Doanh nghiệp cần có chiến lược bài bản

Theo Bộ Công Thương, định hướng phát triển thương mại điện tử được khẳng định rõ trong Quyết định số 645/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử (TMĐT) quốc gia giai đoạn 2021-2025, theo đó TMĐT được xác định là lĩnh vực tiên phong, ứng dụng công nghệ số để hiện đại hóa hệ thống sản xuất, mô hình phân phối, nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo đà tăng trưởng bền vững cho xuất khẩu.

Để hiện thực hóa các mục tiêu này, việc hình thành và phát triển một hệ sinh thái TMĐT đồng bộ từ trong nước ra thị trường nước ngoài, từ nhà sản xuất tới kênh phân phối quốc tế một cách hiệu quả là không thể thiếu. Không một doanh nghiệp hay tổ chức đơn lẻ nào có thể tự giải quyết tất cả các khía cạnh đa dạng của TMĐT, từ công nghệ, logistics, tài chính đến chính sách và năng lực tiếp cận thị trường quốc tế.

Do đó, hệ sinh thái TMĐT cần được kiến tạo như một mạng lưới tương tác đa chiều, nơi các thành phần chủ chốt bao gồm cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, đơn vị sản xuất xuất khẩu, đơn vị logistics và tài chính, người tiêu dùng… cùng các tổ chức đào tạo, mạng lưới truyền thông cùng tham gia, hỗ trợ và cộng hưởng lẫn nhau, tạo nên một hệ thống mạnh mẽ có khả năng tự điều chỉnh và phát triển bền vững.

Nỗ lực thúc đẩy hệ sinh thái thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam đang được Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương (TMĐT&KTS) tích cực triển khai thông qua nhiều chương trình hành động cụ thể. Các trọng tâm chính bao gồm hoàn thiện thể chế và xây dựng chính sách để tạo môi trường pháp lý thuận lợi, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp và cộng đồng bằng các chương trình đào tạo, hỗ trợ SME, phát triển hạ tầng và công nghệ với các giải pháp thanh toán không tiền mặt, logistics thông minh và AI, cùng với việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế và TMĐT xuyên biên giới nhằm tìm kiếm, mở rộng kênh xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.

Thời gian tới, Cục TMĐT&KTS sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thiết thực nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn nữa cho sự phát triển của thương mại điện tử. Một trong những sự kiện nổi bật là Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam năm 2025, diễn ra từ ngày 04 – 06 tháng 9 năm 2025 tại TP.HCM, trong khuôn khổ Triển lãm và Sự kiện kết nối chuỗi cung ứng hàng hoá quốc tế Vietnam International Sourcing 2025.

Diễn đàn này được kỳ vọng sẽ là cầu nối quan trọng, tập hợp các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp thương mại điện tử, công nghệ số từ nhiều quốc gia để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và định hướng các giải pháp đột phá cho sự phát triển của TMĐT và kinh tế số Việt Nam trong thời gian tới, tập trung vào 04 lĩnh vực chính bao gồm: Thương mại điện tử, thương mại điện tử xuyên biên giới, vận hành TMĐT; Logistics; Giải pháp công nghệ số cho doanh nghiệp; Giải pháp tài chính số.

Theo ông Bùi Huy Hoàng- Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, Cục TMĐT & KTS, Bộ Công Thương – eComDX, TMĐT toàn cầu không đơn thuần là mở gian hàng mà là cuộc chơi đòi hỏi tư duy từng bước làm chủ chuỗi giá trị số. Để TMĐT xuyên biên giới trở thành đòn bẩy tăng trưởng dài hạn, doanh nghiệp Việt cần chủ động hơn trong tư duy tiếp cận trực tiếp thị trường quốc tế, thay vì chỉ dựa vào nền tảng sẵn có.

Hiện nay không ít doanh nghiệp Việt vẫn đang loay hoay dừng lại ở việc đưa hàng lên sàn mà thiếu chiến lược bài bản về xây dựng cơ sở dữ liệu, vận hành, marketing và dịch vụ hậu mãi xuyên biên giới.

Từ kinh nghiệm triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp thời gian qua của Cục TMĐT & KTS, ông Hoàng cho biết nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa khi bước vào TMĐT quốc tế thường gặp khó khăn về tối ưu vận hành logistics quốc tế, quản trị đơn hàng đa thị trường, đặc biệt là thiếu dữ liệu về hành vi tiêu dùng từng quốc gia, khu vực hay thị trường cụ thể. Việc thiếu các công cụ đo lường và phân tích chuyên sâu khiến họ dễ bị động trong cạnh tranh.

Do đó, ông Hoàng cho rằng, trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh như hiện nay, các doanh nghiệp Việt cần được hỗ trợ xây dựng năng lực nội tại để tự điều phối, tối ưu và đo lường hiệu quả hoạt động TMĐT xuyên biên giới, thay vì chỉ “tham gia” mà không “làm chủ”.

Lê Kim Liên