Ngày 14/7, thông tin từ Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV cho biết, hàng ngàn tấm mộc bản triều Nguyễn tại trung tâm hiện đã được ứng dụng công nghệ AI để lưu trữ và giới thiệu đến người dân, du khách nhờ áp dụng các nền tảng số.
Theo đó, mộc bản triều Nguyễn được việc trưng bày ảo trên website mocban.vn. Trung tâm cũng sử dụng công nghệ 3D Mapping là kỹ thuật dùng ánh sáng để tạo hiệu ứng 3D cho bề mặt mà nó tiếp xúc nhằm tạo các khối hình ảnh tương tác trong không gian 3 chiều.
Mộc bản triều Nguyễn là những tấm gỗ quý được khắc ngược chữ Hán và chữ Nôm, sau đó quét mực rồi ép mặt in ra giấy để nhân bản tài liệu nhằm phổ biến rộng rãi ra công chúng các chuẩn mực xã hội, các điều luật bắt buộc thần dân tuân thủ.
Đó cũng là những bản khắc lưu truyền công danh, sự nghiệp của các bậc vua chúa, các sự kiện lịch sử, biến cố thời cuộc, các cuộc tiễu trừ giặc giã…
Loại hình tài liệu này không chỉ đặc biệt về hình thức, nội dung mà còn nằm ở phương thức chế tác; là bản gốc của các bộ chính văn, chính sử nổi tiếng của Việt Nam.
Mộc bản triều Nguyễn hiện được lưu trữ 33.976 tấm, được tạm chia thành hơn 100 đầu sách với nhiều chủ đề như: Lịch sử, địa lý, chính trị – xã hội, quân sự, pháp chế, văn hóa – giáo dục, tôn giáo – tư tưởng – triết học, ngôn ngữ – văn tự, văn thơ.
Dù được bảo quản nghiêm ngặt và khoa học, tuy nhiên, trải qua thời gian dài, đã có khoảng 500 mộc bản đã bị xuống cấp, trong đó 114 mộc bản hư hỏng nặng và 386 mộc bản hư hỏng trung bình.
Chính vì vậy, việc ứng dụng AI và lưu trữ, bảo tồn mộc bản Triều Nguyễn là một trong những phương pháp tối ưu để bảo quản kho tài liệu quý giá này trước áp lực thời gian. Điều này cũng giúp cho công chúng, du khách dễ dàng tiếp cận, tìm hiểu lịch sử Việt Nam.
Theo lãnh đạo Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV, mặc dù mộc bản triều Nguyễn được giới thiệu đến đông đảo công chúng nhưng vẫn tuân thủ Luật Lưu trữ năm 2024 và các quy định khác về an ninh mạng, bí mật nhà nước, sở hữu trí tuệ, bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Việc ứng dụng AI để lưu trữ cũng đảm bảo tính toàn vẹn, chính xác, khách quan của tài liệu, nhằm ngăn chặn nguy cơ AI diễn giải sai lệch bản chất lịch sử…
Mộc bản triều Nguyễn đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới vào ngày 31/7/2009 và trở thành Di sản tư liệu thế giới đầu tiên của Việt Nam.
https%3A%2F%2Fcongluan.vn%2Fluu-tru-moc-ban-trieu-nguyen-bang-cong-nghe-ai-10298928.html
