JD và Tencent định vị trở thành nhà cung cấp công nghệ robot chứ không trực tiếp sản xuất

Trí tuệ nhân tạo hiện thân đã trở thành tâm điểm nổi bật tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (WAIC) 2025, Thượng Hải, theo Kr Asia.

Khác với hội nghị năm ngoái chỉ có 18 robot hình người được trưng bày, sự kiện năm nay quy tụ hơn 90 mẫu robot – bước nhảy vọt cả về hình thức lẫn chất lượng.

Dàn khách mời năm nay cũng thể hiện sức hút của chương trình, như ông Sergey Levine, đồng sáng lập startup Hoa Kỳ về robot Physical Intelligence, tham gia diễn đàn Agibot. Đáng chú ý hơn, một phiên tọa đàm hiếm hoi đã quy tụ bốn chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực embodied AI, bao gồm các chuyên gia: Wu Yi, Gao Yang, Xu Huazhe và Chen Jianyu.

TENCENT VÀ JD BƯỚC VÀO CUỘC ĐUA AI – KHÔNG XÂY ROBOT, CHỈ CUNG CẤP NỀN TẢNG

Tất nhiên, doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc không đứng ngoài cuộc chơi. Tencent đã mời chuyên gia Zhang Zhengyou, người đứng đầu phòng thí nghiệm Robotics X, xuất hiện công khai trước công chúng.  Ông Zhang là nhà khoa học xuất sắc, đồng thời là nhân sự công nghệ cấp cao nhất trong lịch sử Tencent. Ông cũng là tác giả của một phương pháp hiệu chỉnh thị giác máy được ứng dụng rộng rãi hiện nay.

Tại diễn đàn WAIC, ông Zhang nhấn mạnh định hướng của công ty: “Tencent muốn trở thành đối tác của các nhà sản xuất robot”.

JD.com – vốn im ắng trong làn sóng phát triển mô hình AI lớn, cũng phát tín hiệu thay đổi. Gần thời điểm WAIC, hãng ra mắt thương hiệu AI mới JoyAI và công bố đã đầu tư vào 5 startup về AI hiện thân chỉ trong vòng ba tháng.

JD đang tích cực xây dựng hình ảnh xung quanh thương vụ này. Startup nhận đầu tư được yêu cầu nhấn mạnh vai trò của JD trong truyền thông. “JD kiên quyết yêu cầu chúng tôi đưa tên họ vào tiêu đề thông cáo báo chí”, một lãnh đạo startup cho biết.

Tại WAIC, cả Tencent và JD đều công bố chiến lược liên quan đến AI hiện thân. Cả hai không hướng đến việc tự sản xuất robot, thay vào đó, họ định vị mình là nhà cung cấp hạ tầng – tích hợp phần mềm và năng lực điện toán đám mây cho các nền tảng robot. Trọng tâm là mô hình AI và sức mạnh tính toán. Giới chuyên gia nhận định, đây có thể là nước cờ khôn ngoan.

Trong khi mô hình AI lớn thúc đẩy nhu cầu tính toán trên nền tảng đám mây, nhóm khách hàng sử dụng AI cũng trở thành tài sản cạnh tranh đối với nhà cung cấp điện toán quy mô lớn (hyperscaler). AI hiện thân – còn đang trong giai đoạn sơ khai về thương mại – mở ra cơ hội mới.

Ở giai đoạn trước khi thị trường bùng nổ, cung cấp hạ tầng phía sau (backend) dễ thương mại hóa và mở rộng quy mô hơn là xây phần cứng. Dù cuộc đua robot diễn biến ra sao, nhu cầu tính toán và mô hình từ phía nhà phát triển robot vẫn sẽ rất cao. JD và Tencent đã sớm nhập cuộc, và cuộc cạnh tranh giành khách hàng AI hiện thân chính thức bắt đầu.

JD VÀ JOYINSIDE – TRÍ TUỆ “THẤU CẢM” CHO ROBOT

JD không muốn chỉ là kênh bán lẻ – họ muốn tham gia ngay từ khâu R&D. Hướng tiếp cận của JD là tăng khả năng tương tác giữa người và máy thông qua mô hình AI tùy biến.

Ông He Xiaodong, Phó Giám đốc JD Explore Academy, cho biết nhiều công ty robot giỏi về điều khiển và di chuyển, nhưng thiếu chuyên môn về mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), công nghệ giọng nói và tương tác hội thoại. Trong khi đó, người dùng hiện nay không chỉ cần robot “hoạt động tốt”, mà còn cần “robot hiểu được mình”.

Nhằm đáp ứng nhu cầu đó, JD đưa ra khái niệm “trí tuệ nhúng” (embedded intelligence) và ra mắt nền tảng JoyInside. Mục tiêu là mang lại khả năng hội thoại và cảm xúc cho robot, dựa trên mô hình lớn được huấn luyện bằng dữ liệu tổng hợp và dữ liệu nội bộ của JD.

JoyInside hoạt động trên nền tảng JD Cloud, với cơ sở hạ tầng tính toán thông minh và tích hợp nhiều công nghệ như: dữ liệu kết hợp tìm kiếm (RAG), chuyển văn bản thành giọng nói (TTS), nhận diện giọng nói tự động (ASR), và mô hình ngôn ngữ lớn, tất cả đều tích hợp trong hệ thống đa phương tiện.

Nền tảng cũng hỗ trợ một số tính năng như hội thoại chủ động, nhận diện cảm xúc và bộ nhớ dài hạn. JD cho biết hệ thống này đã được hơn chục hãng robot sử dụng.

Chẳng hạn Fuzozo đã dùng mô hình nền tảng JoyAI để tăng khả năng phản ứng cảm xúc và hành vi nhất quán cho các sản phẩm đồ chơi, khiến chúng được gọi vui là “phiên bản AI của Labubu”.

Tại WAIC 2025, JD tổ chức buổi giới thiệu đối tác robot, gồm Fuzozo, hãng chế tạo robot giáo dục SenseRobot, và công ty AI hiện thân như EngineAI, Deep Robotics và MagicLab.

Bên cạnh hỗ trợ mô hình, JD còn cung cấp kênh phân phối. Ông Sun Zhaozhi, nhà sáng lập Robopoet, chia sẻ màn ra mắt của Fuzozo trên JD nhận được hậu thuẫn lớn từ nền tảng. Dữ liệu nội bộ JD cho thấy trong lễ hội mua sắm 618, doanh số robot thông minh tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái; riêng robot có AI hiện thân tăng tới 17 lần.

TENCENT VÀ TAIROS – GIẢI PHÁP CHO STARTUP THIẾU NĂNG LỰC HUẤN LUYỆN AI

Trong khi đó, Tencent chưa hoàn toàn rời xa phần cứng. Kể từ khi ra mắt Robotics X cách đây 7 năm, họ đã phát triển nhiều sản phẩm như xe đạp cân bằng (2018), robot bốn chân lai bánh xe (2021), cánh tay TRX-Hand (2023) và robot chăm sóc người cao tuổi (2024).

Tuy nhiên, trọng tâm thương mại của Tencent hiện nay là phần mềm. Tại WAIC, Tencent giới thiệu nền tảng AI hiện thân mang tên Tairos, cung cấp công cụ dạng mô-đun cho hãng sản xuất và lập trình viên robot.

Theo ông Zhang, Tairos gồm hai thành phần chính: thuật toán mô hình và dịch vụ đám mây. Khung mô hình SLAP3 bao gồm ba nhóm chính: Mô hình lập kế hoạch: giúp robot chia nhỏ nhiệm vụ phức tạp thành từng bước; Mô hình nhận thức: giúp robot hiểu môi trường và trạng thái nội tại; Mô hình hành động: biến cảm nhận thành hành động.

Về phía đám mây, Tairos hỗ trợ mô phỏng, huấn luyện và quản lý dữ liệu. Lập trình viên có thể truy cập thông qua SDK hoặc API.

Cách tiếp cận của Tencent xuất phát từ thực tế: nhiều startup không có đủ năng lực tính toán để huấn luyện mô hình, trong khi việc tinh chỉnh có giám sát rất tốn kém và khó mở rộng. Một nền tảng tích hợp và trung lập như Tairos được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để khó khăn này.

Khi được hỏi về vai trò đầu tư của Tencent, ông Zhang cho biết mình không trực tiếp tham gia, nhưng coi đầu tư là cách “phát triển hệ sinh thái”.

Tairos được thiết kế có tính mô-đun cao. “Nếu một công ty giỏi về nhận thức, họ chỉ cần dùng mô hình lập kế hoạch hoặc hành động của Tencent”, ông Zhang nói.

Tuy vậy, nhiều công ty hiện nay lại ưa chuộng mô hình tích hợp toàn diện thị giác – ngôn ngữ – hành động (VLA). Ông Zhang thừa nhận: “Những công ty có khả năng tự xây dựng mô hình đầu – cuối không phải là khách hàng mục tiêu của chúng tôi”.

Để giữ tính trung lập, ông Zhang nhấn mạnh Tairos không nhằm mục đích sinh lời. “Mục tiêu của chúng tôi là thúc đẩy ngành robot phát triển càng nhanh càng tốt”.