Làm sao để ứng dụng hiệu quả AI vào doanh nghiệp?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một yếu tố thay đổi cuộc chơi trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0, thu hút sự quan tâm lớn trên toàn cầu và tại Việt Nam. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn cho lĩnh vực nghiên cứu khoa học và công nghệ của Việt Nam, trong đó AI là một cột mốc quan trọng trong việc phát triển khoa học công nghệ.

Các lãnh đạo doanh nghiệp đang tiên phong trong việc tiếp cận công nghệ mới này. Một cuộc khảo sát của McKinsey vào năm 2023 trên hơn 1.500 CEO trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương cho thấy, 82% CEO đã áp dụng AI trong 12 tháng qua. Những kết quả tích cực đã được ghi nhận. 57% CEO báo cáo tăng trưởng doanh thu, 40% ghi nhận lợi nhuận cao hơn và 58% cho thấy hiệu quả làm việc của nhân viên tăng lên khi ứng dụng AI. Trong ba năm tới, các CEO khu vực Châu Á Thái Bình Dương dự kiến sẽ đầu tư nhiều vào nền tảng công nghệ (43%), cải thiện quy trình làm việc (37%), nâng cao năng lực lao động (29%), phát triển sản phẩm dịch vụ (28%) và trí tuệ kinh doanh cốt lõi (24%) thông qua AI.

Trong lĩnh vực quản trị rủi ro và tuân thủ, AI được đánh giá là rất hữu ích trong phân tích dữ liệu, phát hiện gian lận và giám sát giao dịch, đặc biệt đối với các ngành phải xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ như ngân hàng và bán lẻ. Bà Lương Thị Ánh Tuyết – Phó Tổng giám đốc, Lãnh đạo thị trường Dịch vụ Kiểm toán, PwC Việt Nam – nhấn mạnh rằng 69% CEO tin rằng AI sẽ thúc đẩy phòng nhân sự của họ phải nâng cấp kỹ năng trong vòng ba năm tới, cho thấy sự chuyển dịch vai trò của AI trong doanh nghiệp.

Trong quản trị doanh nghiệp truyền thống, các lãnh đạo thường đối mặt với nhiều khó khăn trong việc ra quyết định, và AI có khả năng giải quyết hiệu quả. Một trong những thách thức lớn là quá trình ra quyết định thường chậm chạp, đòi hỏi thu thập và phân tích lượng lớn thông tin từ thị trường trong nước và quốc tế. Ông Lê Hồng Quang – Tổng giám đốc Misa – chia sẻ rằng, AI, với khả năng phân tích và tri thức từ nguồn dữ liệu khổng lồ, giúp các doanh nghiệp đạt được cấp độ cao nhất trong việc ra quyết định, từ mô tả điều gì đang xảy ra, phân tích nguyên nhân, dự báo điều gì sẽ đến, cho đến gợi ý hành động cụ thể để đạt được mục tiêu. AI có thể hỗ trợ lãnh đạo trong việc thu thập thông tin, phân tích dữ liệu và đề xuất chiến lược. Bà Tuyết cũng khẳng định “AI không thay thế lãnh đạo, nhưng sẽ thay đổi cách chúng ta lãnh đạo”.

Sự hiệu quả của AI trong việc quản trị doanh nghiệp là điều nhiều lãnh đạo đã biết. Tuy nhiên, việc triển khai AI vào doanh nghiệp một cách hiệu quả vẫn là một bài toán khó với nhiều doanh nghiệp hiện nay. Để áp dụng AI hiệu quả, không đơn thuần là mua một sản phẩm công nghệ mà cần một chiến lược toàn diện. Bà Tuyết cho rằng doanh nghiệp cần chuẩn hóa và hoàn thiện quy trình trước khi lựa chọn công cụ AI phù hợp.

Cụ thể hơn, ông Quang đưa ra ba yếu tố cốt lõi để ứng dụng AI thành công.

Thứ nhất là cần có công cụ AI phù hợp. Ở mức độ cơ bản, doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ AI phổ biến như ChatGPT để sáng tạo nội dung và nghiên cứu thị trường. Cách này phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ở mức tiếp theo, doanh nghiệp có thể lựa chọn các nền tảng có tích hợp sẵn AI sẽ giúp phân tích dữ liệu nội bộ. Trên nữa, doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ AI không cần lập trình chuyên sâu (no-code/low-code) để đào tạo AI tư vấn khách hàng hoặc chốt đơn hàng “may đo” cho doanh nghiệp của mình. Còn các tập đoàn lớn thì nên cân nhắc đặt hàng phát triển các hệ thống AI riêng cho doanh nghiệp mình.

Thứ hai là cần có dữ liệu có giá trị. Dữ liệu là yếu tố quan trọng để AI hoạt động hiệu quả. Chuyển đổi số các hoạt động của doanh nghiệp là cách duy nhất để tạo ra dữ liệu. Dữ liệu cần được liên thông giữa các bộ phận trong doanh nghiệp và với các hệ thống bên ngoài như ngân hàng hay sàn thương mại điện tử để tạo ra giá trị cao hơn.

Thứ ba là cần có con người phù hợp để sử dụng AI và dữ liệu. Ông Lê Hồng Quang nhấn mạnh vai trò quan trọng của lãnh đạo trong việc xác định rõ định hướng và mục tiêu khi ứng dụng AI (tăng trưởng khách hàng, doanh thu, trải nghiệm khách hàng hoặc kiểm soát vận hành). Việc xây dựng đội ngũ có tư duy AI cũng rất cần thiết, bao gồm ưu tiên tuyển dụng những người biết sử dụng AI và giao KPI cụ thể liên quan đến việc ứng dụng AI cho nhân viên hiện tại.

Mặc dù AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc ứng dụng cũng đi kèm với những thách thức và trách nhiệm, đặc biệt là liên quan đến tính bảo mật của dữ liệu. Khi nhân viên của doanh nghiệp đưa thông tin lên các nền tảng AI như ChatGPT, có nguy cơ bị rò rỉ bí mật kinh doanh. Bà Tuyết cho biết, PwC đã phải tự phát triển công cụ “chat PwC” để đảm bảo bảo mật thông tin khách hàng. Ngoài ra, còn có những cân nhắc về đạo đức và sự minh bạch khi sử dụng AI. Do đó, các lãnh đạo cần phải suy nghĩ về cách sử dụng AI một cách có trách nhiệm và an toàn.

AI là một xu thế không thể đảo ngược, một cuộc cách mạng sẽ kéo dài và là một công cụ cạnh tranh mới. Các doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu, đẩy mạnh chuyển đổi số để tạo ra dữ liệu, và có kế hoạch cụ thể để ứng dụng AI vào từng hoạt động và quy trình cốt lõi của mình.