Gen Z dùng AI phục dựng cổ vật văn hóa Óc Eo

Nhóm sinh viên Trần Đức Phát, Hồ Ngọc Trân, Dương Mạnh Cường (Trường Đại học FPT phân hiệu Cần Thơ) có ý tưởng phục dựng những hiện vật thuộc nền văn hóa Óc Eo. Tuy nhiên, thách thức nhóm gặp phải là nguồn tư liệu khan hiếm và chi phí phục dựng cao.

Phương án nhóm sinh viên này đưa ra để giải quyết các thách thức trên là kết hợp Trí tuệ nhân tạo và thiết kế đồ họa 3D để phục dựng cổ vật, tiết kiệm thời gian, chi phí.

Để hiện thực hóa ý tưởng, nhóm đã triển khai quy trình nhiều lớp với sự hỗ trợ của AI. Ở bước thu thập và phân tích dữ liệu, các công cụ như Perplexity, Gemini, ChatGPT và Google Notebook giúp giải quyết bài toán khan hiếm thông tin khảo cổ trực tuyến. AI giúp nhóm rút ngắn thời gian tìm kiếm, hệ thống hóa dữ liệu và tạo nền tảng vững chắc cho khâu thiết kế.

Tiếp đó, ở giai đoạn tạo hình ảnh tham chiếu, nhóm sử dụng DALL·E 3, Leonardo và Adobe Firefly để tái dựng chi tiết từ tư liệu và ảnh chụp thực tế. Cách làm này không chỉ giúp tái hiện các chi tiết bị mờ hoặc thiếu mà còn cho phép nhóm so sánh, lựa chọn hình thức khả tín nhất trước khi chuyển sang mô phỏng 3D.

Đột phá quan trọng đến từ Tripo AI – công cụ chuyển ảnh 2D thành mô hình 3D. Ban đầu chỉ thử nghiệm ở phiên bản miễn phí, nhóm bất ngờ khi nhận được sản phẩm vượt ngoài kỳ vọng: mô hình có hình khối rõ ràng, tỷ lệ hợp lý và chi tiết đáng tin cậy. Nhờ đó, Tripo AI trở thành công cụ trung tâm, giúp nhóm rút ngắn đáng kể thời gian dựng hình, đồng thời cho phép thử nghiệm nhiều lần để hoàn thiện sản phẩm.

Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các công cụ AI đã biến quy trình phục dựng vốn tốn kém và kéo dài thành chuỗi thao tác linh hoạt, nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác. Thành quả không chỉ là những hình ảnh cổ vật được phục dựng sát với nguyên mẫu, mô hình 3D phục vụ bảo tàng số, mà còn mở ra tiềm năng ứng dụng trong thiết kế, game và điện ảnh.

Trong quá trình dùng AI để phục dựng cổ vật, nhóm sinh viên Trường ĐH FPT phân hiệu Cần Thơ đặc biệt quan tâm đến tính chính xác của quá trình phục dựng. Bằng cách nghiên cứu, đối chiếu với nhiều tài liệu về văn hoá, mỹ thuật, khảo cổ uy tín, nhóm duy trì việc huấn luyện AI, liên tục điều chỉnh prompt (câu lệnh) phù hợp với từng yêu cầu phục dựng và kiểm tra kết quả cuối cùng.

Không dừng lại ở việc phục dựng các cổ vật trong môi trường số hóa, nhóm hướng đến việc đưa hiện vật lên nền tảng số, mang đến trải nghiệm mới cho người yêu lịch sử qua bảo tàng trực tuyến. Trong tương lai, nhóm mong muốn phát triển sản phẩm đến mức có thể ứng dụng trực tiếp tại các bảo tàng số, thậm chí mở rộng sang công nghiệp game, phim và kỹ xảo hình ảnh.

Với nghiên cứu này, Trần Đức Phát, Hồ Ngọc Trân, Dương Mạnh Cường vừa tham gia và giành giải nhì cuộc thi nghiên cứu khoa học ResFes 2025.

ResFes là cuộc thi nghiên cứu khoa học dành cho học sinh, sinh viên do Khối Giáo dục FPT tổ chức thường niên. Năm 2025, cuộc thi có chủ đề: “Bắt sóng AI – Kiến tạo tương lai”. Vòng chung kết quy tụ 62 đề tài là nghiên cứu của sinh viên các trường thuộc Khối Giáo dục FPT, ĐH Quốc gia TPHCM và 2 trường đại học Philippines tranh tài theo 5 tiểu ban: Công nghệ thông tin, Kinh tế – Quản trị kinh doanh, Truyền thông Đa phương tiện, Ngôn ngữ và Thiết kế mỹ thuật số.