Các gã khổng lồ công nghệ Mỹ thúc đẩy lệnh “cấm quản AI” trong 10 năm 

Các công ty công nghệ lớn đang ủng hộ một chiến dịch vận động hành lang mới. Mục tiêu là thúc đẩy lệnh cấm kéo dài 10 năm, ngăn các bang ở Mỹ tự đưa ra quy định về Trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là một động thái gây nhiều tranh cãi. Nó đã tạo ra sự chia rẽ rõ rệt trong ngành công nghiệp AI.

NGĂN CẢN CÁC BANG ĐƯA RA QUY ĐỊNH RIÊNG VỀ AI

Theo Financial Times, các nhà vận động hành lang đại diện cho Amazon, Google, Microsoft và Meta đang hối thúc Thượng viện Mỹ thông qua một lệnh tạm hoãn kéo dài một thập kỷ, ngăn cản các bang đưa ra các quy định riêng về AI. Điều khoản này đã được thông qua như một phần của phiên bản dự luật ngân sách của Tổng thống Donald Trump tại Hạ viện Mỹ vào tháng trước. Thượng viện hy vọng sẽ công bố phiên bản của mình trong tuần này, với mục tiêu thông qua luật trước ngày 4/7/2025.

Chip Pickering, cựu nghị sĩ và hiện là giám đốc điều hành của INCOMPAS, đã ủng hộ đề xuất này thay mặt cho các thành viên của hiệp hội thương mại công nghệ, bao gồm các công ty hàng đầu như Microsoft, Amazon, Meta và Google, cùng với các công ty nhỏ hơn trong lĩnh vực dữ liệu, năng lượng, cơ sở hạ tầng và các công ty luật. 

Ông Pickering chia sẻ rằng: “Đây là chính sách đúng đắn vào thời điểm phù hợp để duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ. Nhưng điều này cũng quan trọng không kém trong cuộc đua với Trung Quốc”.

Hiệp hội thương mại INCOMPAS đã thành lập Trung tâm Cạnh tranh AI (AICC) vào năm 2024 để vận động các nhà lập pháp và cơ quan quản lý. Đầu năm nay, bộ phận đám mây của Amazon và Meta đã tham gia nhóm phụ AICC khi các cuộc tranh luận về quy định AI ngày càng nóng lên và Liên minh châu Âu (EU) đưa ra một loạt biện pháp kiểm soát ngành này. Alphabet (công ty mẹ của Google) và Meta từ chối bình luận, trong khi Microsoft và Amazon không phản hồi yêu cầu bình luận.

Các nhà phê bình cho rằng lập trường của các gã khổng lồ công nghệ nhằm đảm bảo sự thống trị của họ trong cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), được hiểu là các mô hình AI vượt trội khả năng con người trong hầu hết các lĩnh vực. Asad Ramzanali, giám đốc chính sách AI và công nghệ tại Vanderbilt Policy Accelerator thuộc Đại học Vanderbilt, nhấn mạnh: “Đổi mới có trách nhiệm không nên sợ những luật cấm các hành vi thiếu trách nhiệm”.

CHIA RẼ MẠNH MẼ

Max Tegmark, giáo sư tại MIT và Chủ tịch Viện Tương lai sự sống, một tổ chức phi lợi nhuận vận động cho quy định AI, gọi đây là “một cuộc chiếm đoạt quyền lực của các ông trùm công nghệ nhằm tập trung thêm nhiều tài sản và quyền lực”.

Đề xuất tạm hoãn này cũng gây chia rẽ trong ngành công nghệ và các chính trị gia Đảng Cộng hòa, những người bày tỏ lo ngại về việc cấm các bang giám sát một công nghệ mạnh mẽ có tiềm năng gây ra những xáo trộn xã hội và kinh tế. Những người ủng hộ điều khoản này lập luận rằng nó cần thiết để ngăn chặn một loạt các quy định khu vực không thống nhất, điều có thể kìm hãm đổi mới và khiến Mỹ mất vị thế trước Trung Quốc. 

Trong một phiên điều trần tại Thượng viện vào tháng trước, Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman cảnh báo rằng việc yêu cầu các công ty công nghệ đáp ứng các tiêu chí nhất định, như về tính minh bạch và an toàn trước khi ra mắt sản phẩm, sẽ là “thảm họa” đối với Mỹ, tương tự như những gì sắp diễn ra tại EU theo Đạo luật AI mới.

Tuy nhiên, các nhà vận động an toàn AI như Dario Amodei, đồng sáng lập Anthropic, cảnh báo rằng việc dựa vào tự điều chỉnh có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với xã hội khi các công ty ở Thung lũng Silicon cạnh tranh để phát hành các mô hình AI ngày càng mạnh mẽ. 

Thượng nghị sĩ Ted Cruz, người đứng đầu Ủy ban Thương mại Thượng viện, đề xuất một giải pháp: các bang không tuân thủ điều khoản này sẽ không đủ điều kiện nhận hàng tỷ USD tài trợ liên bang để mở rộng mạng lưới băng thông rộng đến các khu vực nông thôn chưa được phục vụ.

Tuy nhiên, vẫn còn thiếu sự đồng thuận chính trị về cách giám sát lĩnh vực phát triển nhanh này, cho đến nay chưa có quy định liên bang nào đáng kể về thử nghiệm hoặc bảo vệ dữ liệu được thông qua. Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Thom Tillis chia sẻ: “Chúng ta không muốn quốc gia dẫn đầu thế giới về đổi mới bị tụt lại trong lĩnh vực AI. Nếu đột nhiên có 50 khung quy định hoặc pháp lý khác nhau, làm sao bất kỳ ai có thể không hiểu rằng điều đó sẽ là trở ngại?” Thượng nghị sĩ Steve Daines cũng bày tỏ: “Tôi không thích việc hạn chế khả năng của các bang, nhưng có thể có một số lý do hợp lý ở đây, vì điều đó có thể dẫn đến một mô hình quy định rời rạc đối với AI, làm chậm lại sự phát triển của Mỹ”.

Trong khi đó, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa như Josh Hawley, tác giả cuốn sách “Sự chuyên chế của Big Tech”, và Marsha Blackburn, người ủng hộ luật của bang Tennessee bảo vệ ngành công nghiệp âm nhạc khỏi việc sử dụng AI trái phép, phản đối lệnh tạm hoãn. Đại diện Hạ viện Marjorie Taylor Greene viết trên X: “Chúng ta không biết AI sẽ có khả năng gì trong 10 năm tới, việc để nó tự do phát triển mà trói tay các bang là điều tiềm ẩn nguy hiểm. Điều khoản này cần được loại bỏ”.