Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu – Tạp chí Kinh tế

Kết nối thị trường toàn cầu

Trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất – năm 2025, ngày 27/10, tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam – VEC (Đông Anh, Hà Nội) đã diễn ra Hội thảo “Nâng tầm doanh nghiệp Việt Nam qua ứng dụng công nghệ số và kết nối thị trường toàn cầu” do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức với thông điệp Go Digital – Go Global (Chuyển đổi số – Vươn tầm quốc tế).

Tại hội thảo, ông Vũ Bá Phú – Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành yếu tố then chốt, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đối với Việt Nam, công nghệ số và thương mại điện tử không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành động lực tăng trưởng mới cho xuất khẩu, giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng toàn cầu, giảm chi phí trung gian và gia tăng giá trị thương hiệu.

“Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, Cục Xúc tiến thương mại đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số trong xúc tiến thương mại, kết nối với các sàn thương mại điện tử lớn trong và ngoài nước. Hội nghị hôm nay là một trong những hoạt động trọng tâm trong chuỗi chương trình “Go Digital – Go Global” mà Cục Xúc tiến thương mại chủ trì, nhằm đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trên hành trình chuyển đổi số và hội nhập quốc tế”, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, ứng dụng công nghệ số, Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) hay nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp doanh nghiệp Việt tăng năng suất, giảm chi phí và chủ động kết nối khách hàng toàn cầu.

Bổ sung quan điểm này, ông Bùi Huy Hoàng – Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết thêm, trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của thương mại điện tử nói chung, thương mại điện tử xuyên biên giới cũng đã trở thành xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ ở thị trường toàn cầu.

“Theo báo cáo của Cognitive Market Research, quy mô thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu năm 2024 đạt 791,5 tỉ USD và dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm 30,5% trong giai đoạn 2024 – 2031” – ông Hoàng chia sẻ.

Tập trung nguồn lực để nâng cao năng lực cạnh tranh

Tuy nhiên, ông Hoàng cho rằng thương mại điện tử xuyên biên giới đang đặt ra không ít thách thức mà các doanh nghiệp xuất khẩu, nhà bán hàng Việt Nam phải đối mặt và cần khắc phục để vượt qua.

Trước hết, năng lực vận hành thương mại điện tử của nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối hạn chế chủ yếu là do nguồn lực đầu tư vào mảng kinh doanh này chưa thực sự đủ rộng và đủ sâu, nhất là đầu tư cho nhân lực kinh doanh thương mại điện tử của doanh nghiệp.

Do do, vậy việc chú trọng phát triển hay tập trung nguồn lực còn phụ thuộc vào chiến lược phát triển của doanh nghiệp và ý chí chủ quan của lãnh đạo doanh nghiệp.

Ngoài ra, cùng trên một môi trường trực tuyến vô cùng rộng mở, sự cạnh tranh đang ngày càng khốc liệt hơn. Đó là sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp cùng ngành ở rất nhiều thị trường khác nhau, sự cạnh tranh từ chính các doanh nghiệp bản địa tại nước nhập khẩu, và sự cạnh tranh về năng lực vận hành thương mại điện tử.

Mặc dù thương mại điện tử nói chung hay thương mại điện tử xuyên biên giới nói riêng giúp cắt giảm các khâu trung gian, tiết kiệm các chi phí vận hành, quản lý… song thực tế chi phí hoạt động kinh doanh trong thương mại điện tử xuyên biên giới vẫn là một khó khăn không nhỏ đối với doanh nghiệp .

Ông Hoàng đánh giá, trên thực tế nếu doanh nghiệp không hiểu biết một cách sâu sắc về các mô hình hoạt động của thương mại điện tử xuyên biên giới cùng các kỹ năng trong vận hành thì việc tốn kém chi phí là điều hoàn toàn có thể xảy ra, và khi đó doanh thu từ bán hàng chưa chắc đã đủ bù đắp cho các chi phí vận hành, chuyển phát, lưu kho, bảo hành, đổi trả…

Hơn nữa, những quy định pháp lý về thương mại điện tử ở mỗi quốc gia nhập khẩu là khác nhau, thị hiếu tiêu dùng của các thị trường cũng khác nhau làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu, nhà bán hàng gặp không ít khó khăn để có thể nắm bắt, hiểu biết một cách chuẩn xác về thị trường nhập khẩu.

Nhìn chung các nền tảng thương mại điện tử có những sự hỗ trợ nhất định giúp các nhà bán hàng phát triển, tuy nhiên sự hỗ trợ này là có giới hạn và không thể kéo dài quá lâu.

Từ đó, ông Bùi Huy Hoàng kiến nghị doanh nghiệp cần tập trung lựa chọn sản phẩm một cách phù hợp với từng thị trường, từng đối tượng tiêu dùng tại thị trường mục tiêu. Đồng thời, cần xác định rõ mô hình thương mại điện tử xuyên biên giới (B2B, B2C, B2B2C, D2C…) và tập trung nguồn lực đầu tư cho mô hình kinh doanh thương mại điện tử này. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tập trung vào phát triển nhân lực thương mại điện tử nói chung cũng như nhân lực cho thương mại điện tử xuyên biên giới nói riêng.

“Doanh nghiệp cũng cần tăng cường hợp tác với các đối tác thương mại điện tử tại quốc gia nhập khẩu. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nắm bắt nhu cầu thị trường một cách nhanh chóng hơn’”, ông Bùi Huy Hoàng nêu.