Các ngành nào ở Việt Nam đang tăng tốc ứng dụng AI?

Nhu cầu ứng dụng AI tăng cao

Tại Diễn đàn Trí tuệ nhân tạo Việt Nam – AI360 2025 với chủ đề “Xây dựng doanh nghiệp và xã hội thông minh cùng AI” do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức diễn ra ngày 9/10, dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Báo cáo thường niên Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2025 đã được công bố.

Theo báo cáo từ Viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội, dựa trên khảo sát gần 500 DN và tổ chức từ tháng 7/2025, AI đang mở ra cơ hội lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, các ngành dẫn dắt xu hướng, cung cấp AI tại Việt Nam gồm CNTT 31%, tài chính – ngân hàng (22%), Giáo dục (17%), thương mại điện tử và y tế (15%). Trong khi đó nhu cầu ứng dụng AI tăng cao, đặc biệt trong 5 lĩnh vực chính: giáo dục 23%, tài chính 26%, sản xuất công nghiệp 21%, giao thông 15% và y tế 16%.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là thiếu nhân lực chất lượng cao (45% đơn vị cung cấp AI), 23% gặp khó khăn về cơ sở hạ tầng dữ liệu và tính toán, cùng với 30% lo ngại thiếu hành lang pháp lý rõ ràng. Trong dữ liệu AI, 50% đơn vị cung cấp cho biết dữ liệu ít hoặc không tiếp cận được bộ chuẩn; 51% cơ sở đào tạo gặp trở ngại về dữ liệu huấn luyện không đủ chất lượng.

Báo cáo cũng chỉ ra một “điểm nghẽn cốt lõi” trong chuỗi giá trị AI: Sự chênh lệch lớn giữa đầu tư phát triển và đầu tư ứng dụng. Trong khi các DN cung cấp giải pháp công nghệ đang đẩy mạnh quy mô dự án, với phần lớn đầu tư từ 1 tỷ đến 3 tỷ đồng, thì chi phí dành cho AI của các đơn vị ứng dụng trong 5 lĩnh vực trọng yếu (Giáo dục, Y tế, Tài chính, Giao thông, Công nghiệp) lại chưa được chú trọng.

Giải những bài toán cụ thể về ứng dụng AI

Tại diễn đàn, nội dung “AI trong chính quyền và tổ chức: Nâng cao hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp” đã được bàn thảo.

Mô hình chính quyền 2 cấp và xu hướng tinh gọn bộ máy đang gây áp lực trực tiếp lên đội ngũ nhân sự cơ sở như: tình trạng thiếu người nhưng khối lượng công việc tăng đột biến, có tới 1.065 nhiệm vụ đã được phân cấp, dồn xuống cấp xã.

Một thống kê khi triển khai của một DN đúc kết: Mỗi cán bộ cơ sở, nếu có AI Assistant 24/7 hướng dẫn nghiệp vụ theo quy định, giảm 60% thời gian tra cứu, nâng chất lượng hồ sơ. Chatbot dịch vụ công, phân loại, chuyển hướng hồ sơ tự động, kỳ vọng xử lý 70% thường gặp với người dân. Về mặt tối ưu vận hành thì AI + RPA giảm 40 – 60% thời gian xử lý, dự báo khối lượng công việc, điều phối nhân sự.

Theo các chuyên gia, lãnh đạo tại Diễn đàn, có 2 đầu việc hiện đang chiếm hầu hết khối lượng của công chức đó là: Xử lý hồ sơ và báo cáo. Với xử lý hồ sơ thì sẽ có các trợ lý, các chatbot AI hỗ trợ đa kênh trên ứng dụng, trên web hay tại các Kios.

Với hệ thống quản trị và báo cáo, cần những giải pháp AI hoàn toàn với khả năng tuỳ chỉnh và linh hoạt theo nhu cầu một cách đơn giản với các cán bộ không có chuyên môn CNTT, thay thế hoàn toàn hệ thống phần mềm cũ. AI sẽ giúp chính quyền 2 cấp dự báo tình hình, tự động hóa các quy trình, nghiệp vụ, dịch vụ công, giúp các chính quyền nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực của cán bộ, qua đó đem lại những hiệu ứng tích cực và sự hài lòng công dân.

Đối với DN, FPT là một điển hình ứng dụng AI khi đã sẵn sàng cả hạ tầng tính toán, nền tảng dữ liệu ở quy mô quốc tế. Trong khi đó, Base đã xây dựng hệ thống các AI Agent hoàn thiện tích hợp sâu vào trong từ nghiệp vụ trên nền tảng quản trị DN. MISA không chỉ xây dựng trợ lý AI mà còn cung cấp OneAI – giải pháp tích hợp 8 nền tảng GenAI phổ biến để phục vụ tổ chức, DN.

FPT Retail’s Long Châu áp dụng AI cá nhân hóa trên 2.222 nhà thuốc và 200 trung tâm tiêm chủng, xử lý 15 triệu giao dịch/tháng để cá nhân hóa hành trình sức khỏe (nhận biết – phòng bệnh – tuân thủ), dự đoán nhu cầu thuốc và gợi ý vaccine, tăng 50.000 khách hàng/tháng được tư vấn phòng bệnh qua mô hình Pharmacy-Based Immunization (PBI).

Xây dựng và năng lực phát triển sản phẩm AI cho các doanh nghiệp công nghệ Việt

Phiên chuyên đề Phát triển năng lực xây dựng sản phẩm trong thời Gen AI là điểm nhấn, dành cho lãnh đạo DN công nghệ Việt.

VINASA đã công bố dự thảo Khung trưởng thành năng lực AI, một khung hướng dẫn toàn diện cho DN công nghệ, bao gồm các yếu tố then chốt như: đo lường giá trị và lợi tức đầu tư (ROI), tính sẵn sàng dữ liệu; năng lực công nghệ lõi, tốc độ đổi mới, quản trị rủi ro… Khung tham chiếu này giúp các DN đánh giá, và phân bổ nguồn lực một cách hợp lý.

Theo Gartner, 2 công nghệ AI chủ chốt đang có sự dịch chuyển mạnh mẽ nhất là: AI ready data và Agents. AI ready data là những hệ thống AI đã sẵn sàng dữ liệu. Trong khi đó, AI Agents đã chứng minh được hiệu quả. Các AI Agents tăng tốc độ giải quyết hỗ trợ khách hàng lên 11,5% hoặc doanh thu mỗi nhân viên bán hàng thêm 9,4%, theo Microsoft.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA chia sẻ: “Nếu năm 2023 là “The Year of POCs” (năm của các dự án thử nghiệm), thì năm 2025 đã là “The Year of Business Value” (năm của giá trị kinh doanh thực tế). Làn sóng Generative AI và đặc biệt là AI Agents – những hệ thống có khả năng tự chủ vận hành, đang thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh và quản lý”.

Ông Nguyễn Văn Khoa cho biết: VINASA cũng xác định rõ một số nhiệm vụ cấp thiết hiện tại bao gồm:

Thứ nhất, giải quyết bài toán ứng dụng và quản trị: Tập trung vào việc chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm (POC) sang tạo giá trị kinh doanh (business value).

Thứ hai, chuẩn hóa năng lực. VINASA công bố dự thảo Khung trưởng thành năng lực AI (STAIR – Strategic Transformation & AI Readiness). Đây là công cụ chiến lược đầu tiên giúp doanh nghiệp tự đánh giá và định hướng năng lực AI của mình.

Thứ ba, xây dựng hệ sinh thái kết nối: Đưa AI từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn, từ tầm nhìn đến giá trị thật thông qua các hoạt động kết nối các thành phần trong hệ sinh thái giữa chính phủ – viện nghiên cứu – DN – và tổ chức, DN ứng dụng.

Dòng vốn đầu tư và ứng dụng AI cũng đang tăng tốc mạnh mẽ

Cùng với chuỗi nội dung chuyên môn, AI & CEO Networking được tổ chức trong khuôn khổ diễn đàn, quy tụ hơn 100 lãnh đạo DN, nhà đầu tư và viện nghiên cứu, nhằm thúc đẩy hợp tác B2B – B2G. 10 gian hàng triển lãm trưng bày các sản phẩm AI tiêu biểu trong thương mại, tài chính, y tế, giáo dục và logistics, thể hiện sức sáng tạo và năng lực công nghệ nội địa đang trỗi dậy mạnh mẽ.

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Bộ KH&CN cho biết: Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế ngày càng cao trên bản đồ AI thế giới. Theo báo cáo Chỉ số sẵn sàng AI toàn cầu 2024 của Oxford Insights, Việt Nam xếp thứ 59/193 quốc gia, thuộc Top 5 ASEAN. Niềm tin số của xã hội Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ. Theo World AI Index 2025 (WIN), Việt Nam đứng thứ 6/40 quốc gia, thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI, và thứ 5 về khả năng chấp nhận.

Cũng theo ông Nguyễn Khắc Lịch, dòng vốn đầu tư và ứng dụng AI cũng đang tăng tốc mạnh mẽ. Chỉ trong một năm, vốn đầu tư vào DN AI trong nước đã tăng từ 10 triệu USD (2023) lên 80 triệu USD (2024) – tăng gấp 8 lần.

Theo đó, Bộ KH&CN đã và đang cập nhật Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030, đồng thời chuẩn bị trình dự thảo Luật AI – một bước tiến quan trọng để hoàn thiện thể chế, đảm bảo AI được phát triển minh bạch, an toàn và có trách nhiệm.

Muốn phát triển AI, ông Nguyễn Khắc Lịch cho rằng cần phải tạo ra thị trường cho AI. Do đó, Chính phủ sẽ tăng chi tiêu công cho AI, Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia (NATIF) sẽ dành phần ngân sách không nhỏ cho hỗ trợ ứng dụng AI, đồng thời triển khai cơ chế mua sắm công ưu tiên giải pháp công nghệ số trong nước.

“Chúng ta cần biến thị trường trong nước thành bệ phóng, để nuôi dưỡng và nâng tầm DN AI Việt Nam, giúp họ vươn ra khu vực và thế giới”, Cục trưởng Cục CNTT nhấn mạnh.

“

Diễn đàn Trí tuệ nhân tạo Việt Nam – AI360 được định vị là diễn đàn thường niên quốc gia về AI – nơi hội tụ các nhà quản lý, chuyên gia, viện nghiên cứu và DN cùng thảo luận, chia sẻ, hợp tác để đưa AI trở thành động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế số Việt Nam. Sự kiện đại diện cho toàn bộ chuỗi giá trị của hệ sinh thái công nghệ Việt Nam – từ hoạch định chính sách, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ đến triển khai ứng dụng thực tiễn.

Diễn đàn quy tụ 300 đại biểu, gồm lãnh đạo các Bộ, Ban, Ngành, chuyên gia, và cộng đồng DN công nghệ, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình thúc đẩy phát triển và ứng dụng AI tại Việt Nam./.