Đà Nẵng tìm kiếm giải pháp phát triển bền vững ngành bán lẻ

Động lực đổi mới ngành bán lẻ

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là Trí tuệ nhân tạo (AI), đang tạo nên những xu hướng mới trong thương mại điện tử.

Song, để phát triển bền vững, thương mại điện tử cần dựa trên ba trụ cột: chính phủ – người dân – doanh nghiệp. Nhà nước phải hoàn thiện hạ tầng và hành lang pháp lý, người dân trở thành “người tiêu dùng số” có nhận thức, còn doanh nghiệp cần chủ động đầu tư công nghệ và nâng cao dịch vụ. Hiện Bộ Công Thương đang tham mưu xây dựng Luật Thương mại điện tử (sửa đổi), dự kiến trình Quốc hội tháng 10/2025.

“Với tốc độ hiện nay, Việt Nam hoàn toàn có thể nâng tỷ trọng thương mại điện tử bán lẻ từ 10% lên 20% vào năm 2030, tiệm cận mức trung bình 19-21% của thế giới”, ông Tuấn khẳng định.

Tại Đà Nẵng, thời gian qua, thành phố không ngừng nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử, đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ với hơn 500 siêu thị, trung tâm thương mại, chuỗi cửa hàng tiện lợi và 240 chợ các loại.

Đây là nền tảng quan trọng giúp cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh và tiểu thương phát triển hiệu quả, đóng góp tích cực cho kinh tế thành phố.

Tuy nhiên, để ngành bán lẻ phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh gay gắt, cần sự chung tay của cơ quan quản lý, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp, hợp tác xã và tiểu thương.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Trừ, Đà Nẵng xác định việc thúc đẩy ứng dụng thương mại điện tử trong bán lẻ là nhiệm vụ then chốt để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng thành phố thông minh, hiện đại và đáng sống.

Đặc biệt, sau khi mở rộng địa giới hành chính, nhu cầu ứng dụng công nghệ số càng trở nên cấp thiết nhằm thích ứng xu hướng tiêu dùng mới, tối ưu hóa phân phối hàng hóa và kết nối hiệu quả giữa nhà sản xuất, bán lẻ và người tiêu dùng.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của thành phố ước đạt hơn 168 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2024; riêng doanh thu bán lẻ hàng hóa gần 92 nghìn tỷ đồng, tăng 16,4%.

Doanh thu tại siêu thị, trung tâm thương mại gần 8 nghìn tỷ đồng, tăng 16,9%. Hạ tầng thương mại phát triển mạnh với hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, chuỗi cửa hàng tiện lợi và chợ truyền thống, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân và du khách.

Giải pháp nào để Đà Nẵng phát triển thương mại điện tử?

Ở góc độ quản lý, Thượng tá Trần Nhất Trí, Phó Trưởng phòng An ninh kinh tế, Công an thành phố Đà Nẵng cho biết, cùng với sự phát triển nhanh của thương mại điện tử, từ đầu năm 2024 đến nay, Công an thành phố phát hiện 29 vụ việc liên quan đến hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả qua sàn thương mại điện tử và mạng xã hội.

Nguyên nhân là do một số quy định thương mại điện tử, thuế… còn chưa chặt chẽ, chưa kịp với sự phát triển quá nhanh của thương mại điện tử; thanh toán COD (cash on delivery) và giao dịch ẩn danh khó kiểm soát, một số doanh nghiệp cố tình vi phạm, trong khi người tiêu dùng thiếu kỹ năng nhận diện rủi ro. Ngoài ra, năng lực giám sát của cơ quan quản lý cũng còn hạn chế.

Để khắc phục, lực lượng công an kiến nghị cần tăng cường kiểm tra, phối hợp các ngành chức năng từ Trung ương đến địa phương. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền kỹ năng mua sắm an toàn, khuyến khích doanh nghiệp chân chính tham gia; tham khảo kinh nghiệm quốc tế để nâng cao hiệu lực quản lý.

Song song đó, thành phố cần ứng dụng big data, blockchain, QR code trong quản lý, tăng hợp tác quốc tế; đồng thời xây dựng văn hóa tiêu dùng lành mạnh.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn đề xuất, Đà Nẵng cần phát triển sàn thương mại điện tử thông qua việc tạo cửa hàng online trên các sàn thương mại điện tử lớn và địa phương; đầu tư vào công nghệ logistics và thanh toán điện tử. Tập trung đẩy mạnh thanh toán trực tuyến qua các ví điện tử và ứng dụng ngân hàng, nâng cao bảo mật giao dịch để tạo niềm tin cho người dùng.

Bên cạnh đó, cần tối ưu giao hàng chặng cuối và phát triển giao hàng tận nơi cùng mô hình “Click & Collect” hay BOPIS; hỗ trợ chi phí marketing, tạo các chương trình khuyến mãi riêng cho khách hàng địa phương.

“Thành phố cần quan tâm nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng, tổ chức sự kiện liên kết vùng. Đồng thời, ứng dụng công nghệ mới, dùng AI để gợi ý sản phẩm và tối ưu chiến lược kinh doanh, áp dụng thực tế ảo (AR) tạo trải nghiệm mua sắm độc đáo. Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác để đơn giản hóa thủ tục và bảo vệ người tiêu dùng, thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới; hỗ trợ tài chính và tạo môi trường khởi nghiệp cho các startup công nghệ trong lĩnh vực thương mại điện tử”, ông Tuấn chia sẻ.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Vũ Xuân Linh, Giám đốc quan hệ đối tác chiến lược Tập đoàn Sea Limited (Shopee) cho biết, sau 10 năm có mặt tại Việt Nam, Shopee đã đồng hành cùng sự bùng nổ thương mại điện tử trong nước, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tối ưu vận hành, tiếp cận thị trường và gia tăng năng lực cạnh tranh.

Đà Nẵng được xem là trung tâm kết nối Nam Trung Bộ trong tầm nhìn liên kết vùng của Shopee. Doanh nghiệp địa phương có thể tận dụng các sáng kiến như “gian hàng tỉnh”, các chương trình đào tạo năng lực số, xuất khẩu trực tuyến để mở rộng thị trường không chỉ trong nước mà còn ra khu vực.