Bộ Tài chính sẽ tăng cường sử dụng AI rà soát gian lận thuế

Sáng 19/6, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc thuộc lĩnh vực tài chính.

Liên quan tới vấn đề thuế khoán đang là tâm điểm của dư luận, Đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết, Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân đã đề cập đến việc phát triển hộ kinh doanh thông qua bỏ thuế khoán. Chính sách này tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh, mang đến tâm lý e ngại. Có đại biểu đề nghị xem xét lùi thời hạn thực hiện.

Đại biểu đặt vấn đề, Chính phủ có kế hoạch và giải pháp gì để chuẩn bị cho các hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán, để các hộ cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp và hứng khởi trong việc nộp thuế?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, hệ thống thuế đã được cơ quan quốc tế đánh giá tiệm cận với thông lệ quốc tế, song tính minh bạch trong một số loại thuế đang thu thủ công đang là rào cản lớn tạo sự không minh bạch.

Vừa qua, Nghị quyết của Quốc hội đã yêu cầu bỏ thuế khoán trong năm 2026. Cơ chế thuế khoán chỉ phù hợp trong giai đoạn nhất định, nhưng không còn phù hợp, dễ bị lạm dụng, gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh.

“Hình thức thuế khoán không tạo động lực để các hộ kinh doanh lớn lên thành doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc bãi bỏ thuế khoán từ 2026 là chủ trương rất đúng là bước đi căn cơ và cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh; thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và khu vực chính thức”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng, quá trình triển khai sẽ có tác động lớn, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công cụ để thực hiện đảm bảo thuận lợi, giảm gánh nặng về thủ tục, chi phí cho người dân. Bộ cũng đang rà soát, sửa luật quản lý thuế, thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế mới đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện; đơn giản hóa sổ sách, hóa đơn chứng từ. Đảm bảo hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp”.

Thu thuế trên thương mại điện tử tăng 55%

Cùng nhóm vấn đề thuế, đại biểu Nguyễn Hữu Thông, Phó trưởng đoàn tỉnh Bình Thuận đặt vấn đề quản lý thuế trên các nền tảng số, thương mại điện tử gặp nhiều khó khăn. Tình trạng gian lận thuế trên thương mại điện tử ảnh hưởng tới thu ngân sách, tạo cạnh tranh không lành mạnh với hộ kinh doanh, tiểu thương, siêu thị.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, Bộ Tài chính đã quyết liệt trong quản lý thuế trên nền tảng số, thương mại điện tử như ban hành quy định về hóa đơn điện tử, trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế của sàn thương mại điện tử.

Các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn lập hóa đơn điện tử, định danh hóa đơn bán hàng qua mạng xã hội. Bộ Tài chính cũng vận hành cổng điện tử kê khai, nộp thuế; ứng dụng công nghệ thông tin, AI trong quản lý thuế trên thương mại điện tử.

“Đến nay 95% cơ sở dữ liệu dân cư đã được chuẩn hóa, kết nối chia sẻ thông tin với ngân hàng, website thương mại điện tử. Hiện có 158 nhà cung cấp nước ngoài kê khai, nộp thuế, thu được 23.000 tỷ đồng tiền thuế. Khoảng 106.000 hộ kinh doanh kê khai, nộp 1.200 tỷ đồng tiền thuế”, Bộ trưởng cho biết.

Thu thuế trên thương mại điện tử trong 5 tháng vừa qua tăng trưởng tới 55%, đạt hơn 75.000 tỷ đồng. Bộ trưởng cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định, xác định rõ hoạt động thương mại điện tử, định danh tổ chức cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, hướng dẫn kê khai, nộp thuế…

“Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tăng cường sử dụng AI rà soát gian lận thuế, cũng như rà soát tổ chức cá nhân có thu nhập phát sinh từ nền tảng số”, ông Thắng nhấn mạnh.