Đưa AI vào “thực chiến” trong hoạt động doanh nghiệp

Chia sẻ tại chương trình Cà phê Doanh nhân, chủ đề “Ứng dụng AI trong quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) bắt đầu từ đâu?” do Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (HUBA) tổ chức, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch HUBA cho biết, việc doanh nghiệp chọn cho mình một giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin nói chung hay giải pháp AI mang đến hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả của quản trị điều hành; và không chỉ nâng cao khả năng quản trị điều hành mà thông qua đó nâng cao được khả năng tương tác với các đối tác, đang ngày càng trở nên vô cùng quan trọng. Bởi ngày nay các đối tác của doanh nghiệp cũng sử dụng AI để quản trị điều hành, từ kho hàng, nhập liệu, mua hàng, phân phối.v.v Nếu doanh nghiệp không đáp ứng thì sẽ không tương thích được trong chuỗi cung ứng.

“Tôi nghĩ rằng vai trò của công nghệ thông tin trong quản trị, vai trò của AI đã được doanh nghiệp SME ý thức được. Vấn đề là đại bộ phận doanh nghiệp chúng ta là SME, khả năng tài chính có hạn, nếu những tập đoàn lớn, doanh nghiệp lớn đầu tư hàng chục tỷ đồng Việt Nam cho các dự án công nghệ thông tin không phải là vấn đề quá nan giải đối với họ, thì đối với doanh nghiệp SME, đầu tư vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng cho công nghệ thông tin đã là vấn đề phải cân nhắc liệu có phù hợp với sức chịu đựng của doanh nghiệp nhỏ và vừa hay không. Đây là điều chúng tôi ghi nhận được từ sự băn khoăn của cộng đồng doanh nghiệp SME trên địa bàn. Do đó, ứng dụng AI bắt đầu từ đâu và thực tiễn với chi phí như thế nào đang rất được doanh nghiệp quan tâm”, ông Hòa cho biết.

Đã từng đưa AI vào nghiên cứu để ứng dụng thực tiễn từ 2 năm trước, ông Lê Hữu Nghĩa – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại – Xây dựng Lê Thành cho biết, khi bắt đầu nghiên cứu về Trí tuệ nhân tạo, công ty ông sau đó dành hơn một năm chuẩn bị ngân sách và đội ngũ để thử nghiệm. Song sau đó vẫn gặp rất nhiều vấn đề chưa thể đi vào ứng dụng suôn sẻ, doanh nghiệp phải hiệu chỉnh và tốn nhiều chi phí. Dù vậy, Công ty của ông vẫn kiên định với lựa chọn của mình. Thay vì dùng dịch vụ thuê ngoài, công ty đầu tư xây dựng hạ tầng riêng với chi phí vận hành mỗi tháng lên đến hàng trăm triệu đồng, bao gồm nhân sự kỹ thuật, phần mềm tích hợp và thuê máy chủ đám mây.

“AI không phải phép màu, mà là hành trình dài, gian nan và đòi hỏi thực chiến”, ông Nghĩa khẳng định.

Ông Nghĩa cho biết hiện doanh nghiệp Lê Thành đang vận hành hệ thống 5 AI lớn, mỗi “AI mẹ” kết nối với nhiều “AI con” chuyên trách từng nhiệm vụ. Tại chuỗi siêu thị mỹ phẩm AB Beauty World, AI hỗ trợ tư vấn sản phẩm theo yêu cầu từng khách hàng. Một đơn vị khác trong hệ thống cũng đang ứng dụng một mô hình khác đến từ hệ thống khách sạn ở Đà Lạt. AI tại đây giúp khách hàng chọn phòng bằng hình ảnh, báo giá sơ bộ, xin thông tin cá nhân và sau đó tạo đơn đặt phòng, gửi mã xác nhận qua email. AI còn có khả năng giao tiếp bằng nhiều ngôn ngữ như tiếng Anh, Trung, Hàn, Nhật, phục vụ khách quốc tế…

Theo ông Hà Thân – Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tin học Lạc Việt, AI mang lại nhiều tiềm năng trong ứng dụng quản trị doanh nghiệp. Nhiều khách hàng của Lạc Việt đã thử nghiệm và đạt hiệu quả. Đưa ra một ví dụ về việc Lạc Việt vừa triển khai hệ thống xử lý đơn hàng tự động bằng AI cho một tập đoàn nhập khẩu thực phẩm, ông Thân khẳng định hiệu quả chứng minh cụ thể: Trước đây, mỗi đơn mất 4 tiếng xử lý thủ công, nay chỉ mất khoảng 2 phút. Với 20.000 đơn hàng mỗi tháng, chi phí xử lý chỉ khoảng 1.000 đồng một đơn, tức khoảng 20 triệu đồng, một con số rất nhỏ so với doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm của tập đoàn này.

Theo đó, ông Thân khuyến nghị doanh nghiệp nhỏ và vừa nên bắt đầu từ các ứng dụng AI đơn giản, dễ tiếp cận như chatbot tư vấn, tiếp nhận thông tin, gửi báo giá… Sau khi quen với công nghệ và thấy được hiệu quả, họ có thể nâng cấp dần lên các giải pháp phức tạp hơn như xử lý văn bản, video hay dữ liệu lớn.

Một bài học thực tế, đưa AI vào thực chiến trong hoạt động doanh nghiệp cũng được ông Trần Mạnh Huy – CEO Rainscales (Đà Nẵng), dẫn ra. Theo đó, Công ty ông từng đầu tư phát triển hệ AI có khả năng phân tích hành vi khách hàng ngay sau khi họ rời khách sạn, từ đó cá nhân hóa gợi ý dịch vụ như tặng voucher, giới thiệu tour, hỗ trợ làm visa hoặc chăm sóc nha khoa. Hệ thống này giúp tăng tỷ lệ giữ chân khách và thúc đẩy bán chéo sản phẩm, dù chi phí vận hành lên tới hàng triệu đồng mỗi tháng.

Tuy nhiên, ông Huy nhấn mạnh rằng AI không chỉ là công cụ tăng năng suất mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát đúng. Với các doanh nghiệp nhỏ, việc thuê ngoài thường đi kèm nguy cơ khi không đánh giá đầy đủ tiêu chuẩn đạo đức như ISO 42000. Nếu đối tác gặp sự cố hoặc vướng yếu tố địa chính trị, toàn bộ hệ thống có thể bị tê liệt.

Theo ông Huy, do vậy, doanh nghiệp nên tiếp cận AI theo hướng “AI cộng”, tức để AI hỗ trợ con người chứ không thay thế hoàn toàn. Đồng thời, cần xây dựng chỉ số năng lực số – CPI (Computing Power Index), để đánh giá khả năng làm chủ hạ tầng công nghệ, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào nền tảng bên ngoài.

“AI không phải phép màu. Muốn áp dụng đúng, doanh nghiệp cần hiểu bản chất của nó: học từ dữ liệu, suy nghĩ theo logic rồi mới hành động”, ông Trần Mạnh Huy nhấn mạnh.

Ông Lâm Nguyễn Hải Long – Chủ tịch Hội Tin học TP Hồ Chí Minh cho rằng khi doanh nghiệp SME bắt đầu ứng dụng AI, nên tập trung vào 4 lĩnh vực thường xuyên cần tự động hóa và có dữ liệu rõ ràng: Marketing, quản lý tồn kho, tài chính và tuyển dụng. Theo ông Long, đây là những mảng dễ thấy lợi ích rõ rệt khi tích hợp trợ lý ảo và chatbot để phản hồi khách hàng, báo giá, hỗ trợ ra quyết định và quản lý nội bộ.