Doanh thu AI nguy cơ không theo kịp chi phí trung tâm dữ liệu

Theo báo cáo thường niên Global Technology Report của hãng nghiên cứu Bain & Company, được công bố ngày 23/9, các công ty Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ cần tới 2.000 tỷ USD doanh thu hằng năm vào năm 2030 để trang trải cho nhu cầu điện toán khổng lồ, nhằm đáp ứng tốc độ tăng trưởng vượt bậc của ngành.

Tuy nhiên, Bain cảnh báo rằng doanh thu thực tế nhiều khả năng sẽ thiếu hụt tới 800 tỷ USD, đặt ra dấu hỏi lớn về mô hình kinh doanh và định giá hiện tại của ngành AI.

Các “ông lớn” công nghệ như OpenAI, Google, Microsoft, Amazon và Meta đều đã công bố kế hoạch chi hàng trăm tỷ USD để xây dựng và mở rộng trung tâm dữ liệu. Song, tốc độ thương mại hóa dịch vụ AI – từ chatbot như ChatGPT hay Gemini cho tới các ứng dụng AI doanh nghiệp – vẫn chưa đủ nhanh để bù đắp khoản chi khổng lồ cho hạ tầng.

ÁP LỰC TỪ NHU CẦU TÍNH TOÁN VÀ CHI PHÍ HẠ TẦNG

Bain cho rằng, sự bùng nổ của các dịch vụ AI tạo sinh (generative AI) đang khiến nhu cầu về năng lực tính toán và năng lượng toàn cầu tăng trưởng với tốc độ “chóng mặt”. Riêng tới năm 2030, tổng nhu cầu điện toán bổ sung cho AI có thể lên tới 200 gigawatt, trong đó Mỹ chiếm một nửa.

Tuy nhiên, nguồn thu từ AI – dù mang lại nhiều lợi ích tiết kiệm chi phí và mở ra dòng doanh thu mới – vẫn chậm hơn nhiều so với mức chi tiêu hạ tầng cần thiết. Ông David Crawford, Chủ tịch mảng công nghệ toàn cầu tại Bain, nhận định: “Nếu các quy luật mở rộng hiện tại tiếp tục giữ nguyên, AI sẽ ngày càng tạo áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Thực tế, OpenAI – công ty đi đầu trong làn sóng AI – hiện vẫn đang lỗ hàng tỷ USD mỗi năm, khi ưu tiên tăng trưởng hơn lợi nhuận. Bloomberg từng dẫn nguồn tin cho biết, OpenAI kỳ vọng có thể đạt dòng tiền dương vào năm 2029.

Trong khi đó, các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Amazon và Meta được dự báo sẽ nâng tổng chi tiêu cho AI lên hơn 500 tỷ USD mỗi năm vào đầu thập kỷ tới. Tuy nhiên, Bain không đưa ra dự báo cụ thể về hệ quả nếu ngành AI tiếp tục rơi vào tình trạng thâm hụt lợi nhuận tới năm 2030.

Ngoài thách thức về vốn, Bain còn lưu ý đến các rào cản hạ tầng, bao gồm khả năng cung ứng linh kiện bán dẫn, giới hạn về năng lượng và những điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngay cả khi có đột phá về thuật toán và phần cứng, tiến độ mở rộng vẫn có nguy cơ bị kìm hãm bởi thiếu hụt điện năng hoặc linh kiện cốt lõi.

XU HƯỚNG ĐẦU TƯ MỚI: TỪ AI AGENT ĐẾN LƯỢNG TỬ VÀ ROBOT HÌNH NGƯỜI

Ngoài ra, báo cáo cho thấy không chỉ tập trung vào năng lực tính toán, các công ty AI hàng đầu cũng đang bơm vốn khổng lồ cho phát triển sản phẩm và nền tảng ứng dụng.

Một trong những trọng tâm hiện nay là AI agent tự động – các hệ thống có thể thực hiện chuỗi nhiệm vụ nhiều bước tương tự con người với sự hướng dẫn hạn chế. Bain dự báo trong vòng 3 – 5 năm tới, các doanh nghiệp sẽ dành tới 10% chi tiêu công nghệ để xây dựng năng lực AI cốt lõi, bao gồm nền tảng cho AI agent.

Song song đó, Bain đánh giá một số lĩnh vực công nghệ mới nổi khác cũng sẽ tăng trưởng mạnh. 

Thứ nhất là máy tính lượng tử (Quantum computing). Dù nhiều người kỳ vọng vào một đột phá đột ngột, Bain cho rằng ngành sẽ đi theo đường cong tăng trưởng dần dần. Trong vòng 10 năm tới, lượng tử sẽ được áp dụng hẹp ở một số lĩnh vực như tài chính, dược phẩm, logistics và khoa học vật liệu, với giá trị thị trường tiềm năng tới 250 tỷ USD.

Thứ hai là robot hình người. Đây là lĩnh vực đang thu hút nhiều vốn đầu tư và trở nên phổ biến hơn. Tuy vậy, phần lớn các dự án hiện vẫn ở giai đoạn thử nghiệm, phụ thuộc nặng vào giám sát con người. Thành công thương mại sẽ phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng của hệ sinh thái, và những doanh nghiệp đi đầu thử nghiệm có thể sẽ chiếm lợi thế dài hạn.