruột, hóa ra bệnh mạch máu hiếm gặp

Một người phụ nữ 58 tuổi nhập viện trong tình trạng viêm khớp, phát ban, tiêu chảy nghiêm trọng và sau quá trình thăm khám mới được chẩn đoán mắc bệnh ban xuất huyết Henoch-Schönlein, một loại viêm mạch máu nhỏ hiếm gặp, thường xuất hiện ở trẻ em nhưng có thể gây biến chứng đa cơ quan nặng nề ở người lớn.

Trước đó ba tháng, bà Hiên bị té ngã gây sưng hai đầu gối và xuất hiện ban đỏ lấm tấm ở hai chân. Nghĩ là viêm khớp do chấn thương, bà tự mua thuốc giảm đau về dùng.

Sau vài ngày, chân hết sưng và ban đỏ biến mất nên bà cho rằng bệnh đã khỏi và không đi khám. Tuy nhiên, khoảng một tuần trở lại đây, bà xuất hiện triệu chứng đau quặn bụng dữ dội, tiêu chảy, buồn nôn và nôn nhiều lần. Các ban xuất huyết dưới da tái xuất hiện, lan rộng từ cẳng chân lên đùi, tạo thành mảng bầm tím. Bệnh nhân cũng bắt đầu tiểu ít, phù toàn thân và ngày càng mệt mỏi.

Khi được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, bà Hiên trong tình trạng suy kiệt, phù toàn thân, huyết áp cao 160-170/90-100 mmHg, nhịp tim chậm và không đều (50-55 nhịp/phút), có nhiều ban xuất huyết lan rộng đến vùng bụng, ngực và cánh tay. BS.CKI Huỳnh Phúc Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán mắc ban xuất huyết Henoch-Schönlein có tổn thương đa cơ quan gồm tiêu hóa, thận và tim.

Ban xuất huyết Henoch-Schönlein là một bệnh viêm mạch máu nhỏ do phức hợp miễn dịch IgA, phổ biến ở trẻ dưới 10 tuổi, nhưng rất hiếm gặp ở người lớn (tỷ lệ 1,4-5,1/100.000 dân), đặc biệt ở lứa tuổi 50-60.

Khi xảy ra ở người lớn, bệnh thường nặng hơn, gây tổn thương nhiều cơ quan như khớp (viêm, sưng đau), da (ban xuất huyết dưới da), hệ tiêu hóa (đau quặn bụng, tiêu chảy, nôn ói, đi ngoài phân máu), và hệ tiết niệu (tiểu máu, tiểu đạm, suy thận). Trong một số trường hợp nặng, bệnh còn gây biến chứng viêm ruột cấp, thậm chí lồng ruột. Nếu ảnh hưởng đến tim, bệnh có thể gây viêm cơ tim, suy tim, rối loạn nhịp với nguy cơ tử vong cao.

Bệnh Henoch-Schönlein ở người lớn thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác về khớp, da, tiêu hóa hoặc tiết niệu. Như trường hợp của bà Hiên, bệnh khởi phát từ nhiều tháng trước với biểu hiện nhẹ, tự giới hạn nên bà chủ quan. Chỉ đến khi các biến chứng nghiêm trọng xảy ra, bà mới nhập viện trong tình trạng nguy kịch.

Tại bệnh viện, bệnh nhân được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc kiểm soát huyết áp và hỗ trợ chức năng tim, thận. Sau hai ngày, tình trạng nhịp tim ổn định, tiêu chảy và khó thở giảm rõ rệt.

Sau năm ngày, ban xuất huyết bắt đầu mờ dần, phù giảm, bụng không còn chướng. Các xét nghiệm tim và thận cho thấy chức năng hồi phục bình thường. Bệnh nhân xuất viện sau ba tuần điều trị, trong trạng thái tỉnh táo, giảm phù toàn thân và các ban xuất huyết không còn lan rộng.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra ban xuất huyết Henoch-Schönlein vẫn chưa được xác định, nhưng nhiều bằng chứng cho thấy đây là một dạng bệnh tự miễn.

Khoảng 75% trường hợp có liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp trên (cảm lạnh, cúm). Các yếu tố kích hoạt khác có thể là viêm họng, sởi, phản ứng thuốc, thực phẩm, côn trùng cắn. Trong các tình huống này, hệ miễn dịch phản ứng quá mức, tấn công các mạch máu nhỏ trong cơ thể và gây tổn thương tại nhiều cơ quan.

BS.CKI Huỳnh Phúc Nguyên khuyến cáo, nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng như chấm hoặc mảng xuất huyết dưới da (nhất là ở hai chân), đau khớp, đau bụng kèm tiêu chảy sau khi bị cúm, uống thuốc hay ăn uống lạ… thì cần đến bệnh viện khám sớm. Bệnh có thể tái phát với tỷ lệ từ 2,7% đến 30%, đặc biệt dễ dẫn đến biến chứng thận mạn nếu không điều trị đúng và theo dõi định kỳ.

Bệnh Henoch-Schönlein là lời cảnh báo rằng không phải tất cả các triệu chứng tiêu hóa, viêm khớp hay phát ban đều là bệnh thông thường. Việc thăm khám và chẩn đoán sớm có thể cứu sống người bệnh và tránh những tổn thương không thể hồi phục.