Bên trong cuộc họp bí mật của FED do AI điều hành

AI mô phỏng bộ não

Nghiên cứu được công bố bởi các học giả tại Đại học George Washington đã tạo ra một mô hình AI của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), cơ quan quyền lực quyết định lãi suất của Mỹ.

Thí nghiệm này không chỉ cho thấy một ứng dụng mới lạ của AI, mà còn mở ra một cánh cửa để phân tích những yếu tố con người thầm lặng đang ảnh hưởng đến các quyết định kinh tế quan trọng nhất thế giới.

Để tạo ra một cuộc họp FOMC “ảo”, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật AI tiên tiến để nhân bản tư duy của từng thành viên trong hội đồng.

Đầu tiên, họ xây dựng một bộ dữ liệu khổng lồ và riêng biệt cho mỗi nhà hoạch định chính sách, bao gồm tất cả các bài phát biểu công khai, các bài báo học thuật, biên bản phỏng vấn, và lịch sử bỏ phiếu của họ trong quá khứ.

Tiếp theo, một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) nền tảng được tinh chỉnh trên từng bộ dữ liệu riêng biệt này. Quá trình này giúp AI không chỉ học được kiến thức kinh tế, mà còn bắt chước được phong cách lập luận, khuynh hướng chính sách và cả những sắc thái ngôn ngữ đặc trưng của từng người.

Kết quả là sự ra đời của các “tác nhân AI”, những thực thể kỹ thuật số có khả năng hoạt động tự do. Khi được cung cấp các dữ liệu kinh tế và tin tức tài chính theo thời gian thực, mỗi tác nhân AI sẽ tự phân tích và đưa ra quan điểm chính sách của riêng mình, mô phỏng lại chính xác cách mà người thật có thể phản ứng.

Trong kịch bản mô phỏng cuộc họp tháng 7 năm 2025, khi một biến số áp lực chính trị được đưa vào, các tác nhân AI này ngay lập tức trở nên chia rẽ, và những ý kiến bất đồng xuất hiện nhiều hơn hẳn.

Các tác giả kết luận: “Cuộc mô phỏng này cho thấy Cục Dự trữ Liên bang chỉ được tách biệt một phần khỏi chính trị.”

Trợ lý đắc lực của FED

Mặc dù thí nghiệm trên cho thấy tiềm năng sử dụng AI để ra quyết định, thực tế tại các ngân hàng trung ương trên thế giới lại thận trọng hơn rất nhiều. Hiện tại, AI đang được triển khai như một trợ lý phân tích đắc lực, chứ không phải là người đưa ra phán quyết cuối cùng.

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đang sử dụng các mô hình học máy để dự báo lạm phát. Ngân hàng Nhật Bản dùng AI để thu thập thông tin và phân tích các yếu tố kinh tế sâu hơn. Ngay cả Fed cũng đang nghiên cứu việc dùng AI để phân tích biên bản các cuộc họp của chính mình.

Thống đốc Ngân hàng trung ương Úc, bà Michele Bullock, gần đây đã làm rõ quan điểm chung của giới hoạch định chính sách: “Chúng tôi không sử dụng AI để xây dựng hoặc thiết lập chính sách tiền tệ. Thay vào đó, chúng tôi đang tìm cách tận dụng nó để cải thiện hiệu quả và khuếch đại tác động của những nỗ lực của nhân viên.”

Báo cáo từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cũng xác nhận rằng dù nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của AI, hầu hết các ngân hàng trung ương vẫn đang trong giai đoạn áp dụng ban đầu. Những rào cản về quản trị, chất lượng dữ liệu và đảm bảo an toàn vẫn là ưu tiên hàng đầu.

Dù vậy, thí nghiệm của Đại học George Washington đã mở ra một hướng đi mới. Tuy một AI có thể sẽ không sớm thay thế Chủ tịch Fed, nhưng nó đã chứng tỏ mình là một công cụ phân tích hành vi mạnh mẽ, có khả năng “soi chiếu” và lượng hóa những ảnh hưởng vô hình, như chính trị, lên các quyết định kinh tế trọng đại.