Gỡ bỏ hơn 33.000 sản phẩm và xử lý trên 11.000 gian hàng có dấu hiệu vi phạm trên TMĐT

Ông Hoàng Ninh, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số nhấn mạnh: “Đây là con số rất lớn, cho thấy thực trạng vi phạm trong thương mại điện tử ngày càng phức tạp, đồng thời phản ánh rõ nỗ lực tăng cường quản lý từ phía cơ quan chức năng”.

Đại diện Cục Thương mại điện tử và kinh tế số cho biết đang tập trung hoàn thiện dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi.

Dự thảo Luật dự kiến đưa vào một số quy định mang tính đột phá, tập trung vào ba nội dung trọng tâm; trước hết là định danh người bán. Trước đây, người bán trên sàn chỉ hiển thị dưới tên gian hàng, dẫn tới việc khi bị xử lý vi phạm, họ có thể đóng gian hàng cũ và mở mới để tiếp tục hoạt động.

Việc định danh sẽ giúp xác định rõ chủ thể, hỗ trợ hiệu quả trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xử lý vi phạm và truy thu thuế nếu có liên quan. Đây là cơ sở quan trọng để tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trong môi trường số.

Bên cạnh đó, Luật thương mại điện tử cũng yêu cầu các sàn thương mại điện tử phát huy hơn nữa vai trò của mình, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các sàn thương mại điện tử.

Dù Nghị định 85/2021/NĐ-CP đã quy định một số nghĩa vụ, nhưng thực tế cho thấy, nhiều sàn vẫn chưa thực hiện đầy đủ cơ chế kiểm soát. Luật sửa đổi sẽ yêu cầu các sàn phải chủ động, thường xuyên rà soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm thay vì chỉ phản ứng khi có sự cố.

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung quy định với các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới. Theo đó, các nền tảng chưa có hiện diện pháp lý tại Việt Nam sẽ được yêu cầu đăng ký pháp nhân hoặc ủy quyền cho doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực để thực hiện các trách nhiệm pháp lý liên quan.

Trong trường hợp xảy ra tranh chấp hay phát hiện hàng giả, hàng nhái, đơn vị được ủy quyền sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật và người tiêu dùng trong nước.

Cùng với việc hoàn thiện thể chế, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cũng đang triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp nhằm ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và các hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ trong môi trường số.

Trước hết, Cục đang tăng cường ứng dụng công nghệ mới như Trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain để truy xuất nguồn gốc hàng hóa và phát hiện hành vi gian lận. Theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 57, các hệ thống tự động đang được xây dựng nhằm phát hiện hàng giả, hàng nhái trên môi trường mạng với độ chính xác và tốc độ xử lý cao hơn.

Tiếp theo, công tác truyền thông và giáo dục người tiêu dùng được xác định là yếu tố then chốt. Ông Hoàng Ninh nhấn mạnh, không thể có sản phẩm hàng hiệu nào chỉ có giá 15.000 – 20.000 đồng. Nếu người tiêu dùng không lựa chọn mua những sản phẩm này thì những sản phẩm hàng giả, hàng nhái sẽ không có “đất sống”.

Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số nhấn mạnh, việc phòng chống hàng giả, hàng nhái cần bắt đầu từ gốc, tức từ khâu sản xuất, phân phối.

Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ: “Thương mại điện tử, thực chất thì là phương tiện để kinh doanh buôn bán, còn lại vẫn phải là hàng thật được giao, được trung chuyển lưu thông, có kho có bãi, đến tay người tiêu dùng kiểm tra chất lượng. Cho nên trong môi trường điện tử có tác động rất nhanh, chúng tôi yêu cầu nâng cao vai trò chủ sàn. Khi có thông tin phản ánh, các chủ sàn phải phối hợp ngay với cơ quan chức năng để xử lý ngay. Và cách thức xử lý cũng phải nhanh, gỡ bỏ ngay, nôm na gọi là trục xuất ra khỏi sàn”.

“Thứ hai là phải xử lý để ngăn chặn không cho quay lại, như hiện tượng “ve sầu thoát xác”, khi các đối tượng vi phạm quay lại hoạt động dưới danh nghĩa mới để tiếp tục hành vi sai phạm”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nói thêm.

Ngoài ra, những vụ việc vi phạm về giá cả, bao bì, nhãn mác hay có dấu hiệu hình sự từ các KOL đang được điều tra cũng sẽ tiếp tục được xử lý nghiêm túc với sự phối hợp của nhiều lực lượng.

Cũng tại họp báo, trả lời các nội dung liên quan đến các hộ kinh doanh đóng cửa hàng loạt, ông Hoàng Ánh Dương – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết: “Trong thời gian từ ngày 15/6 đến ngày 16/6, lực lượng chức năng đã đồng loạt triển khai kiểm tra kiểm soát đấu tranh chống buôn lậu đấu tranh và đạt kết quả nhất định. Theo báo cáo, có ghi nhận hiện tượng nhiều cửa hàng, hộ kinh doanh trên các tuyến phố, chợ truyền thống đóng cửa hàng. Báo cáo nhanh có trên 5.500 cửa hàng đóng cửa, tập trung mặt hàng thực phẩm, thực phẩm chức năng, bánh kẹo, đồ gia dụng…”.

Việc đóng cửa này, ông Dương cho rằng do nhiều nguyên nhân. Cụ thể, do hoạt động kinh doanh không đạt được hiệu quả mong muốn đề ra, kinh doanh mô hình truyền thống không còn hiệu quả trước sự phát triển mạnh của thương mại điện tử.

“Bên cạnh đó, do tâm lý lo ngại trong đợt cao điểm ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái của các lực lượng chức năng. Một số hộ kinh doanh chưa đáp ứng điều kiện kinh doanh, thủ tục hóa đơn, bán hàng không nguồn gốc xuất xứ”, ông nói.

Ngoài ra, lãnh đạo cơ quan quản lý cho rằng có một phần nhỏ nguyên nhân tác động từ chính sách thuế. Bên cạnh đó, một số hộ kinh doanh chậm trễ thay đổi mô hình, chưa chú trọng mô hình thương mại điện tử, cải thiện chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm. Một số cửa hàng liên quan sửa chữa cơ sở vật chất… 

Thời gian tới, lực lượng quản lý thị trường địa phương sẽ đẩy mạnh kiểm tra quản lý chặt chẽ kho hàng ở trên địa bàn. Cùng với đó, Cục sẽ rà soát đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành sửa đổi bổ sung, phân định rõ trách nhiệm quản lý lĩnh vực, quản lý địa bàn, đảm bảo không chồng chéo. Tham gia xây dựng nghị định liên quan đến thương mại điện tử. 

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết cơ quan chức năng đang thực hiện cao điểm chống hàng gian, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Điều này thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng. Thời gian từ ngày 15/5 đến ngày 15/6 và đây là công việc của tất cả lực lượng chức năng.

“Riêng ngành Công Thương đang tiến hành thu thập số liệu. Đánh giá tình hình chung, đợt ra quân này có tác động rất lớn, tạo niềm tin trở lại với người tiêu dùng. Điều quan trọng nhất là tạo niềm tin với người tiêu dùng, đồng thời tạo niềm tin với người sản xuất, kinh doanh chân chính”, ông Tân nói.

Theo Thứ trưởng, không phải tất cả hàng hóa trên thị trường đều là gian, giả, chỉ là một phần. Ông cho rằng chúng ta cần phải tiếp tục ngăn chặn. Bộ Công Thương ngoài vai trò trực tiếp triển khai còn tham gia Ban Chỉ đạo 389, tổ công tác của Chính phủ.

“Bộ Công Thương đang tiến hành triển khai theo dõi, đôn đốc, lãnh đạo, chỉ đạo đồng thời tiến hành tổng kết trên tinh thần cần phải có những kế hoạch tiếp tục triển khai sau đợt cao điểm”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh.

Thu Trang