Các CEO công nghệ thừa nhận AI đang xóa sổ những công việc cấp thấp | VnReview

Giám đốc điều hành hiện tại của Hewlett Packard Enterprise, Antonio Neri, đã thăng tiến từ nhân viên tổng đài tại công ty lên vị trí giám đốc điều hành. Doug McMillon, Giám đốc điều hành Walmart, cũng bắt đầu sự nghiệp với công việc giúp dỡ hàng xe tải. Câu chuyện tương tự cũng xảy ra với Giám đốc điều hành GM, Mary Barra, người bắt đầu làm việc trên dây chuyền lắp ráp tại nhà sản xuất ô tô này khi mới 18 tuổi. Đó là những cung bậc thành công trên nấc thang sự nghiệp đã truyền cảm hứng cho người lao động và cả Hollywood. Nhưng những câu chuyện thăng tiến đó sẽ không còn trong bối cảnh doanh nghiệp hiện tại bởi AI đang thay thế nhiều công việc cấp thấp.

Sự trỗi dậy của AI trùng hợp với sự thu hẹp đáng kể về mặt tổ chức, đặc biệt là ở cấp quản lý trung cấp. Đồng thời, Giám đốc điều hành Anthropic, Dario Amodei, nằm trong số những người dự đoán 50% công việc cấp thấp có thể bị AI xóa sổ khi công nghệ được cải thiện, bao gồm cả việc có thể làm việc ca tám tiếng liên tục mà không cần nghỉ ngơi.

Mọi sự bất định trong sơ đồ tổ chức doanh nghiệp do AI tạo ra — xảy ra vào thời điểm sinh viên tốt nghiệp đại học đang chật vật tìm kiếm việc làm — đặt ra câu hỏi liệu nấc thang sự nghiệp có sắp bị phá vỡ hay không, và những câu chuyện thăng tiến của thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp hiện tại, vốn luôn là một phần quan trọng trong bản sắc doanh nghiệp Mỹ, sắp trở thành dĩ vãng. Nếu khái niệm đi từ dưới lên trên luôn là ngoại lệ hơn là quy luật, thì nó đã giúp khơi dậy tinh thần của các tập đoàn Mỹ. Ít nhất, việc loại bỏ bậc thang đầu tiên trên nấc thang sự nghiệp đặt ra những câu hỏi quan trọng về việc chuyển giao kiến thức của tổ chức và sự thăng tiến trong các tổ chức.

Khi xem xét dữ liệu từ năm 2019 đến năm 2024 của các công ty công nghệ đại chúng lớn nhất và các công ty khởi nghiệp được đầu tư mạo hiểm đang phát triển, công ty đầu tư mạo hiểm SignalFire đã phát hiện trong một nghiên cứu rằng số lượng nhân viên mới có ít hơn một năm kinh nghiệm làm việc sau đại học đã giảm 50%. Asher Bantock, giám đốc nghiên cứu tại SignalFire, cho biết: “Việc tuyển dụng vốn dĩ biến động hàng năm, nhưng 50% là con số thể hiện chính xác sự chênh lệch về tuyển dụng đối với nhóm kinh nghiệm này trong khoảng thời gian được xem xét”. Dữ liệu bao gồm các bộ phận kinh doanh cốt lõi — bán hàng, tiếp thị, kỹ thuật, tuyển dụng/nhân sự, vận hành, thiết kế, tài chính và pháp lý — với mức giảm 50% nhất quán trên tất cả các bộ phận.

Tuy nhiên, Heather Doshay, đối tác tại SignalFire, cho biết dữ liệu này không nên khiến người tìm việc mất hy vọng. Bà nói: “Việc mất đi những điểm khởi đầu rõ ràng không chỉ làm giảm cơ hội cho sinh viên mới tốt nghiệp mà còn định hình lại cách các tổ chức phát triển nhân tài từ bên trong.”

“Nếu đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ đạt được những hệ thống AI tốt hơn hầu hết con người ở hầu hết mọi nhiệm vụ, thì câu hỏi quan trọng đối với người lao động là ý tưởng về một công việc cấp thấp có thể phát triển như thế nào khi AI tiếp tục phát triển”, Dario Amodei nói.

Các tổ chức phẳng hơn dường như chắc chắn. “Cái thang không bị hỏng – nó chỉ được thay thế bằng thứ gì đó trông phẳng hơn nhiều”, Doshay nói. Theo quan điểm của bà, khái niệm kinh điển về một CEO vươn lên từ phòng văn thư là một ví dụ hoàn hảo vì tại nhiều công ty, đã lâu rồi không có ai làm việc trong phòng văn thư thực sự. “Bậc thang thấp nhất đang biến mất”, bà nói, “nhưng điều đó có tiềm năng nâng cao trình độ của tất cả mọi người.”

“Cấp thấp nhất” mới có thể là một vai trò nâng cao hoặc đòi hỏi nhiều kỹ năng hơn, nhưng với việc nâng cao kỹ năng của bậc thang thấp nhất, áp lực đang được tạo ra đối với những người mới tốt nghiệp phải tự mình trau dồi những kỹ năng công việc này, thay vì phải học chúng khi đang làm một công việc mà họ không thể tìm được ngay bây giờ. Tuy nhiên, theo Doshay, điều đó không nên là một trở ngại cho sự nghiệp.

“Khi internet và email xuất hiện như những kỹ năng bắt buộc phổ biến của doanh nghiệp, sinh viên mới tốt nghiệp đã có vị thế thuận lợi để trở thành chuyên gia bằng cách sử dụng chúng ở trường, và điều tương tự cũng hoàn toàn đúng với mức độ dễ tiếp cận của AI”, bà nói. “Chìa khóa nằm ở cách sinh viên mới tốt nghiệp khai thác năng lực của mình để trở thành chuyên gia, từ đó họ được coi là những nhân viên am hiểu công nghệ đáng mơ ước, những người đi đầu trong những tiến bộ của AI”, bà nói.

Nhưng bà thừa nhận rằng điều đó có thể không mang lại nhiều sự an ủi cho thế hệ sinh viên mới tốt nghiệp hiện tại đang tìm kiếm việc làm. “Tôi rất chia buồn với những sinh viên mới tốt nghiệp các năm 2024, 2025 và 2026, khi họ đang bước vào thời kỳ bất ổn”, Doshay nói, đồng thời mô tả đây là nhóm dễ bị tổn thương hơn nhiều khi bước vào lực lượng lao động so với những người ở tương lai xa hơn.

Các trường đại học đang biến trường học của mình thành nơi đào tạo AI, với một số tổ chức đã ký kết các thỏa thuận lớn với các công ty như Anthropic và OpenAI.

“Về mặt lịch sử, những tiến bộ công nghệ không gây ảnh hưởng đến tỷ lệ việc làm về lâu dài, nhưng có những tác động ngắn hạn trong quá trình này”, Doshay nói. “Sự nghiệp mới vào nghề của những sinh viên mới tốt nghiệp bị ảnh hưởng nhiều nhất, điều này có thể để lại những hậu quả lâu dài khi họ tiếp tục phát triển sự nghiệp với ít kinh nghiệm hơn trong khi tìm được ít cơ hội việc làm hơn”, bà nói thêm.

Nguồn: CNBC​