Cần có người chịu trách nhiệm chất lượng hàng thương mại điện tử xuyên biên giới

Đây là hoạt động lấy ý kiến nhằm chuẩn bị trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10 – 11/2025).

Thách thức trong kiểm soát chất lượng hàng hóa

Bà Phan Thị Thắng – Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết: Hiện nay, thương mại điện tử tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ từ 20-25%/năm, trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế số.

Tuy nhiên, thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức lớn. Nổi bật là tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, lợi dụng tính ẩn danh trên môi trường số để trốn thuế, lừa đảo người tiêu dùng… Tình trạng này, diễn ra ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.

Hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới, nhất là từ các nền tảng không có đại diện tại Việt Nam, cũng đặt ra thách thức lớn về kiểm soát chất lượng hàng hóa, bảo vệ người tiêu dùng và thực thi pháp luật.

Ông Quách Nhi, một chuyên gia thương mại điện tử, dẫn chứng, ông đặt mua một chiếc nhiệt kế điện tử từ Trung Quốc thông qua một sàn thương mại điện tử và giao về TP.HCM rất nhanh, giá bán khoảng 80.000 đồng/chiếc. Nhưng nếu thiết bị này không đạt chuẩn, chẳng hạn như đo nhiệt độ cho người đang sốt cao mà không chính xác, thì hậu quả khó lường. Khi đó người tiêu dùng cần một người chịu trách nhiệm về sản phẩm này.

Vậy người vận chuyển hàng, hay đơn vị trung gian nào đó đưa hàng về Việt Nam liệu có chịu trách nhiệm về chất lượng và an toàn sản phẩm đối với người tiêu dùng. Vì hiện nay, hàng thương mại điện tử xuyên biên giới có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống thì không phải kiểm tra chuyên ngành.

Ông Quách Nhi kiến nghị: “Các sản phẩm được giao từ nước ngoài về thì phải thể hiện rõ ràng trách nhiệm pháp lý của thương nhân cung cấp sản phẩm này là ai? Nếu là trách nhiệm của người bán thì có tư cách pháp nhân ở Việt Nam hay không? Phải có ai đó chịu trách nhiệm về hàng thương mại điện tử xuyên biên giới này”.

Ông Phan Mạnh Hà, Giám đốc đối ngoại Shoppee đề xuất, nên cấm hành vi “mua bán, trao đổi tặng cho thuê tài khoản của người dùng, nhà bán hàng”. Vì điều này cũng giống như: mua bán, trao đổi tài khoản căn cước công dân. Về quy định lưu trữ thông tin các phiên livestream, tại điều 21 của dự thảo luật yêu cầu lưu trữ 1 năm nhưng theo ông Hà cần xem xét lại quy định này, vì chi phí tăng lên rất nhiều khi thời gian lưu trữ kéo dài.

Đơn giản thủ tục

Luật sư Lê Thu Minh, Công ty Luật BaKer MCKenZie Việt Nam đề nghị giảm bớt thủ tục cho các doanh nghiệp nước ngoài khi họ muốn có pháp nhân cung cấp dịch vụ tại Việt Nam. Vì theo quy định hiện nay thì doanh nghiệp nước ngoài phải xin rất nhiều thủ tục.

“Doanh nghiệp nước ngoài khi muốn có pháp nhân ở Việt Nam để cung cấp dịch vụ trực tiếp tại Việt Nam thì phải xin giấy phép kinh doanh theo Nghị định  09 của Chính phủ năm 2018. Sau đó, doanh nghiệp phải đăng ký thủ tục theo Nghị định 52 và sắp tới là phải thực hiện theo Luật Thương mại điện tử. Như vậy, sắp tới, khi ban hành Luật Thương mại điện tử thì nên loại bỏ các giấy phép nêu trên mà chỉ yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ theo những quy định của Luật Thương mại điện tử”, luật sư Lê Thu Minh nói.

VOV.VN – Ngoài thay đổi sản phẩm và đáp ứng thời gian giao hàng nhanh, việc hợp tác với các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới là con đường ngắn nhất giúp các doanh nghiệp tăng khả năng kết nối, mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.