Công nghệ AI tạo đột phá trong sản xuất nông nghiệp

TMO – Nghệ An định hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao năng suất, tối ưu quy trình canh tác và quản lý mùa vụ. Giải pháp này không chỉ giúp nông dân tiếp cận phương thức sản xuất hiện đại, mà còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp thông minh.

Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất nông nghiệp đang mở ra nhiều cơ hội phát triển mới cho Nghệ An. AI giúp phân tích dữ liệu thời tiết, thổ nhưỡng, dịch hại và nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng, từ đó đưa ra khuyến nghị chính xác cho từng giai đoạn sản xuất.

Công nghệ này còn hỗ trợ giám sát mùa vụ qua hình ảnh vệ tinh, dự báo năng suất, cảnh báo sớm sâu bệnh, giúp nông dân chủ động phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại. Bên cạnh đó, AI có thể tối ưu quy trình tưới tiêu, bón phân, tiết kiệm chi phí và tài nguyên, đồng thời nâng cao chất lượng nông sản.

Do đó, tỉnh Nghệ An đang từng bước triển khai các mô hình nông nghiệp thông minh, kết hợp AI với hệ thống cảm biến, máy bay không người lái và phần mềm quản lý trang trại… Những bước đi này không chỉ góp phần hiện đại hóa sản xuất, mà còn nâng cao giá trị thương hiệu nông sản địa phương, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước, hướng tới một nền nông nghiệp hiệu quả.

Đáng chú ý, mới đây Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An tổ chức tọa đàm chuyên đề “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác khuyến nông”. Một số ứng dụng nổi bật của AI trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay tại Nghệ An phải kể đến hệ thống giám sát sức khỏe vật nuôi bằng chip, camera AI, cảm biến môi trường tự động; ứng dụng drone phun thuốc, phần mềm dự báo thời tiết, hệ thống tưới tiêu thông minh…

Trung tâm Khuyến nông Nghệ An đánh giá công nghệ AI mang lại nhiều tiện ích cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Trong trồng trọt, AI sẽ tối ưu hóa quy trình sản xuất từ khâu chọn giống, gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch.

Thông qua công nghệ hiện đại như cảm biến thông minh và hệ thống phân tích dữ liệu lớn (Big Data), AI cho thấy khả năng dự đoán chính xác điều kiện môi trường, nhu cầu nước, phân bón, thời điểm canh tác. Nhờ đó giúp nông dân, doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh phương án, cách thức để hạn chế rủi ro và nâng cao chất lượng nông sản.

Với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, AI đóng vai trò giám sát và điều chỉnh các yếu tố môi trường (nhiệt độ nước, độ mặn, độ pH, nồng độ oxy hòa tan…). Quá trình vận hành, hệ thống AI sẽ tự động phân tích và điều khiển các thông số nêu trên theo thời gian thực, từ đó tạo ra môi trường sống phù hợp cho các đối tượng nuôi.

Trong chăn nuôi, AI hỗ trợ phân tích dữ liệu liên quan đến dinh dưỡng, môi trường sống và hành vi của vật nuôi, qua đó dự báo chính xác tốc độ tăng trưởng và sản lượng đầu ra. Việc này vừa tối ưu chi phí chăn nuôi, lại đảm bảo phát triển ổn định đàn vật nuôi.

Tỉnh Nghệ An sở hữu diện tích nông nghiệp lớn với quy mô gần 1,5 triệu ha, cơ cấu cây trồng vật nuôi đa dạng, phong phú, dân số làm nghề nông chiếm tỷ lệ cao. Tuy nhiên sản xuất nông nghiệp đối mặt với hàng loạt khó khăn, thách thức do biến đổi khí hậu, thiếu lao động trẻ, năng suất chưa ổn định, sức cạnh tranh của sản phẩm nông sản còn thấp.

Việc đầu tư ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin, công nghệ cao, công nghệ số vào nông nghiệp còn nhiều hạn chế, bất cập. Trước thực tế đó, việc ứng dụng AI trong quá trình chuyển đổi số sản xuất nông nghiệp là xu thế tất yếu, với công tác khuyến nông điều này càng cấp thiết.

Hệ thống tưới nước tự động, tưới nước thông minh được người dân Nghệ An tích cực sử dụng. 

Dù mới manh nha nhưng Khuyến nông Nghệ An đã vận dụng khá linh hoạt và thu được nhiều kết quả tích cực từ các mô hình ứng dụng công nghệ AI, tiêu biểu như ứng dụng công nghệ Blokchain để truy xuất nguồn gốc trong nuôi gà, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao NA6 ứng dụng kỹ thuật tiên tiến, giảm phát thải khí nhà kính và tối ưu hóa năng suất.

Cuối năm 2024, AgriDrone Việt Nam phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Đô Lương (cũ) đã tổ chức hội thảo và trình diễn máy bay không người lái DJI Agras T40 để sạ giống trên diện tích 10 ha. Đồng thời giới thiệu công năng phun thuốc, gieo sạ, bón phân bằng drone cho bà con nông dân nhằm “hạn chế dấu chân người trên đồng ruộng”. Bên cạnh đó, đã tổ chức tập huấn ứng dụng AI cho khoảng 300 lượt cán bộ khuyến nông tỉnh, cở sở, các hợp tác xã và nông dân tiêu biểu trên địa bàn Nghệ An.

Lãnh đạo Trung tâm kiểm định (Cục Chuyển đổi số – Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nêu bật hàng loạt lợi ích mà AI mang lại cho sản xuất nông nghiệp nói chung, công tác khuyến nông nói riêng, lĩnh vực khuyến nông có thể ứng dụng linh hoạt công nghệ AI trong quá trình đào tạo tập huấn, qua đó cung cấp nền tảng học tập trực tuyến cho số đông nông dân.

AI nếu sử dụng đúng cách có thể giám sát chính xác diễn biến tình hình sản xuất, nắm bắt sức khỏe của cây trồng, điều kiện thổ nhưỡng cũng như xây dựng, tư vấn nông nghiệp thông minh. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong sản xuất nông nghiệp đang trở thành xu thế tất yếu, giúp Nghệ An nâng cao hiệu quả sản xuất và khả năng cạnh tranh.

Việc tích hợp AI vào quy trình canh tác không chỉ giúp nông dân ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác, mà còn giảm thiểu rủi ro do biến đổi khí hậu và dịch hại. Khi các mô hình nông nghiệp thông minh được nhân rộng, hiệu quả sử dụng đất, nước và vật tư nông nghiệp sẽ được tối ưu, đồng thời chất lượng nông sản được nâng tầm.

Điều này mở ra cơ hội để Nghệ An khẳng định vị thế trên thị trường nông sản trong và ngoài nước. Thành công của quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người nông dân, cùng với đầu tư hạ tầng công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực. Nếu thực hiện đồng bộ, AI sẽ không chỉ là công cụ hỗ trợ sản xuất, mà còn trở thành đòn bẩy giúp Nghệ An xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống người dân.

Thanh Hoà